شایسته‌سالاری در نظام دینی بر پایه منشور حکومتی امام علی(ع) / هزینه‌های اداره کشور کاهش یابد
حجت‌الاسلام والمسلمین ابوترابی‌فرد با اشاره به فرمان انتصاب امام علی(ع) به مالک اشتر گفت: مهمترین پیام این انتصاب، جایگاه شایسته‌سالاری در اندیشه دینی و نظام سیاسی الهی و یک درس عملی برای همه ماست؛ اگر چهره‌ای شایسته و دارای تمام صلاحیت‌هاست اما در آن مسئولیت دیگری شایسته‌تر است، نباید اغماض کرد.
به گزارش ایکنا، حجت‌الاسلام والمسلمین سید محمدحسن ابوترابی‌فرد در خطبه اول نماز جمعه این هفته تهران با تشکر از همراهی مسئولان برگزاری نماز جمعه با ستاد ملی مقابله با کرونا در این مدت و توقف برگزاری نماز جمعه برای حفظ سلامت مردم گفت: توصیه می‌کنم برای حفظ سلامت عمومی شیوه‌نامه‌ها را بیشتر از گذشته رعایت کنیم و فاصله اجتماعی و استفاده از ماسک را در مجامع عمومی در دستور کار قرار دهیم.
وی با بیان اینکه محور سخنان من در این خطبه نامه الهام‌بخش و امیدآفرین و دولت‌ساز امام علی(ع) به مالک اشتر است، گفت: به ویژه اینکه رهبر معظم انقلاب این توصیه را در آغاز دولت سیزدهم داشتند و حاکمان را به فهم این نامه و رعایت فرامین و دستورات آن حضرت توصیه خاص کردند.
ابوترابی فرد اظهار کرد: وجود مبارک امام علی(ع) در دوران و شرایطی خاص اقدام به انتصاب مالک اشتر به عنوان استاندار مصر کردند؛ شرایطی که معاویه در برابر امام علی(ع) خلق کرده بود و از آن به عنوان دوران غارات یاد شده است که معاویه گروه‌هایی را سازماندهی می‌کرد و به نقاط مختلف جهان اسلام برای قتل، غارت و خلق ناامنی می‌فرستاد. این دقیقاً همان حرکتی است که شما امروز از سوی دستگاه استکبار شاهد هستید و داعش یک نمونه از آن است که گروهی تروریستی است که آنها آن را برای خلق ناامنی در مقابل حکومت‌هایی که در برابر آنها می‌ایستند و منافع نامشروعشان را تأمین نمی‌کنند تجهیز و حمایت کردند. آنها اگر بتوانند عنصری مانند صدام را انتخاب می‌کنند و برای رویارویی با یک ملت و یک انقلاب برآمده از اراده ملی مورد حمایت قرار می‌دهند. این ادبیات مسلط در دنیای ستم و ظلم و چهره‌های پلید تاریخ سیاسی جهان است.
خطیب جمعه تهران بیان کرد: در این مقطع امام علی(ع) مالک اشتر را برای مدیریت و هدایت مصر انتخاب می‌کنند، با همه احترام و شخصیت و منزلتی که برای محمد بن ابی بکر، استاندار وقت مصر، قائل هستند. محمد که شخصیت برجسته و مورد احترام است و امام علی(ع) در نامه به او مرقوم می‌دارند که تو در نزد من از منزلت ویژه برخورداری و مسئولیت سنگین دیگری را به تو خواهم سپرد اما شرایط امروز مصر اقتضا می‌کند که مالک در آنجا حضور پیدا کند.
وی تصریح کرد: مهمترین پیام این انتصاب، جایگاه شایسته‌سالاری در اندیشه دینی و نظام سیاسی الهی و یک درس عملی برای همه ماست. اگر چهره‌ای شایسته و دارای تمام صلاحیت‌هاست اما در آن مسئولیت دیگری شایسته‌تر است، نباید اغماض کرد. اگر این اصل مورد توجه و اهتمام قرار گیرد با یک تحول و انقلاب عظیم در همه عرصه‌های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی روبرو خواهیم بود.
ابوترابی‌فرد بیان کرد: امام علی(ع) در توصیف مالک اشتر برای مردم مصر به نکاتی اشاره می‌کنند که شایسته تأمل است. ایشان می‌فرمایند من مالک اشتر را به عنوان والی و استاندار انتخاب کردم . بعد توصیه می‌کنند سخن او را به گوش بسپارید و از او اطاعت کنید؛ یعنی اگر پیوند دولت و ملت نباشد، مالک با همه شخصیتش فرمانده موفقی نخواهد بود، لذا جایگاه مردم در اندیشه سیاسی امام علی(ع) بسیار برجسته است.
