رویکرد جدید اوقاف در آموزش و تربیت مجریان معارفی

به گزارش ایکنا، در هفته سوم شهریورماه 1401، دو رویداد از جنس مسابقه، یکی از یک نهاد حاکمیتی و دیگری از سوی خیران قرآنی ـ مردمی در تهران شاهد بودیم. اولی از سوی اداره‌کل اوقاف و امور خیریه استان تهران در محله حکیمیه برگزار شد و قاریان و حافظان آقا و خانم این استان، رقابت‌های خود را در رشته‌های مختلف پیش بردند تا برترین‌ها عازم رویداد کشوری مسابقات سراسری قرآن سازمان اوقاف و امور خیریه شوند و دومی مرحله کشوری مسابقات مردمی «مشکات» بود. سازمان اوقاف در این هفته خبر دیگری از فعالیت جدید خود منتشر کرد و سخن از برپایی دوره‌های آموزشی و پرورشی برای تربیت مجریان معارفی بود که بازخوردهایی در گروه‌های مجازی در میان فعالان قرآنی داشت. موضوع دیگری که فعالان در شبکه‌های اجتماعی را ترغیب کرده بود تا به اظهار نظر بپردازند، مصاحبه با حجت‌الاسلام پناهیان بود و خبرنگار ایکنا از وی خواسته بود تا درباره نظرش پیرامون عدم تبلیغ و ترویج روش ترتیل قرآن، بیشتر توضیح دهد. در ادامه بر مهم‌ترین رویدادهای قرآنی هفته مروری خواهیم داشت؛

اجرای مرحله نهایی چهارمین دوره مسابقات قرآن مشکات

آیین افتتاحیه مرحله نهایی مسابقات قرآن کریم مشکات در بخش کشوری ۱۴ شهریور، با حضور علیرضا معاف، معاون قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و جمعی از اساتید قرآن کریم و همچنین ۲۰۰ نفر از متسابقان از سراسر کشور به صورت حضوری و مجازی در تالار شیخ صدوق آستان مقدس حرم حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) برگزار شد. فینال مسابقات بین‌المللی مشکات نیز به صورت آنلاین در تاریخ ۱۹ مهر با حضور داوران بین‌المللی برگزار خواهد شد.

اختتامیه مسابقات کشوری و بین‌المللی همزمان ۲۲ مهرماه برپا می‌شود.

انتشار مجموعه کتب مسائل تعلیم و تزکیه رشدمدار

مجموعه کتب مسائل تعلیم و تزکیه رشدمدار تألیف احمدرضا اخوت، مدیر مجمع مدارس دانشجویی قرآن و عترت دانشگاه تهران از سوی انتشارات قرآن و اهل و بیت نبوت(ع) منتشر شد.

عناوین این مجموعه عبارتند از تشویق و تنبیه در دوره‌های رشد، مراحل طراحی فعالیت‌های آموزشی و نظم و برنامه‌ریزی در مراحل زندگی.

علاقه‌مندان به منظور تهیه این کتب می‌توانند به نشانی‌های yun.ir/ih۶۸۳۲ ،yun.ir/mdxwbf و yun.ir/۷v۲lj۴ مراجعه کنند.

پای درد دل‌های مادر و برادر شهید حمید صفاری

چهارمین دیدار جمعی از اساتید، قاریان و مدیران قرآنی در دور دوم این دیدارها، در راستای گرامیداشت شهدای قاری، حافظ، معلم و فعال قرآن کریم و در ادامه دیدارهای هفتگی قرآنیان پیرو مکتب شهید سلیمانی با خانواده‌های شهدای قرآنی عصر این هفته در منزل مادر شهید حمید صفاری انجام شد.

