دغدغه‌ای که عامل حرکت شد/ همراهی پدربزرگ در حفظ قرآن
گروه مؤسسات قرآنی مردم‌نهاد: مؤسسه منهاج‌الرسول زمانی تأسیس شد که بانویی قرآنی در شیراز دغدغه‌اش تربیت مبلّغ مذهبی در سنین کودکی و آموزش قرآن از دوران جنینی بود و از همان ابتدای فعالیت توانست قرآن‌آموزان زیادی را به همراه خانواده‌هایشان جذب مؤسسه کند.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، مؤسسه منهاج الرسول(ص) شیراز که در سال 90 -91 موفق به اخذ مجوز از اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان و سال‌های بعد نیز موفق به اخذ مجوز آموزش و پرورش برای راه‌اندازی پیش‌دبستانی و ابتدایی شد هم اکنون با مدیریت زهرا کرباسی، حافظ کل قرآن اداره می‌شود.
کرباسی که متولد سال 1361 و فارغ‌التحصیل مقطع کارشناسی ارشد فناوری اطلاعات از دانشگاه شیراز است، توانسته طی دوماه تمامی آیات قرآن را حفظ کند. در ادامه گفت‌وگوی وی را با ایکنا می‌خوانید؛
در خصوص مشوق اصلیتان برای ورود به عرصه قرآنی بفرمایید؟
من در خانواده مذهبی متولد شدم به‌طوری که پدرم از همان دوران کودکی برایشان مهم بود که قرآن را فرابگیریم و بر این موضوع تأکید هم داشتند. با وجود اینکه سن کمی داشتیم و سواد خواندن و نوشتن نداشتیم، تلاششان بر این بود که سوره‌های کوچک قرآن را حفظ کنیم و هنگام قرائت، آنها را از روی مصحف شریف بخوانیم. همین کارشان در فراگیری لحن عرب و نکات تجویدی قرآن تأثیرگذار بود.
مادرم هم در زمینه حفظ سوره‌های کوچک قرآن هنگامی که حدود سه سال داشتم، تلاش کردند تا آیات را فراگیریم.
از چه سنی به صورت تخصصی در عرصه حفظ قرآن ورود پیدا کردید؟
سال 81 در دوره‌های جامعةالقرآن الکریم شعبه شیراز شرکت کردم. در آن زمان خاطرم هست که برنامه‌ریزی یک ساله برای حفظم انجام دادم و در نظر داشتم که چون در آن زمان دانشجو بودم از یک سال مرخصی تحصیلی استفاده کنم و طوری اتفاق افتاد که طی برنامه‌ای که دیگر قرآن‌آموزان دو صفحه طی روز حفظ می‌کردند به نظرم آمد سرعتم خیلی بیشتر است و لذا دیدم می‌توانم بعضا روزی 10 صفحه را حفظ کنم هرچند در کنار آن نیز مفاهیم آیات را فرا می‌گرفتیم اما بعدها و هرچه به اجزاء انتهایی قرآن نزدیک می‌شدم بعضا 17 صفحه را نیز حفظ می‌کردم.
هرچند حفظ جزء‌های اول به دلیل وجود آیات مشابه سخت‌تر بود اما هرچه به اجزاء انتهایی نزدیک می‌شدم، حفظ کردن برایم راحت‌تر بود. لذا با معلم جامعةالقرآن که در آن زمان در خانم مسرور بود، صحبت کردم اگر موافقت کند از زمان مسیر رفت و آمدم برای حفظ در خانه استفاده کنم.
خاطرم هست یکی از آن ماه‌ها، ماه مبارک رمضان بود که بیشتر از گذشته وقتم را با قرآن می‌گذاشتم که دو هفته یکبار محفوظاتم را با مرور آیات گذشته به استادم تحویل می‌دادم.
زمانی که آغاز کردید را خاطرتون هست؟
از دهم مهرماه 81 بود که وارد عرصه حفظ قرآن تخصصی شدم و 12 آذرماه 1381 حفظم به اتمام رسید و دیگر نیازی به مرخصی تحصیلی پیدا نکردم و به کلاس‌های دانشگاه برگشتم.
چند ساعت برای حفظتان می‌گذاشتید؟
حدود 14 ساعت در طول روز برای حفظ جدید، مرور محفوظات گذشته‌ام می‌گذاشتم.
درباره حضورتان در مسابقات بفرمایید؟
من و خواهرم هنگامی که دانش‌آموز بودیم در رشته‌های مختلف چون مفاهیم، تفسیر و قرائت مسابقات قرآن حضور پیدا می‌کردیم و آن هنگام بر روی رشته حفظ به مانند الان توجه نمی‌شد.
