رهبر معظم انقلاب اسلامی در بیستم شهریور 1401 سیاستهای کلی برنامه هفتم را ابلاغ کردند. در بند چهارم این سیاستها بر موضوع مالیات و اهمیت آن تأکید شده و آمده است: «ایجاد تحول در نظام مالیاتی با رویکرد تبدیل مالیات به منبع اصلی تأمین بودجه جاری دولت، ایجاد پایههای مالیاتی جدید، جلوگیری از فرار مالیاتی و تقویت نقش هدایت و تنظیمگری مالیات در اقتصاد با تأکید بر رونق تولید و عدالت مالیاتی.»
غلامرضا حیدریکرد زنگنه، رئیس اسبق سازمان امور مالیاتی و سازمان خصوصیسازی در گفتوگو با ایکنا، پیششرط تحقق نظام مالیاتی منسجم و کارآمد را در برنامه هفتم منوط به رونق تولید دانست و در این رابطه گفت: ابتدا باید تولید کشور رونق پیدا کند و رشد اقتصادی وجود داشته باشد و شرایط مالی مردم بهبود یابد و سپس به سمت مالیاتستانی پیش رفت. این مهم در فرمان حضرت علی(ع) به مالک اشتر هم مورد تأکید قرار گرفته است.
وی افزود: در شرایط رکود، تورم و مشکلات فزاینده اقتصادی اگر ذرهای فشار مالیاتی بر تولیدکننده و سرمایهگذار وارد شود، همین اندک سرمایه هم از کشور فرار خواهد کرد.
رئیس اسبق سازمان امور مالیاتی ادامه داد: از سوی دیگر در کنار رونق تولید و رونق اقتصادی باید دولت چارهای برای کاهش هزینههای خود بیندیشد. نمیشود دولت هزینههایش را کاهش ندهد اما مدام بر مردم و تولیدکننده برای دریافت مالیات فشار وارد کند!
کرد زنگنه سرمایهگذاری داخلی، خارجی و تشویق سرمایهگذاران را امر مهم و ضروری در پیشبرد اهداف اقتصادی کشور در برنامه هفتم تلقی کرد و لازمه سرمایهگذاری در کشور را منوط به ایجاد فضایی آرام و به دور از التهاب برای سرمایهگذار و سرمایهدار دانست.
بیشتر بخوانید:
وی تأکید کرد: اقتصادی که جثه آن نحیف است، چیزی ندارد که دولت بخواهد از آن بهرهبرداری کند. در اقتصادهای متورم و ضعیف هرگونه سیاستگذاری اشتباه در حوزه مالیاتستانی به فرار سرمایه منجر خواهد شد. باید پذیرفت سرمایهگذاران و فعالان اقتصادی به دنبال این هستند در کشوری سرمایهگذاری کنند که بهشت مالیاتی تلقی شود. مثلاً آمریکاییها و اروپاییها سنگاپور را برای سرمایهگذاری انتخاب کردهاند، چون در این کشور مالیات اندکی را پرداخت خواهند کرد.
رئیس پیشین سازمان خصوصیسازی در همین رابطه افزود: حتی در بعضی از کشورها که دچار بحران رکود هستند، دولتها دست به بخشودگی مالیاتی میزنند که فرانسه چنین اقدامی را انجام داده و شاید به ظاهر نوعی بیعدالتی باشد اما دولت با یک هدف خاص دست به بخشودگی مالیات سرمایهگذاران زده، چون میداند طبقات کارمند و کارگر از ثروت فراوانی بهره نمیبرند تا سرمایهگذاریهای کلان انجام دهند ولی کسانی که سرمایههای کلانی دارند اگر در شرایط رکود سرمایههایشان را به دلیل سیاستهای مالیاتی از کشور خارج کنند، شرایط اقتصادی بدتر از قبل خواهد شد.
کرد زنگنه در بخش دیگری از این گفتوگو در نظر گرفتن مشوقهای مالیاتی را در برنامه پنجساله هفتم مهم عنوان کرد و گفت: مشوقهای مالیاتی در شرایط تورم و نبود رونق تولید میتواند سیاستی کارآمد محسوب شود.