در این دیدار رحیم قربانی، مسئول سازمان قرآن و عترت بسیج تهران و دبیر کمیته شهدای قرآنی استان، منصور آقامحمدی، حافظ کل قرآن، سیدمحسن موسوی‌بلده از اساتید و پیشکسوتان بین‌المللی قرآن که ۲۵ تا ۳۰ نفر از شاگردانش به فیض شهادت نائل شده‌اند، قاسم رضیعی از قاریان بین‌المللی و متخصص پزشک هسته‌ای، حجت‌الاسلام والمسلمین روح‌الله حریزاوی، رئیس سازمان دارالقرآن الکریم، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدرضا شفیعی، معاون امور استان‌های سازمان دارالقرآن و بهزاد خزاعی، معاون فرهنگی سازمان تأمین اجتماعی حضور داشتند.

مأموریت جدید مرکز امور قرآنی اوقاف

رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه از تعریف یک مأموریت جدید در مرکز امور قرآنی خبر داد و گفت: با توجه به اهمیت کیفی‌سازی محافل و مجالس قرآنی در سطح کشور تربیت مجریان قرآنی و معارفی در دستور کار مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف قرار گرفته است.

حمید مجیدی‌مهر افزود: همانگونه که در بحث مسابقات و مجالس قرآنی انتخاب مکان برگزاری، قاری، حافظ، گروه تواشیح و ... ملاحظات فنی مختلفی در نظر گرفته می‌شود، در مقوله اجرا نیز باید با دقت نظر بیشتری عمل شود. مجری از ارکان مهم یک رویداد قرآنی با دامنه مخاطب عمومی حضوری یا غیر حضوری است. مجریِ دارای بیان مطلوب و اطلاعات خوب قرآنی و معارفی و توانمندی در مجلس‌داری و شناخت موقعیت می‌تواند ارزش افزوده یک مراسم معنوی به شمار برود.

همایش شیوه‌های ترویج قرآن‌ در فرهنگ

همایش ملی شیوه‌ها و راهکارهای ترویج قرآن‌کریم در فرهنگ با قرائت پیام حضرت آیت‌الله مظاهری، سخنرانی حجت‌الاسلام والمسلمین رفیعی و ارائه مقالات برتر همایش در قالب دو پنل در سالن اجتماعات موسسه تحقیقات و نشر معارف اهل‌بیت(ع) در اصفهان برگزار شد.

هفدهمین دوره طرح اسوه پایان یافت

هفدهمین دوره آموزشی ـ تربیتی طرح اسوه که از ۵ شهریور در تهران، شهرستان دماوند آغاز شده بود، با برپایی هیئت عزاداری حضرت رقیه(س) در شب شهادت دختر گرامی امام حسین(ع) به کار خود پایان داد و شرکت‌کنندگان در این دوره جمعه، ١١ شهریور به محل سکونتشان بازگشتند.

تلاوت قرآن و مرثیه‌سرایی توسط تعدادی از قاریان و حافظان عضو طرح اسوه، سخنرانی حجت‌الاسلام صادقی از مربیان طرح، روضه‌خوانی توسط سیدمحمد آذرتراب و تلاوت محمدتقی میرزاجانی، رئیس طرح اسوه با همخوانی حاضران، از‌جمله برنامه‌های این مراسم بود.

همچنین در این محفل قرآن و عترت‌(ع)، گروه مشکات متشکل از تعدادی از حافظان نوجوان کل قرآن، به عنوان گروه برتر انضباطی انتخاب و تجلیل شدند.

در دوره هفدهم طرح اسوه، ۱۱۰ جلسه آموزشی و گفتمان معرفتی، ۱۰ نوبت کرسی تلاوت اذانگاهی ظهر و مغرب، سه برنامه شب نشینی قرآنی، یک محفل انس با قرآن کریم، یک مراسم هیئت عزاداری، اقامه نماز جماعت در هر سه نوبت شبانه‌روز و برنامه‌های متنوع ورزشی و تفریحی اجرا شد.