البته پس از حفظم نگران بودم که مبادا محفوظاتم تثبیت نشده باشد که پس از آن در مسابقات ملی و کشوری شرکت کردم چنانکه با حضور در مرحله نهایی هجدهمین جشنواره قرآنی دانشجویان سراسر کشور در رشته حفظ 20 جزء رتبه اول را کسب کردم، مرحله کشوری نوزدهمین جشنواره ملی قرآن دانشجویان ایران در رشته حفظ کل حائز رتبه دوم، و همچنین در دیگر مسابقات رتبه‌هایی را به‌دست آوردم.
متأسفانه پس از سال 85 نتوانستم به دلیل مشغله‌های اجرایی و کاری و درگیری‌هایی که در زندگی‌ام پیش آمد در مسابقات حضور پیدا کنم و باید بگویم متأسفانه 11 سال محفوظاتم را مرور نکردم.
در حال حاضر بازهم محفوظاتتان را مرور نمی‌کنید؟
چرا از حدود شش ماه گذشته مرور محفوظاتم را از سر گرفتم به طوری که طی یک ماه و با روزی دو ساعت و با مشغله کاری 10 جزء را مسلط شدم. طوری محفوظاتم را تثبیت می‌کردم که گویا طی مرور جدیدم، آیات بر ذهنم حک می‌شد و در حال حاضر نیز این روند تثبیتم را ادامه دادم.
وی در حال حاضر به عنوان مدیرعامل اتحادیه مدغم قرآنی فارسی مشغول است و همچنین چندین سال نیز در دانشگاه‌های آزاد، پیام نور و علمی ـ کاربردی مشغول تدریس بود.
آیا خانواده‌تان نیز افرادی هستند که به عرصه قرآنی ورود پیدا کرده باشند؟
بله مادرم حافظ 15 جزء از قرآن هست و خواهرم نیز به صورت تخصصی در زمینه قرائت ورود پیدا کرده است.
خاطره‌ای از زمان حفظتان دارید؟
بله، پدرم بزرگم به نوعی مشوقم در این زمینه بودم، اوایل که دو صفحه دو صفحه قرآن را حفظ می‌کردم شب به شب از من سؤال می‌پرسیدند و خاطرم هست که سؤال پرسیدن معمولی را قبول نداشتن و سؤالات سختی را از من می‌پرسیدند.
پدربزرگم، حاج مرتضی کرباسی متخلص به «مذنب» بودند که کتاب‌هایی نیز در زمینه‌های مذهبی نیز داشتند.
درخصوص انگیزه فعالیت برای تأسیس مؤسسه، برایمان بگویید؟
دغدغه‌ای که خودم داشتم به عنوان مادری که هنوز هیچ بچه‌ای نداشت در آن زمان، تربیت کودک بود. یکی از دغدغه‌های امروزه کشور ما برای خانواده‌های مذهبی ثبت نام فرزندانشان در مدارسی که از لحاظ اسلامی در شرایط خوبی باشد و هم از لحاظ علمی در شرایط مطلوب باشد. طی سفرهایی که به کشورهای اسلامی چون لبنان و مالزی و ... داشتم مدارس آنها را دیدم که علاوه بر داشتن جنبه مذهبی بر روی جنبه علمی آنها نیز کار شده بود، لذا در ذهنم افتاد که مجموعه‌ای راه‌اندازی کنم که از همان سنین کودکی بر روی مسائل مذهبی آنها نیز کار کنیم به گونه‌ای که از همان سال اول شاهد موفقیت طرح آموزشی بودیم طوری که مسئولان آموزش و پرورش و بهزیستی شیراز طی بازدید که از مجموعه داشتند از تعلیم بچه‌ها به این صورت و تسلط آنها بر مکالمه عربی و انگلیسی شگفت زده می‌شدند.
ارکان هیئت مدیره مؤسسه را بفرمائید؟
زهرا کرباسی و حسین کرباسی و محمدرضا منصوری از اعضای هیئت مدیره هستند.
آیا مراکز پیش‌دبستانی و دبستان مؤسسه فعال است؟
مؤسسه دارای مجوز آموزش و پرورش برای این دو مقطع است اما به دلیل مشکلات مالی و هزینه بالای اجاره بها ها نتوانستیم مقطع دبستان را راه‌اندازی کنیم اما پیش‌دبستانی مؤسسه فعال است.
حوزه فعالیت مؤسسه در زمینه خردسالان است؟
بله، ما زمانی می‌توانیم فرزندان را به حفظ قرآن راغب کنیم که به روخوانی مسلط باشند و هنگامی کودک از روی قرآن می‌خواند به حفظ کردن آیات مسلط‌تر است و سریع‌تر رخ می‌دهد.
