بازگشت به خدا؛ راه‌حل مشکلات کنونی بشریت
گروه اندیشه ــ آیت‌الله عبدخدایی با اشاره به فجایعی که در قرن حاضر در جامعه بشری به وجود آمده است، گفت: راه‌حل نجات از این وضعیت، بازگشت به خدا و بهره‌گیری از پشتوانه‌های اخلاقی است.
به گزارش ایکنا؛ نشست تخصصی دین و عقلانیت با تأکید بر آموزه‌های رضوی، صبح امروز با حضور آیت‌الله عبدخدایی، منصور پلهوان، مجید معارف، احد فرامرز قراملکی و جمعی از پیروان سایر ادیان در دفتر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه تهران برگزار شد.
آیت‌الله عبدخدایی، عضو مجلس خبرگان رهبری در آغاز نشست به تبیین ضرورت برگزاری این همایش پرداخت و اظهار کرد: امروز دنیا به طرف مادیات می‌رود، خصوصا سردمداران قدرت در این مسیر قرار گرفته‌اند. در قرنی که گذشت فجایعی بسیاری در دنیا به بار آمد؛ از جمله جنگ جهانی اول، جنگ جهانی دوم و تخریب مشاهد مشرفه در مدینه. در مجموع اگر محصول قرن گذشته را برآورد کنیم محصول فاجعه‌باری بوده است.
وی ادامه داد: همین امروز برای اینکه کارخانجات تسلیحاتی رواج پیدا کند جنگ‌های بسیاری را ایجاد کرده‌اند و به راحتی با جان انسان‌ها بازی می‌کنند. نمی‌شود فجایعی که در یمن و سوریه رخ داده است را از نظر پنهان کنیم. اگر هزینه‌ای که برای این جنگ‌ها می‌شود صرف عمران و آبادی شود، هیچ مخروبه‌ای در جهان باقی نمی‌ماند. امروز ثروت دنیا کم نیست ولی صرف هوا و هوس می‌شود و نتیجه آن هم این است که یک عده در بدترین شرایط به سر می‌برند.
وی افزود: چاره رهایی از این بدبختی، روی آوردن به دین و خداوند است. رعایت اخلاق پشتوانه و دلیل می‌خواهد. برای اینکه کسی اخلاقی عمل کند باید سه پشتوانه داشته باشد: اول ایمان به خدا، دوم ایمان به روز جزا، سوم ایمان به اختیار بشری. قرآن کریم هم همین مطلب را می‌گوید. اگر ایمان به خدا وجود داشته باشد اینهمه جنایات انجام نمی‌شود. کمبودی که در دنیا احساس می‌شود کمبود ثروت نیست. ثروت موجود در جهان چند برابر نیاز انسان است. کمبودی که در دنیا وجود دارد بی‌دینی است.
عبدخدایی یادآور شد: صاحبان ادیان باید در این مسیر یک‌دست شوند. امام خمینی در آغاز انقلاب اسلامی این آیه را زیاد می‌خواندند: «قُلْ إِنَّمَا أَعِظُكُمْ بِوَاحِدَةٍ أَنْ تَقُومُوا لِلَّهِ مَثْنَى وَفُرَادَى؛ بگو من فقط به شما يك اندرز مى‌دهم كه دو دو و به تنهايى براى خدا به پا خيزيد» (سبا/46). اگر مردم دنیا به خدا بازگردند همه نیازهایشان تأمین می‌شود. با این توضیح، این ائتلافی که در این نشست در میان پیروان ادیان مختلف به وجود آمده است ائتلاف مقدسی است.
دمین سخنران نشست، اردشیر خورشیدیان، رئیس انجمن موبدان زرتشتی بود. وی در آغاز گفت: این مسئله بسیار حیاتی است که دین و عقلانیت را چگونه باید با هم هماهنگ کنیم. کامل‌ترین کتابی که در ایران در این خصوص وجود دارد، کتاب آشو زرتشت است. ایشان در کتاب خود می‌گوید برای این انسان از بقیه موجودات برتر است که دارای قدرت اندیشیدن است و تنها موجود در جهان است که «من» دارد و می‌تواند خودش را بشناسد و طبیعت را شناسایی کند.
رابطه عقل و دین از منظر آشو زرتشت
وی ادامه داد: انسان به خاطر قدرت اندیشیدن از بقیه موجودات برتری دارد و هیچ موجود دیگری نمی‌تواند این کار را بکند. به اعتقاد زرتشت، اندیشه را باید به دو بخش اختصاص داد: بخشی که از آن با عنوان عقلانیت یا خرد یاد می‌شود و بخش دیگری که دین یا «دئنا» نامیده می‌شود. این دو حوزه اندیشه باید در کنار هم قرار گیرند تا انسانیت انسان حفظ شود.
وی توضیح داد: عقل انسان حافظ منافع شخصی است و دین یا وجدان، حافظ منافع جمعی است. برای جداسازی راست از دروغ فقط و فقط عقل و خرد به کار می‌آید. وقتی فرد توانست راست را از دروغ تشخیص دهد، آنگاه دروغ را کنار می‌گذارد و راست را در شمار وجدانیات قرار می‌دهد تا بر او حاکم شود. حداقل مراتب وجدان این است که آنچه برای خود می‌پسندم برای دیگری هم بپسندم. این فرآیند «حکمت» نامیده می‌شود که از کلمه «هگمت» فارسی اخذ شده است.
جایگاه عقلانیت در کلام امام رضا(ع)
سومین سخنران نشست، علی عسکری یزدی، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران بود که به ارائه دیدگاه‌های خود پرداخت و گفت: زبان مشترک همه انسان‌ها زبان عقل و اخلاق است. این زبانی است که ائمه ما خصوصا امام رضا(ع) در مقابل پیروان سار ادیان و حتی ملحدین از آن استفاده کردند. من فقط می‌خواهم به روایتی از امام رضا(ع) در احتجاج با یک زندیق اشاره کنم.
وی افزود: حضرت در این روایت می‌فرمایند: اگر دلیل برای اثبات خدا وجود نداشته باشد، عقل انسان اقتضا می‌کند که فرض را بر وجود خداوند بگذاریم؛ چون در غیر این صورت ضرر کرده‌ایم. اما اگر فرض را بر وجود خدا بگذاریم ضرر نکرده‌ایم. در توضیح این سخن باید گفت در علم اخلاق به این مطلب تصریح شده است که اگر نتوانستیم دلیل قانع‌کننده‌ای برای عمل اخلاقی بیابیم باید گزاره‌ای که معقول‌تر و آرامش‌بخش‌تر است را بپذیریم. این همان مطلبی است که امام رضا(ع) در این روایت بدان اشاره دارد. اگر وجود خدا برای ما اثبات نشود، در صورتی که فرض را بر وجود خداوند بگذاریم آرامش بیشتری خواهیم داشت و ضرر کمتری مواجه ما خواهد شد.
انتهای پیام