هفتمین جلسه ارتقای قاریان ممتاز قرآن برگزار شد

هفتمین جلسه از چهاردهمین دوره ارتقای قاریان ممتاز قرآن کریم، چهارشنبه ۱۶ شهریور ماه از ساعت ١٨ تا ٢٠ با حضور تعدادی از قاریان و مشارکت برخط و تصویری تعداد دیگری از قرای ممتاز سراسر کشور، در تهران، مجتمع امام خمینی(ره)، سالن همایش کوثر برگزار شد.

در بخش اول این جلسه که با دبیری علی صالحی‌متین، حافظ کل قرآن کریم و مدیر آموزش و ارزیابی شورای عالی قرآن همراه بود، اصول وقف و ابتدا و مفاهیم آیات توسط حمیدرضا مستفید، استاد و داور بین المللی قرآن کریم و مشارکت قاریان به بحث گذاشته شد.

در ادامه، احمد ابوالقاسمی، استاد و قاری بین‌المللی قرآن کریم به نقد و تحلیل تلاوت مهدی روشندل از فارس، پیمان کاظمی از اردبیل و یوسف جعفرزاده از هرمزگان با رویکرد مهندسی تلاوت پرداخت.

در این جلسه ارتقا، تلاوت یوسف جعفرزاده با کسب نصاب لازم به عنوان تلاوت منتخب معرفی شد.

چهاردهمین دوره ارتقای قاریان ممتاز در سال ١۴٠١، چهارشنبه‌ها به صورت هفته درمیان با مشارکت شورای عالی قرآن و مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه برگزار می‌شود.

صدور پروانه فعالیت ۴ مؤسسه قرآنی در استان تهران

پروانه فعالیت چهار موسسه قرآنی كه از طريق پايگاه اطلاع‌رسانی تلاوت درخواست داده بودند، توسط اداره کل تبلیغات اسلامی استان تهران صادر شد.

بر این اساس طی هفته جاری پروانه فعالیت موسسه آیت سبحان با مدیرعاملی فاطمه مرتضایی در شمال شرق تهران به نشانی خیابان دماوند، ایستگاه سبلان، خیابان باب زرتابی و موسسه نور علم معرفت با مدیریت نیره شکیب‌مهر در شمال شرق تهران به نشانی نظام آباد، خیابان شهید آیت الله مدنی، خیابان شهید رجبی صادر شد.

همچنین پروانه فعالیت موسسه ریحانه النبی اندیشه با مدیرعاملی ملیحه قاسمی از شهرستان شهریار به نشانی فاز ۳ اندیشه، چهارراه ساسان، میدان تربیت، خیابان اقاقیا و موسسه اندیشه قرآن و ولایت با مدیریت فاطمه رحیمی در شمال غرب تهران به نشانی تهران، خیابان کارگر جنوبی، خیابان شهید نظری صادر شد.

ترتیل‌خوانی را نفی نمی‌کنم

حجت‌الاسلام والمسلمین علیرضا پناهیان از خطبای شناخته شده کشور چند ماه قبل و در جمع تعدادی از قاریان و فعالان قرآنی، نقدی بر ترویج شیوه ترتیل برای عموم مردم داشته و جمعی چنین تصور کردند که وی شیوه ترتیل را نفی کرده است. برای روشن شدن بیشتر این دیدگاه، خبرنگار ایکنا، مجدد نظر وی را جویا شد تا با صراحت بیشتری پاسخ دهد؛ وی چنین پاسخ داد که سنت را خودمان نباید تعیین کنیم. سنت باید براساس آنچه که اولیای خدا فرموده‌اند در نظر گرفته شود. بعضی از انسان‌ها و بعضی از مؤمنان اگر بخواهند این‌گونه همه قرآن را قرائت کنند از آن بهره نخواهند برد، اما اگر در بخشی از قرآن همان مقدار وقت را بگذارند و بلکه بیشتر، بهره بیشتری از قرآن خواهند برد.

