رفاقت توأم با محبت؛ سیره فاطمی در تربیت فرزندان

حجت‌الاسلام مصطفی تیموری، پژوهشگر و محقق لرستانی در گفت‌وگو با ایکنا از لرستان در رابطه با نام‌گذاری سالروز ولادت حضرت فاطمه(س) در تقویم جمهوری اسلامی ایران به نام روز زن و بزرگداشت مقام مادر، گفت: شاید به جرئت بتوان گفت تاریخ بشر یک روز بدون زن نبوده است و هر روز، روز زن است.

وی افزود: علت اینکه در تقویم ما یک روز را به نام زن و مادر نام‌گذاری کرده‌اند این است که در طول تاریخ تا زمان تولد حضرت فاطمه‌ زهرا(س) زنی به تمام کمالات و تمام خصائص برتر انسانی و زنی که اسوه زنان در دو دنیاست پا روی کره خاکی نگذاشت و این مهمترین دلیل نام‌گذاری ولادت این بانوی بزرگ اسلام به نام روز زن است.

تیموری راز موفقیت حضرت فاطمه‌ زهرا(س) در زندگی مشترک با حضرت علی(ع) را پایبند بودن به وظیفه انسانی و مراقبه در برابر اوامر و نواهی خدای متعال در تمام  شئون زندگی دانست و اضافه کرد: این حقیقت در بیان آن حضرت به‌خوبی مشهود است؛ حضرت با بیانی مهربانانه و از سر ارادت به همسر بزرگوار خود حضرت علی(ع) فرمودند: «يَا ابْنَ عَمِّ مَا عَهِدْتَنِي كَاذِبَةً وَ لَا خَائِنَةً وَ لَا خَالَفْتُكَ مُنْذُ عَاشَرْتَنِي؛ ای پسرعمو، تو هرگز مرا دروغگو و خيانتكار نيافتی و از آن زمان كه با شما معاشرت داشته‌ام با شما مخالفتی نكرده‌ام» که این جمله از حضرت زهرا(س) کافی است دلیل موفقیت او و رضایت شوهرش را در مراقبه و مواظبت در رفتار و گفتار مشترک زناشویی دانست.

این کارشناس مذهبی با بیان اینکه نداشتن این پایبندی و مراقبه حضور خداوند در زندگی امروزه در دنیای مملو از ارتباطات مایه کشمکش‌ها و درگیری‌های درون خانه‌ای و طلاق‌های بی‌حساب و کتاب شده است، اضافه کرد: برای زندگی زن و مرد امروزی این واقعیت باید به‌صورت درس عملی به یادگار بماند که همیشه برای همسر و شریک زندگی حرفی تازه برای گفتن و رفتار نو برای زیستن داشته باشیم.

تیموری در رابطه با ویژگی‌های ارتباطی و اجتماعی حضرت زهرا(س) نیز، گفت: همان‌طور که در متون روایی از عایشه نقل شده که گفت: «من هرگز کسی را شبیه‌تر از فاطمه به رسول خدا در رفتار و کردار و نحوه نشست و برخاست ندیدم» برای پی بردن به روابط فردی، اجتماعی و خانوادگی حضرت زهرا(س) باید به اخلاق نبوی نگاه کنیم.

وی افزود: در اختلافی که بین عایشه و حضرت زهرا(س) پیش آمد، عایشه خود حضرت فاطمه(س) را قاضی این اختلاف می‌کند و به پیامبر اکرم(ص) می‌‎گوید: «ای رسول خدا، در این مورد از فاطمه سؤال کن چرا که او دروغ نمی‌گوید» و در روایتی دیگر عایشه می‌گوید: «ما رَأَيْـتُ اَحَـدا قَطُّ اَصْدَقَ مِنْ فاطِمَةَ؛ هرگز کسی را راستگو‌تر از فاطمه ندیدم»، لذا اگر بخواهیم بین دوست و دشمن جایگاه ثابت و مورد اطمینان و قبولی داشته باشیم باید مانند حضرت زهرا(س) به امور اعتقادی و اخلاقی پایبند باشیم تا ما را به این صفات آراسته بشناسند و این ویژگی در هرکس که بروز و ظهور داشته باشد اساس ارتباطات سالم را بر قرار کرده است.

