غفلت از نقش‌آفرینی اجتماعی در نظام درسی

به گزارش ایکنا، در ادامه سلسله نشست‌های اندیشه‌ورزی در حوزه حکمرانی تربیتی با هدف تولید محتوا و معرفی ایدهای تحول‌گرا، نشست «مدرسه کانون پیشرفت محله» شب گذشته با حضور علی ابوالفضلی، از فعالان حوزه آموزش و پرورش در اندیشکده معلم برگزار شد که گزیده آن را در ادامه می‌خوانید؛

آنچه مسلم است این که مدرسه کنونی یک تقلید و آن هم ناقص از نظام آموزشی غرب است. ما در گذشته تاریخی نظام آموزشی مکتبخانه را با کارکردها و محتوای خاص داشتیم. البته همانطور که مستحضر هستید تحول به معنی بازگشت به گذشته نیست بلکه بازخوانی گذشته مطابق با نیاز روز است، از این رو لازم بود به جای حذف کامل مکتبخانه از این تجربه نیز استفاده می‌شد.

در امر محتوا؛ قرآن محور آموزش بود و نیز حکمت و اشعار حکما محور تربیت بود. امروزه دانش‌آموز بعد از ۱۲ سال هنوز روخوانی حداقلی را بلد نیست؛ اما آنچه که در این بحث مورد تاکید است نگاهی به کارکرد اجتماعی و محله‌ای مکتبخانه است.

در این مکتبخانه معلم و عالم دین با ویژگی‌های جامعیف محور مسجد و آموزش و محله بود. این عالم در عین آموزش برای افراد محله، حلّال و دغدغه‌مند و نیز پیگیر مسائل زیست محله خود نیز بود و مدیریت فرهنگی محله در تعامل دوجانبه مدرسه و محله با عالم و معلم پیش می‌رفت. برخی الگوهای ارتباطی مسجد و مدرسه امروزه تنها به نماز خواندن دانش آموز در مسجد بسنده کرده است.

سوگمندانه مدرسه امروز هدف نهایی خود را در کنکور تعریف کرده است و از هرگونه نقش‌آفرینی اجتماعی دانش‌آموزان غفلت شده است و تا دوره کنکور هیچ مسئولیت اجتماعی به دانش‌آموز واگذار نمی‌گردد. حال این که چند درصد از کنکور عبور می‌کنند و چند درصد به هدف مطلوب می‌رسند داستان دیگری است. از این رو این مشکل در نظام آموزشی ما جریان دارد، بعد از کنکور افراد در نزدیکی سن ۲۰ سالگی به دنبال نقش‌آفرینی اجتماعی هستند.

امروز کارکرد مدرسه به آموزش معطوف به کنکور تقلیل یافته است که آن هم یک آموزش ناقص است. مشکلات جانبی درونی از جمله نبود مرکزی برای تربیت مدیران مدارس القایی و حفظی و یک طرفه بودن آموزش و عدم توجه به استعدادیابی و نبود برنامه برای استعدادهای مختلف از جمله چالش‌هاست. تجربه ما در محله به عنوان یک معلم این بود که در حد توان عده‌ای از دانش‌آموزان را در راستای شناسایی مشکل محله خود فعال کردیم.