پناهیان با بیان اینکه سلایق و ذائقه‌ها متفاوت است و نباید گفت همه بلااستثناء جزءخوانی و قرآن را ختم کنند افزود: در روایات موجود است کسانی که در درک و فهم آیه‌ای مشکل داشتند نزد ائمه هدی می‌رفتند و از آنها می‌پرسیدند و این‌گونه افراد تحسین شده‌اند. حتی در روایات تأکید شده نباید بر اتمام سوره اصرار ورزید، بلکه با تأمل و تفکر آیات را بخوانید و اگر نتوانستید سوره را تمام کنید، ادامه‌اش برای فردا یا روزهای بعد بماند.

استاد حوزه و دانشگاه با تأکید بر این مطلب که پس نمی‌توان یک روش را برای قرائت قرآن به همه تجویز و آن را به عنوان یک سنت فراگیر قلمداد کرد، گفت: حتماً نباید قرآن را به روش ترتیل خواند. روش‌های دیگری هم وجود دارد، روش‌هایی که سرعت قرائتش از سرعت قرائت ترتیل کمتر است. بعضی‌ها براساس ظرفیتشان فقط می‌توانند به شیوه‌های دیگری و طولانی‌تر از سرعت قرائت ترتیل، قرآن بخوانند و لذا باید اینگونه روش‌ها را هم در جامعه رواج داد.

اعمال ۱۵ تغییر در آموزش قرآن دوره ابتدایی

کتاب‌های آموزش قرآن پایه‌‌های اول تا ششم دبستان در سال جدید با مُهر اجرای آزمایشی چاپ و توزیع شده است. در این کتاب‌ها شاهد اجرای ۱۵ تغییر هستیم.

از جمله این تغییرات می‌توان به کاهش حجم متن آیات کتاب‌های درسی، جمله‌نویسی آیات، جمله‌خوانی آیات، استفاده از رمزینه‌های جدید تعاملی به صورت صوتی و تصویری و خط‌کشی زیر کلمه‌ها و ترکیب‌های مشترک فارسی و قرآن اشاره کرد.

همچنین تصویرگری کلمات و ترکیبات آشنای فارسی در متن دروس، شماره‌گذاری سطور صفحه‌های قرآنی کتاب درسی در شش پایه، آموزش علائم وقف از پایه سوم ابتدایی، اصلاح و تکمیل روان‌خوانی سوره‌ها و آیات و رویکرد جدید حفظ عمومی قرآن کریم در طی سال تحصیلی، برخی دیگر از تغییرات هستند.

از دیگر تحولات می‌توان از تغییر کامل بخش قرآن در تابستان در هر شش کتاب، احیای مجدد شعار هفته در پایان کتاب‌های درسی قرآن، اصلاح مقدمه کتاب‌های درسی و نیز انتشار کتاب راهنمای تدریس معلم قرآن با عنوان نهج‌القرآن و تولید فیلم توجیهی آخرین تغییرات کتاب‌های درسی قرآن نام برد.

ظرفیت قرآنی حج و تلنگری که باعث رکوردشکنی محافل کاروان نور شد

در هفته‌ای که گذشت، گزارش نشست بررسی عملکرد کاروان قرآنی اعزامی به حج منتشر شد. محمدتقی میرزاجانی در این نشست بیان کرد: تشکیل این کاروان اتفاق مبارکی است. هیچ تردیدی نیست که یکی از دستاورد‌های تبلیغی نظام جمهوری اسلامی ایران محسوب می‌شود و یکی از فرصت‌های مهم تبلیغی است که از اوایل دهه ۶۰ ما شاهد آن هستیم و هر سال هم بالند‌ه‌تر دنبال شده است. آنچه جزء هدفگذاری‌های این حرکت مبارک بوده این است که از فرصت بی‌نظیر حج، که تعداد قابل توجهی از مسلمان‌ها در آن حضور دارند، برای نمایش عمق انس مردم ایران‌ با قرآن کریم استفاده شود. همچنین بسیاری از اتهاماتی که به ناحق متوجه ایران اسلامی است با همین تلاوت‌های زیبا پاسخ داده می‌شود و ذهنیت صحیح در انس با قرآن از سوی مردم شریف ایران در آنجا منعکس می‌شود.