این مدرس حوزه و دانشگاه با بیان اینکه در کتاب شریف غیبت شیخ طوسی از امام مهدی(عج) چنین روایت شده است که «اِنَّ لی فی ابنة رسولِ الله اُسوةٌ حَسَنَةٌ؛ الگو و اسوه‌ نیکوی من دختر فرستاده خدا، فاطمه زهرا(س) است»، اضافه کرد: در این روایت چند نکته وجود دارد که اولین نکته این است که برای رسیدن به کمالات جنسیت مطرح نیست؛ حضرت زهرا(س) با پا گذاشتن به عرصه هستی به همگان این نکته را ثابت کرده است و نکته دوم این است که آن حضرت چون متصف به اوصاف الهی شده است، لذا می‌تواند الگویی برای زنان و مردان در طول تاریخ بشریت باشد و این جمله امام زمان(عج) شاید جوابی باشد برای این سؤالات که مگر زن هم می‌تواند به کمالات برسد؟ مگر زن می‌تواند اسوه و الگو باشد؟.

این محقق و نویسنده لرستانی با بیان اینکه نکته سوم در این روایت این است که در طول تاریخ هیچ‌گاه جایگاه زن به‌صورت جدی و واقعی مطرح نشده است، اما کسی که موعود است با بیان این جمله نوع نگاه دین مبین اسلام به زن و جایگاه رفیع بانوان را به‌صورت بسیار شفافی بیان فرموده است تا در این وانفسای دنیای به ظاهر متمدن با زن معامله ابزاری نشود و نکته چهارم نیز این است که این بیان نورانی حاکی از داشتن ظرفیت بسیار بالای بانوی ملکات فاضله دارد که تلنگری است برای اهل تحقیق و پژوهش و ارباب رسانه که نسبت به ابعاد نورانی حضرت زهرا(س) غفلت نورزند، زیرا نمی‌شود کسی فاقد کمالات باشد و او را اسوه و الگو معرفی کرد.

وی با اشاره به اینکه اسوه و الگو دارای تمام کمالات لازمه برای تمسک و اقتدا کردن به او باید باشد و الا نقض غرض پیش می‌آید، در بیان ویژگی‌های بارز حضرت زهرا(س)، اظهار کرد: زندگی بشر در قالب چهار رابطه شامل رابطه انسان با خدا، رابطه انسان با خودش، رابطه انسان با اجتماع و مردم و رابطه ما با جهان و عالم خلقت قابل بررسی است که با بررسی در سیره حضرت زهرا(س) به وضوح می‌توان به این چهار رابطه پی برد.

تیموری بندگی خدا کردن، ارتباط با مردم، تبعیت از همسر، تربیت فرزند، صبر و تحمل در مشکلات، شهامت دفاع از حق و مبارزه سرسختانه با ظلم و ظالمان، حجاب و حیا را بخشی از این ویژگی‌ها ذکر کرد و گفت: این‌‌ها از جمله امور و روابطی هستند که زنان و مردان برای رسیدن به خانواده‌ای مطلوب و جامعه سالم به آن نیازمند هستند که حضرت فاطمه‌ زهرا(س) به آنها جامه عمل پوشانده است.

این مدرس حوزه در رابطه با روش مؤثر در تربیت کودکان که در زندگی حضرت زهرا(س) به چشم می‌خورد، گفت: اصولاً در جوامع علمی روش‌ها و راهکارهای فراوانی برای تربیت فرزند مطرح شده است و هر کدام دلایلی برای خود اقامه کرده‌اند اما در زندگی حضرت زهرا(س) یکی از ارکان تربیت رفاقت توأم با محبت است که در حرف زدن با فرزندان، بازی کردن و آموزش دادن آن حضرت به کودکانش به خوبی مشهود است و نقل شده است که حضرت زهرا(س) با فرزندش امام حسن‌ مجتبی(ع) بازی می‌کرد و او را بالا می‌انداخت و می‌فرمود: «پسرم حسن، مانند پدرت باش. ریسمان ظلم را از حق بر کن. خدایی را بپرست که صاحب نعمت‌های متعدد است و هیچ‌گاه با صاحبان ظلم و تعدی، دوستی مکن»، همچنین نقل شده است که وقتی فرزندش حسین(ع) را بازی می‌داد، این‌گونه می‌فرمود: «تو به پدر من شبیهی و به پدرت علی شباهت نداری» و این روایت نشان می‌دهد بازی با فرزندان که سبب ازدیاد محبت بین اولاد و والدین می‌شود روشی پسندیده و ماندگار در تربیت است در ضمن اینکه استفاده از عنصر شعری و صدای موزون نکته‌ای دیگر این روایت‌هاست.