وی افزود: بعد امام علی(ع) می‌فرمایند او را چون سپر و زره نگاهبانی برای خویش قرار دهید. مالک شخصیتی است که می‌تواند برای شما امنیت‌آور، اقتدارآفرین و تضمین‌کننده سعادت باشد و در کنار او می‌توانید به آرامش و اقتدار برسید. بعد امام بیان می‌دارند چرا مالک از این ظرفیت و شخصیت برخوردار است، زیرا بیم سستی در او نمی‌رود و یک شخصیت دارای عزم، اراده و انگیزه است.
خطیب جمعه تهران ابراز کرد: این بدان معناست که مدیران در نظام اسلامی باید از بالاترین سطح عزم، اراده و انگیزه برخوردار باشند و مردم در آنها سستی نبینند. یکی از عوامل آسیب‌های امروز گاهی فقدان این عزم، اراده و شخصیت است. پیام این سخن برای ما این است که مدیران را در سطوح مختلف اینگونه انتخاب کنیم.
ابوترابی‌فرد اظهار کرد: سپس امام علی(ع) می‌فرمایند مالک شخصیتی است که نماد عدالت، تعهد به اصول و مبانی علمی و عقلی است. شما در مالک در جایی که باید به سرعت تصمیم بگیرد و اقدام کند، سستی مشاهده نمی‌کنید. آنجا که جای تصمیم سریع است، تصمیم درست و سریع اتخاذ می‌کند و آنجا که باید درنگ کند، با درنگ تصمیم می‌گیرد. مالک شخصیتی است که امام علی(ع) به او می‌فرمایند مالک تو در جایگاهی قرار داری که من برای به پا داشتن دین خدا از تو کمک می‌گیرم؛ همان جایگاهی که سردار سرافراز اسلام، شهید قاسم سلیمانی، در نزد مقام معظم رهبری داشت.
وی افزود: لذا باید اینگونه خود را تربیت و اصلاح کنیم و قدم‌ها را برداریم که زعیم امت اسلام نگاهشان این باشد که همه مدیران، مسئولان و آحاد جامعه باید در این مسیر گام‌ها را استوار بردارند.
خطیب جمعه تهران اظهار کرد: نکته دیگر از این نامه که برداشت می‌شود اصل نظام‌سازی و دولت‌سازی در اندیشه دینی است که رهبری هم اخیراً به آن اشاره فرمودند. صدها سند در قرآن کریم، سیره پیامبر(ص) و امام علی(ع) و اولیای دین حکایت از این واقعیت دارد که انبیای الهی به ویژه پیامبر خاتم در مسیر دولت‌سازی و تشکیل نظام سیاسی قدم برداشتند و انبیای الهی برای ساختن انسانی که قیام او به عدل است، برای ساختن جامعه مبتنی بر عدالت که در آن انسان‌های عادل تربیت می‌شود و برای فراهم آوردن زمینه حرکت انسان به سوی خدا و سعادت و حیات ابدی، اقدام به تشکیل نظام‌های سیاسی کردند.
وی افزود: بدون یک نظام سیاسی کارآ و مبتنی بر اصول وحیانی، عقلانی و علمی امکان تحقق اهداف انبیای الهی وجود ندارد. وجود مبارک امام علی(ع) در مقابل این سخن خوارج «لا حکم الا لله» فرمودند سخن حقی است که از آن نتیجه باطلی می‌گیرید. آری حکم الهی باید در جامعه بر پا داشته شود و فرمانروایی برای خداست اما جامعه نیازمند حکومت، نظام سیاسی و فرمانرواست.
ابوترابی‌فرد اضافه کرد: اگر شما اقدام کردید و راه را برای رهبری چون امام امت و خلف صالح او، رهبر معظم انقلاب هموار کردید، اساس یک نظام الهی را بنیان نهاده‌اید اما اگر از او فاصله گرفتید جامعه بدون حاکم نمی‌ماند و عناصر پلید، مزدوران بیگانه، قاجار و دودمان پهلوی زمام امور را در دست می‌گیرند. مردم اگر شما در صحنه حضور نداشتید و رهبران و مدیران صالح را انتخاب نکردید دیگران سرنوشت شما را رقم می‌زنند و تمام هویت دینی و اسلامی و شخصیت ملی و فرهنگ و استقلال و همه حوزه‌های زندگی شما را به نفع منافع نامشروع خود مصادره می‌کنند.
خطیب جمعه تهران تأکید کرد: این نامه بیانگر آن است که امام علی(ع) به منزله پیشوا، رهبر، زعیم و مدیر یک نظام سیاسی استانداری را انتخاب می‌کنند که در مسیر دولت‌سازی، نظام‌سازی و نظام سیاسی اسلامی ساختن قدم بردارد. در ادامه امام ویژگی‌های این نظام سیاسی را تشریح و تعریف می‌کنند که اولین شاخص آن این است که باید مدیران و رهبران صالح انتخاب شوند و در جایگاه‌های خویش قرار بگیرند و مالک اشترها در چارچوب قانون، قاعده و اصول و مبانی اسلامی قدم بردارند.