وی افزود: همان‌طور که مستحضرید تعداد اعضای کاروان قرآنی در ابتدا ۷۰ نفر بود که به مرور زمان کاهش پیدا کرد که در آن زمان مقتضیاتی داشت. این تعداد بعد از مدتی به ۴۰ نفر رسید و بعد از آن چند سالی بر روی عدد ۳۲ توقف شد و تا اوایل دهه ۹۰ حدود ۳۲ نفر به این سفر معنوی اعزام می‌شدند که به تدریج به ۲۵ نفر رسید و امسال اولین سالی است که به ۲۰ نفر رسید. البته یکی از اعضای گروه تواشیح با هزینه شخصی و مساعدت‌های بعثه مقام معظم رهبری در امور حج و زیارت توانست در تیم اعزامی کاروان قرآنی قرار بگیرد و مجموع گروه را به ۲۱ نفر برساند.

همچنین قاسم رضیعی در این نشست بیان کرد: برنامه‌های قرآنی ما در حج دو شیوه بود؛ اولین شیوه برنامه‌های ویژه زائران ایرانی و دوم برنامه‌های ویژه زائران غیرایرانی در مکان‌های مختلف که عمده آن‌ها مسجدالحرام و مسجدالنبی بود. برنامه‌هایی که برای زائران ایرانی طراحی شده بود از قبل از اعزام به حج از سوی بعثه مقام معظم رهبری طراحی شده بود. این برنامه‌ها ذیل یک برنامه فرهنگی یک‌ساعته شامل قرائت قرآن، سخنرانی و مداحی بود. در کنار این موارد همایش‌های مختلفی در آنجا برگزار و نیز به فراخور مناسبت‌های مختلف و نوع همایش، تلاوت‌هایی درخواست می‌شد و حتی گاهی از گروه تواشیح برای حضور در این برنامه‌ها استفاده می‌شد. همچنین جلسات شورای اداری بعثه مقام معظم رهبری بود و برای هر جلسه برنامه‌های قرآنی در نظر گرفته شده بود. در کنار این موارد گروهی به نام اهل سنت داشتیم که برنامه‌های ویژه‌ای را برای کاروان‌های اهل سنت داشتند و در آنجا نیز از ظرفیت‌های قرآنی استفاده می‌شد.

یکی از برنامه جالبی که در این سفر شکل گرفت و از ابتکارات آقای شادالویی بود، تلاوت ترتیل قرآن و تجویدالصلاة در کاروان‌ها به صورت ویژه بود. شاید در سنوات گذشته بحث تلاوت ترتیل را به صورت متمرکز داشتیم و کاروان‌ها به بعثه برای تلاوت دعوت می‌شدند، اما در این دوره اکثر تلاوت‌ها به صورت اعزام به کاروان‌ها انجام می‌شد. این موضوع یک فرصت و یک تهدید را برای ما ایجاد کرد. فرصت از این نظر که تعداد زیادی از قاریان و حتی گروه‌های تواشیح را نیاز داشتیم که بتوانیم برنامه‌ها را پوشش دهیم. در کاروان‌ها امکانات بعثه مقام معظم رهبری از جمله فضای فیزیکی و امکانات صوتی و تصویری وجود نداشت و گاهی برخی از هتل‌ها زیر نظر مأموران سعودی بود که اختلالاتی را در اجرای برنامه‌های قرآنی ایجاد می‌کردند.