در خصوص فعالیت مؤسسه منهاج الرسول(ص) شیراز بفرمایید؟
دوره نخبه‌پروری در علوم قرآنی در حوزه آموزش کودکان از جنینی(مادران باردار) از پنج سال گذشته آغاز کردیم که هم مباحث علمی و هم مباحث مذهبی و قرآنی با هدف تربیت مبلّغه مذهبی در سنین کودکی است که به سه زبان انگلیسی، عربی و فارسی است.
به عبارت دیگر طی دوره جنینی مادران باردار می‌توانند در این دوره‌ها شرکت کنند اما به‌دلیل مشکلات و سختی‌های این دوره و پس از فراغت مادران، معمولاً مادران تا چهار ماهگی تولد فرزندانشان به صورت غیرحضوری از مفاد این دوره بهره‌مند می‌شوند. سپس پذیرش به صورت حضوری انجام می‌گیرد و همه نونهالان و در ادامه نوجوانان و جوانان می‌توانند مرحله به مرحله این دوره را بر اساس سرفصل‌های آموزشی پی گیرند. پس از اینکه نونهالان وارد دوره‌های تحصیلی می‌شوند در کنار فراگیری براساس مصوبات آموزش و پرورش به مباحث دینی و قرآنی نیز پرداخته می‌شود.
در حال حاضر نیز به دلیل اینکه درنظر داشتیم تا خروجی این طرح را ببین پذیرش نگرفتیم اما از حال حاضر نیز فراخوان ثبت نام جدید در این دوره آغاز شد. همچنین تألیفاتی نیز داشته‌ایم که این دوره و طرح را براساس آن تألیفات انجام دادیم.
درباره دیگر فعالیت‌هایی که دارید بگویید؟
به دلیل علاقه‌مندی به حوزه هنر نیز، کارگاه خیاطی پوشاک اسلامی داریم که با هدف جلب افرادی که حجاب مناسبی ندارد به حجاب اسلامی از طریق پوشاک شیک و مرتب که جنبه اسلامی نیز در آن رعایت شده باشد.
همچنین مشاوره مذهبی برای خانواده‌ها و کارگاه‌های روانشناسی، مهارت‌های ارتباطی با رویکرد مذهبی و سبک زندگی اسلامی، کارگاه‌های تدبرانه، دوره‌های آموزش زبان عربی برای زائران اربعین حسینی به صورت خاص و... از دیگر برنامه‌های این مؤسسه است.
علت نامگذاری مؤسسه به «منهاج الرسول(ص)» چه بود؟
منهاج به معنای سیره و روش است و امیدست که سیره و روش مؤسسه، برگرفته و الگو گرفته از حضرت ختمی مرتبت محمد مصطفی(ص) باشد.
چه میزان به اهدافی که برای مؤسسه ترسیم کرده بودید، رسیدید؟
از لحاظ محتوایی و آموزشی از برنامه‌ای که مد نظر داشتیم به بیش از 60 درصد رسیده‌ایم اما به لحاظ مشکلات مالی و تبلیغاتی که گریبان‌گیر مؤسسات است، بسیاری از توان و قوای مسئولان مؤسسات در این راه سپری می‌شود. اگر مشکلات مالی مؤسسات قرآنی ـ مردمی حل می‌شد شاید در عرضه کوتاه‌مدت تری به اهداف و طرح‌هایشان می‌رسیدند.
از برکات قرآن در زندگیتان بگویید؟
هرچیزی دارم از قرآن است و زندگی‌ام بدون قرآن، هیچ است.
در خصوص برنامه آینده‌تان برای فعالیت قرآنیتان بفرمایید؟
در نظر دارم که به مسابقات و حضور در آنها به صورت جدی‌تر نگاه کنم و آن را دنبال کنم و می‌خواهم در مقطع دکتری به صورت تخصصی در رشته علوم قرآن و حدیث تحصیل کنم.
پیشنهادتان برای رفع مهجوریت قرآن در سطح جامعه و درخواست از مسئولان، چیست؟
باید خودمان طوری مراکز قرآنی را تقویت کنیم و آنها را درجه‌بندی کنیم و سطح درجه‌بندی آنها از لحاظ کیفیت آموزشی، ظاهری و مسئولان مؤسسه بالا برود به گونه‌ای که مسئولان قرآنی باید در این زمینه تلاش کنند. مهم‌ترین دغدغه مؤسسات، مکان استیجاری است که همراه با اجاره‌بهاهای سنگین به تشکل‌های قرآنی تحمیل می‌شود که مسئولان باید در این زمینه اهتمام داشته باشند.