وی در پایان خطبه اول با بیان اینکه امام علی(ع) دقیقاً این چارچوب را برای مالک تبیین می‌کنند، گفت: ایشان همچنین اصول و مبانی حکمرانی و اهداف حکومت اسلامی را تعریف می‌کنند که چرا اصلاً قدرت سیاسی را در دست گرفتیم و برای کدام هدف تو را به مصر می‌فرستم و تشریح می‌کنند که چگونه این اهداف باید تحقق یابد و مالک تو چگونه باید قدم برداری تا این اهداف محقق شود، لذا اصول، مبانی، روش‌ها، راهبردها، سیاست‌ها، اخلاق و ... همه به طور دقیق تعریف شده است.
بنابراین گزارش حجت‌الاسلام و المسلمین ابوترابی فرد در خطبه دوم نماز جمعه تهران با خیر مقدم حضور دانش‌آموزان و نوجوانان در مراسم نماز جمعه گفت: به صورت کوتاه توصیه رهبر معظم انقلاب را محضر شما عرض می‌کنم؛ تمام وقت خود را به سه حوزه اختصاص دهید؛ تحصیل علم، تهذیب نفس و ورزش. اولاً عالم باشید و ثانیاً به دانش و علم خویش متعهد باشید. آنجا که علم راه را نشان میدهد در آن مسیر قدم بردارید. آنجا که علم دستور توقف میدهد، توقف کند. خود را اینگونه آراسته کنید تا فردا برای کشور مدیری عالم، خردمند و با تصمیماتی مبتنی بر دانش و علم باشید.
وی افزود: حوزه سوم نیز تربیت جسم و تربیت بدنی و ورزش است. در این دوران تعطیلی فیزیکی مدارس، هرچند با همت مدیران و آموزگاران و کادر آموزش و پرورش و حمایت رسانه ملی و همت بلند مادران، دانش‌آموزان به طور مجازی آموزشها لازم را دیدند اما یکی از نیازهایی که پاسخ داده نشد حوزه ورزش و تربیت بدنی بود لذا توصیه من به آموزش و پرورش کشور این است که علاوه بر تلاش برای جبران کاستیهای آموزشی بحث مهم ورزش و سلامت جسم و روح و شادابی دانش‌آموزان را به طور جدی در دستور کار قرار دهند. امیدوارم در این دولت جدید، وزارت آموزش و پرورش با برنامه دقیق و قابل دفاع نگاه به آموزش و پرورش راه را برای تحول هموار کند.
ابوترابی فرد با اشاره به اصل 43 قانون اساسی اظهار کرد: به دولت سیزدهم، رئیس جمهور، وزرا، مجلس و قوه قضاییه توصیه می‌کنم اساد بالادستی نظام را به طور دقیق مورد توجه قرار دهید. کم نیستند مدیرانی که گاهی از اسنا بالادستی نظام کاملاً بی‌اطلاع هستند. قانون اساسی مهمترین سند اداره کشور و حکمرانی است؛ قانون اساسی برای اداره کشور همان نقشی را دارد که نامه امام علی(ع) برای مالک اشتر دارد.
خطیب جمعه تهران افزود: همان طور که مالک موظف است تمام سطرها و بندهای نامه امام علی(ع) را مورد توجه و مطالعه و فهم و عمل قرار دهد، مدیران ارشد و میانی در نظام اسلامی موظفند بر این سند مهم که نقشه راه حکمرانی در نظام اسلامی است و همه افتخار و هویت جمهوری اسلامی این سند است، دقیقاً اشراف علمی داشته باشند و بندهای آن را مورد توجه قرار دهند.
وی ادامه داد: فصل چهارم قانون اساسی مربوط به اقتصاد و امور مالی است. اصل 43 این فصل چه می‌گوید و ببینید بعد از چهار دهه چقدر از آن فاصله داریم؛ «برای تأمین استقلال اقتصاد جامعه و ریشه کن کردن فقر و محرومیت و برآوردن نیازهای انسان در جریان رشد، با حفظ آزادی او، اقتصاد جمهوری اسلامی ایران بر اساس ضوابط زیر استوار می شود:
1 - تأمین نیازهای اساسی: مسکن، خوراک، پوشاک، بهداشت، درمان، آموزش و پرورش و امکانات لازم برای تشکیل خانواده برای همه.
