چالش‌های تأمین مالی در رسانه‌ها

به گزارش ایکنا، نشست علمی هم‌اندیشی اقتصاد رسانه به همت دانشگاه ادیان روز گذشته دوشنبه ۳ مرداد، با سخنرانی کرار انصاری‌منش مدیر شبکه ماهواره‌ای هدهد، علی کاظمی مدیر شبکه ماهواره‌ای معارف و فرشاد پرویزیان نایب رئیس انجمن اقتصاد ایران برگزار شد.

فرشاد پرویزیان به عنوان سخنران نخست گفت: مردم دارایی‌های خود را به دارایی‌های باارزش تبدیل می‌کنند، چون انتظارات تورمی در آن‌ها وجود دارد و هرچند مطلوب نیست و شاید تحلیلی هم نداشته باشند، اما به هر حال این انتظار تورمی در کشور وجود داشته و دارد. رسانه نقش مهمی در تشدید یا کاهش انتظارات تورمی برعهده دارد و به همین دلیل است که می‌گوییم رسانه در سبد دارایی‌های مردم دارای جایگاه هست.

وی افزود: در رسانه هرچه گفته می‌شود بر انتظارات مخاطب و مردم تأثیرگذار است و اینکه می‌گوییم رسانه‌های ایران تأثیرگذار نیستند و با بی‌رغبتی مواجه شده‌اند اصلاً صحت ندارد بلکه همچنان رسانه‌های داخلی در ارزش سبد دارایی‌های مردم مؤثر است و در تصمیم‌گیری‌های مردم می‌تواند تغییراتی را اعمال کند.

نقش رسانه در تعیین رفتار‌های اقتصادی مردم

نایب رئیس انجمن اقتصاد ایران اضافه کرد: بنگاه‌‎های اقتصادی به این مهم پی برده‌اند که می‌توانند از طریق رسانه بر رفتار‌های مردم تأثیر بگذارند و تحت عنوان تبلیغ و آگهی‌های تجاری به فعالیت می‌پردازند. مردم قدرت انتخاب دارند و به همین دلیل بنگاه‌های اقتصادی در تلاش برای تأثیرگذاری در نوع انتخاب مردم هستند و رسانه را راهی برای این مهم می‌دانند.

پرویزیان با بیان اینکه امروزه رسانه‌ها به دنبال تجاری‌سازی خدمات و فعالیت‌های خود هستند، گفت: اگر مشاهده کنید مردم برای تماشای فیلم و سریال هزینه پرداخت می‌کنند، همانند آنچه که در VOD‌ها وجود دارد و این موضوع به یک فرهنگ در کشور تبدیل شده و رسانه‌ها از قبال آن سود خوبی هم به دست می‌آورند.

وی عنوان کرد: رسانه نیازمند پول است و برای اینکه ادامه فعالیت دهد باید درآمد داشته باشد، اما امروز برخی از رسانه ملی توقع دارند به عنوان یک نهاد حاکمیتی همه فعالیت‌های رسانه‌ای خود را مجانی انجام دهد، قطعاً امکان‌پذیر نیست و باید برای تأمین هزینه‌ها در کنار بودجه دولتی، تبلیغات بپذیرد.

نایب رئیس انجمن اقتصاد ایران با بیان اینکه یکی از کارکرد‌های رسانه اقناع‌سازی است، گفت: رسانه آنقدر باید تکرار و تکرار کند تا مخاطب اقناع شود، هرچند مردم به رسانه‌های داخلی اعتماد نداشته باشند، اما تکرار باعث می‌‎شود مردم یک موضوع خاص را بپذیرند و هدف حاکمیتی که به صلاح جامعه هست، محقق خواهد شد.

تأمین مالی رسانه در اختیار بخش خصوصی

کرار انصاری‌منش، مدیر شبکه ماهواره‌ای هدهد سخنران دوم این نشست بود که درباره چالش‌های کسب درآمد رسانه‌های متعلق به سنین کودک و نوجوان گفت: بحث درآمدزایی، تبلیغ و بودجه به یکدیگر گره خورده‌اند. اگر ما رسانه‌ای را راه‌اندازی کنیم و مشکلی هم در تأمین بودجه آن وجود نداشته باشد باعث می‌شود براساس سلایق و خواسته‌های نهاد حاکم یا تأمین‌کننده بودجه برنامه تولید شود و وقتی براساس سلایق نهاد تأمین‌کننده برنامه تولید کنیم، مخاطبمان را از دست داده‌ایم.