وی چابک شدن دولت و کاهش تعداد کارمندان دولتی را از دیگر اولویتهای مهم در برنامه هفتم دانست و در این رابطه افزود: پنج میلیون کارمند در دستگاههای دولتی به کار گرفته شدهاند و حتی تعداد مدیران ایرانی به اندازه کل کارمندان دولت ژاپن است. این کارمندان برای دولت هزینهساز هستند و مانع سرمایهگذاری منابع مالی دولت در بخشهای تولیدی و عمرانی و زیرساختی میشوند، چون دولت هرچه درآمد دارد باید صرف حقوق و دستمزد کارمندان خود کند. وقتی منابع مالی دولت به سمت تولید هدایت نشود قطعاً نه تولیدی رونق خواهد گرفت و وقتی تولید هم نباشد، مالیاتستانی معنا ندارد.
رئیس اسبق سازمان امور مالیاتی با انتقاد از اینکه نظام مالیاتی در ایران یک نظام تنبیهی است تا تشویقی گفت: در کشورهای موفق و توسعهیافته سیاستهای تشویقی در مقوله مالیات به کار گرفته شدهاند. در همین کشور جمهوری آذربایجان به افرادی که با هدف اجاره به ساخت مجتمعهای مسکونی مبادرت میورزند، برایشان معافیتهای مالیاتی در نظر گرفته شده، چون فعالیتشان مانع رشد اجارهبهاست، اما در ایران به جای اینکه برای انبوهسازان چنین مشوقهایی را در نظر بگیریم، به دنبال یافتن خانههای خالی هستیم که چرا اجاره داده نمیشوند! سازندگان مسکن در ایران باید بخشی از سود فروش را تحت عنوان مالیات پرداخت کنند و به همین دلیل است که رغبتی به فروش یا اجاره ندارند.
کرد زنگنه نظام مالیاتی کشور را مصرفکننده محور دانست و عنوان کرد: در اقتصاد ایران این مصرفکننده است که مالیات پرداخت میکند، دولت به خیال خود از تولیدکننده مالیات میستاند اما در واقعیت عکس آن رخ میدهد، چون تولیدکننده به هماناندازه که مالیات پرداخت کرده، کالای تولیدی را گران میکند یا از کیفیت کالا میکاهد.
وی گفت: در بخش کشاورزی مشوقهای مالیاتی زمانی اثرگذار بود و موجب رشد صنعت کشاورزی شد اما به دلیل حذف یارانه و گران شدن کود و نهادهها، مشوقهای مالیاتی کماثر شد. ضروری است که نظام مالیاتی با نظام قیمتگذاری به صورت یکسان و هماهنگ با هم پیش بروند و در برنامه هفتم باید این موضوع مهم را مدنظر قرار داد.
رئیس اسبق سازمان امور مالیاتی، نظارت قوی دولت را یکی دیگر از موضوعات مهمی دانست که در برنامه هفتم باید به آن توجه شود و درباره آن گفت: در اقتصادهای موفق یک سنت هم بدون نظارت و اجازه دولت جابجا نمیشود. رابطه اقتصاد و مالیات همانند رابطه حسابداری و حسابرسی است. اگر حسابداری آشفته و ابهامآلود وجود داشته باشد، چگونه میتوان آن را حسابرسی کرد؟ میان اقتصاد و مالیات ارتباط اساسی وجود دارد، لذا در شرایط آشفتگی اقتصادی نمیتوان مالیات اخذ کرد.
کرد زنگنه زدودن نگاه منفی نسبت به سرمایهداران در کشور را مهم توصیف کرد و گفت: متأسفانه نسبت به سرمایهداران و سرمایهگذاران در کشور نوعی نگاه کمونیستی وجود دارد که از همان اوایل انقلاب وجود داشته و تا به امروز هم این ادامه یافته است. اگر چنین نگاهی تداوم یابد در نهایت سرمایهگذاران از کشور خواهند رفت. باید مدنظر داشت بدون سرمایهگذاری در کشور اهداف اقتصادی برنامه هفتم به طور کامل محقق نخواهد شد.
گفتوگو از سعید امینی
انتهای پیام