2 - تأمین شرایط و امکانات کار برای همه به منظور رسیدن به اشتغال کامل و قرار دادن وسایل کار در اختیار همه کسانی که قادر به کارند ولی وسایل کار ندارند، در شکل تعاونی، از راه وام بدون بهره یا هر راه مشروع دیگر که نه به تمرکز و تداول ثروت در دست افراد و گروههای خاص منتهی شود و نه دولت را به صورت یک کارفرمای بزرگ مطلق درآورد. این اقدام باید با رعایت ضرورتهای حاکم بر برنامهریزی عمومی اقتصاد کشور در هر یک از مراحل رشد صورت گیرد.
3 - تنظیم برنامه اقتصادی کشور به صورتی که شکل و محتوا و ساعت کار چنان باشد که هر فرد علاوه بر تلاش شغلی، فرصت و توان کافی برای خودسازی معنوی، سیاسی و اجتماعی و شرکت فعال در رهبری کشور و افزایش مهارت و ابتکار داشته باشد.
4 - رعایت آزادی انتخاب شغل، و عدم اجبار افراد به کاری معین و جلوگیری از بهره کشی از کار دیگری.
5 - منع اضرار به غیر و انحصار و احتکار و ربا و دیگر معاملات باطل وحرام.
6 - منع اسراف و تبذیر در همه شئون مربوط به اقتصاد، اعم از مصرف، سرمایه گذاری، تولید، توزیع و خدمات.
7 - استفاده از علوم و فنون و تربیت افراد ماهر به نسبت احتیاج برای توسعه و پیشرفت اقتصاد کشور.
8 - جلوگیری از سلطه اقتصادی بیگانه بر اقتصاد کشور.
9 - تأکید بر افزایش تولیدات کشاورزی، دامی و صنعتی که نیازهای عمومی را تأمین کند و کشور را به مرحله خودکفایی برساند و از وابستگی برهاند.»
وی ادامه داد: این قانون اساسی است که به آن افتخار می‌کنیم. این قانون اساسی ملهم از نامه امام علی(ع) به مالک اشتر و الهام گرفته از قرآن کریم و سیره انبیا و اولیا است. یکی از اهداف حکمرانی در اندیشه دینی تحقق این اصل است؛ برآوردن نیازهای انسان در جریان رشد با حفظ آزادی او؛ همان آزادی که در حکومت امام علی(ع) و حکومت پیامبر اعظم و انبیای الهی است.
ابوترابی فرد بیان کرد: این اصل قانون اساسی باید به عنوان یک تابلو مقابل دیدگان همه مدیران کشور قرار بگیرد و برای رسیدن به این هدف تلاش کنیم. طبق این اصل در جامعه اسلامی بیکاری معنا ندارد؛ یعنی سیاست‌های مدیریتی و اقتصادی باید با این اهداف تنظیم شود؛ یک جامعه مرفه و اشتغال مناسب برای همه.
خطیب جمعه تهران افزود: در این اصل بر دادن وام بدون بهره برای اشتغال اشاره شده که جای آن خالی است. نظام بانکی و نظام اقتصادی کشور چند قدم برای تحقق این هدف برداشته است؟ این راه‌ها نه باید به ایجاد طبقات اجتماعی بافاصله بینجامد و به تعمیق شکاف‌های اجتماعی منجر شود و نه دولت را به صورت کارفرمای بزرگ مطلق دربیاورد. نگوییم برای اینکه بخش خصوصی فعال نشود و احیاناً قطبهای ثروت شکل نگیرد، دولت باید بزرگ شده و متصدی همه امور شود و این بلایی است که امروز با آن روبرو هستیم. این یعنی خلاف قانون اساسی قدم برداشتیم.
وی تأکید کرد: امروز دولت به یک کارفرمای بزرگ و مطلق تبدیل شده و تمام بودجه عمومی کشور فقط و فقط برای پاسخ به هزینه‌های این دولت بزرگ تدوین و تصویب می‌شود و این پاسخگو نیست. خوشبختانه رئیس جمهور محترم دستورالعمل جامعی را تدوین و ابلاغ کردند و با شاکله‌ای که بنده از رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور دارم شخصیتی استوار و مصمم هستند و انتظار این است که مجلس برای کاهش حداکثری هزینه‌های جاری اداره کشور همراهی کامل با دولت داشته باشد.
ابوترابی فرد در پایان بیان کرد: مردم این سؤال را می‌پرسند که آیا می‌شود کشور را ارزان‌تر اداره کرد؟ اگر ارزان‌تر اداره می‌شود این مردم به دولت و مجلس اجازه نمی‌دهند کشور را گران اداره کنند. این مهم امروز خوشبختانه به یکی از مهمترین دغدغه‌های رئیس جمهور و سازمان برنامه و بودجه تبدیل شده است. دولتمردان و نمایندگان مجلس باید کمک کنند تا در این مسیر قدمی شایسته برداریم.
انتهای پیام