وی افزود: مدل‌های درآمدزایی برای یک رسانه باید در اختیار نهاد‌های خصوصی باشد، اما اگر این‌گونه نباشد، نتیجه‌اش می‌شود اینکه با وجود هزینه‌ها و بودجه‌های هنگفت صداوسیما مردم رسانه‌های آنلاین را تماشا می‌کنند! این به خاطر آن است که صداوسیما به خاطر تأمین بودجه‌ای که از طرف حاکمیت انجام می‌شود، مطابق خواست و میل نهاد حاکمیت برنامه تولید می‌کند نه براساس سلایق مخاطب.

مدیر شبکه ماهواره‌ای هدهد ادامه داد: بنگاه اقتصادی و نهاد فرهنگی باید با یکدیگر گره بخورند تا هر دو به هدف خود دست پیدا کنند. ما باید رسانه را کامل بشناسیم و همگرایی رسانه‌ای را مدنظر داشته باشیم و مشخص شود که می‌خواهیم مدل ماهواره‌ای را پیاده کنیم یا مدل تلویزیونی. با همگرایی رسانه‌ای می‌توان از همه امکانات موجود بهره برد.

مشکل رسانه‌های مذهبی در تأمین هزینه

بنا بر این گزارش، علی کاظمی، مدیر شبکه ماهواره‌ای معارف سخنران سوم این نشست با بیان اینکه راه‌ها و کانال‌های ارتباطی بسیاری در دسترس مخاطبان قرار دارد تا بتوانند اطلاعات مورد نظر خود را به راحتی به دست بیاورند، گفت: امروز در رسانه انحصار معنا ندارد و رسانه باید در دسترس و مطابق ذائقه مخاطب تولید محتوا داشته باشد.

وی با اشاره به این مطلب که هزینه نگهداری رسانه‌های دینی چه مکتوب و چه تصویری بسیار زیاد است، عنوان کرد: رسانه‌های دینی هم مانند سایر رسانه‌ها نیازمند درآمدزایی و تأمین مالی هستند. بعضی از شبکه‌های مذهبی به بیوت مراجع وابسته هستند و بودجه‌شان از طریق بیوت مراجع تأمین می‌شود. همچنین بعضی دیگر از شبکه‌های مذهبی وابسته به احزاب و جریانات سیاسی وابستگی دارند که صحبت من در اینجا احزاب و جریانات سیاسی حاکم در عراق، لبنان و کشور‌های حاشیه خلیج فارس است. درواقع احزاب نمی‌خواهند در رسانه سیاسی خودشان مباحث دینی را مستقیم مطرح کنند تصمیم به تأسیس رسانه دینی گرفته‌اند و به تبلیغ و ترویج دین می‌پردازند. نوع سوم شبکه‌های تلویزیونی دینی از سوی افراد خیر و دغدغه‌مند تأسیس شده‌اند و بودجه این نوع شبکه‌ها گاهاً دچار مشکل می‌شود، طوری‌که در مقطعی رشد می‌کنند و به یکباره به دلیل مباحث مالی با افت مواجه می‌شوند.

مدیر شبکه ماهواره‌ای معارف درباره سخت‌گیری‌های موجود در راه‌های تأمین مالی شبکه‌های تلویزیونی مذهبی تأکید کرد: افرادی که پای تماشای شبکه‌های مذهبی می‌نشینند قطعاً انتظار ندارند که تبلیغات متنوع از این شبکه‌ها پخش شود و همین موضوع کار را سخت کرده و از سوی دیگر در چنین شرایط بیننده انتظار تولید محتوای فاخر را دارد.

کاظمی گفت: وقتی یک کالایی در شبکه مذهبی تبلیغ می‌شود به معنای این است که آن کالا مورد تأیید قرار گرفته و به همین دلیل کار یک رسانه مذهبی به مراتب سخت‌تر از سایر رسانه‌ها خواهد بود.