برگزاری دوره آمادگی راه‌یافتگان به مرحله کشوری مسابقات سراسری قرآن

مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف با هدف ارتقای سطح توانمندی‌ و آمادگی بیشتر شرکت‌کنندگان راه‌یافته به مرحله مقدماتی چهل و پنجمین دوره مسابقات سراسری قرآن در نظر دارد یک دوره آمادگی را به صورت مجازی و برخط در اوایل مهرماه سال جاری برگزار کند.

حمید مجیدی‌مهر، رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه در گفت‌وگو با خبرنگار ایکنا با اشاره به برگزاری این دوره گفت: مخاطبان این دوره نفرات برتر مرحله استانی مسابقات هستند که طبق سهمیه‌بندیِ هر استان در هفته سوم شهریور ماه سال جاری مشخص خواهند شد.

وی افزود: در این دوره استادان برتر کشوری و بین‌المللی در رشته‌های تجوید، وقف و ابتدا، صوت، لحن، صحت حفظ و بهداشت صوت و صداسازی به تدریس خواهند پرداخت.

رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف بیان کرد: در این دوره، آیین‌نامه داوری مسابقات نیز تشریح خواهد شد تا شرکت‌کنندگان بیشتر با آیین‌نامه‌ و شیوه‌نامه برگزاری مسابقات هماهنگ شوند.

مجیدی‌مهر تصریح کرد: با توجه به عدم دسترسی استان‌های محروم به اساتید برتر و همچنین درخواست شرکت‌کنندگان، برگزاری دوره‌های این چنینی کمک شایانی به ارتقای سطح آمادگی شرکت‌کنندگان کرده و به تبع آن افزایش سطح کیفی مسابقات را در پی خواهد داشت.

ضبط ۷۹ تلاوت تصویری و ۵ قطعه اذان در اردبیل

محمدتقی میرزاجانی، معاون آموزش، پژوهش و ارتباطات شورای عالی قرآن گفت: در ادامه تولید تلاوت قرآن در استان‌ها، در همکاری مشترک بین صدا و سیمای استان اردبیل و شورای عالی قرآن، تعداد ۷۹ تلاوت تصویری و پنج قطعه اذان از اساتید و قاریان ممتاز استان اردبیل ضبط شد.

میرزاجانی افزود: در هفته‌های گذشته، آموزش و کارورزی قطعاتی که بنا بود توسط قاریان در استودیو تلاوت شود، به صورت مجازی در دستور کار حوزه تولید شورای عالی قرآن قرار گرفت و قراء آمادگی لازم را جهت اجرای موفق به دست آوردند.

وی ادامه داد: این برنامه تولیدی در استودیو صدا و سیمای استان اردبیل با مشارکت ۲۴ نفر از قاریان ممتاز استان و با حضور مهدی تیموری، مدیر تولید شورای عالی قرآن و سیدمحمد کرمانی، کارشناس تولید شورا اجرا شد.

برگزاری دوره مجازی مهارت‌افزایی اساتید قرائت و تجوید مدارس علمیه

معاونت تهذیب حوزه‌های علمیه دوره مجازی مهارت‌افزایی در رشته قرائت و تجوید را برای اساتید حفظ قرآن مدارس علمیه کشور ویژه اساتید حافظ برگزار می‌کند.

اولویت شرکت در این دوره با اساتیدی است که در سال جاری در مدارس علمیه کشور در درس قرائت و تجوید تدریس دارند و اساتیدی که در دوره‌های سابق ارتقای سطح تجوید حضور داشتند در اولویت گزینش دوره تربیت معلم تجوید هستند.

شرایط شرکت در این دوره شامل تأهل، حضور در ارزیابی اولیه، ملبس به لباس روحانیت و اتمام سطح یک بلند مدت یا سطح دو سفیران است.

از جمله مزایای این دوره نیز می‌توان به معرفی شرکت‌کنندگان به معاونت آموزش برای صدور حکم تدریس تجوید و اعطای گواهینامه پایان دوره تربیت معلم تجوید اشاره کرد.