گذشت؛ عامل ارتقای رتبه انسان نزد خداوند + فیلم

به مناسبت ایام اربعین حسینی، پای درس گفتار «زندگی اجتماعی با سیدالشهدا(ع)» از زبان حجت‌الاسلام سیدجواد بهشتی، کارشناس قرآنی نشسته‌ایم تا مروری بر درس‌های عملی از زندگی و سیره امام حسین(ع) برای زندگی امروز بشر داشته باشیم.

حجت‌الاسلام والمسلمین سیدجواد بهشتی در دهمین قسمت از این مجموعه به موضوع «گذشتن از جان به خاطر خدا» پرداخت که مشروح آن را در ادامه مشاهده می‌کنید و می‌خوانید.

«در سازمان‌ها، اداره‌ها و مراکز نظامی؛ آیین‌نامه‌ای برای ارتقای پست و مقام وجود دارد که اگر کارمندان آن سازمان یا اداره به این آیین‌نامه‌ها عمل کنند، امتیاز و جایگاهشان بالاتر می‌رود. حال سؤال این است که خداوند بر چه اساس مقام و درجات بندگان را افزایش می‌دهد؟ «گذشت» پاسخ به این سؤال است. زمانی که به قرآن مراجعه می‌کنید، مشاهده خواهید کرد کسانی که از خداوند متعال جایگاه و درجه دریافت کردند به واسطه گذشت کردن بوده است.

اولین مورد گذشتن از جان است؛ در همین ارتباط خداوند متعال در آیه ۲۵۱ سوره بقره می‌فرمایند: «فَهَزَمُوهُمْ بِإِذْنِ اللَّهِ وَقَتَلَ دَاوُودُ جَالُوتَ وَآتَاهُ اللَّهُ الْمُلْکَ وَالْحِکْمَةَ وَعَلَّمَهُ مِمَّا یَشَاءُ وَلَوْلَا دَفْعُ اللَّهِ النَّاسَ بَعْضَهُمْ بِبَعْضٍ لَفَسَدَتِ الْأَرْضُ وَلَٰکِنَّ اللَّهَ ذُو فَضْلٍ عَلَى الْعَالَمِینَ؛ پس به یاری خدا کافران را شکست دادند و داود(ع) امیر آن‌ها جالوت را کشت و خدایش پادشاهی و فرزانگی عطا فرمود و از آنچه می‌خواست بدو بیاموخت و اگر خدا برخی مردم را در مقابل بعضی دیگر بر نمی‌انگیخت فساد روی زمین را فرا می‌گرفت و لیکن خدا، خداوند فضل و کرم بر همه اهل عالم است.» اینجا بود که خدا به داود درجه داد. یا مثال دیگر برای گذشتن از جان فداکاری مولای متقیان امیرالمؤمنین علی(ع) است که به جای پیامبر(ص) در بسترشان خوابیدند.

دومین مورد گذشتن از مال است؛ خداوند در آیه ۲۷۴ سوره بقره می‌فرماید: «الَّذِینَ یُنْفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ بِاللَّیْلِ وَالنَّهَارِ سِرًّا وَعَلَانِیَةً فَلَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَلَا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَلَا هُمْ یَحْزَنُونَ؛ کسانی که مال خود را در شب و روز انفاق کنند نهان و آشکارا، آنان را نزد پروردگارشان پاداش نیکو خواهد بود و هرگز(از حادثه آینده) بیمناک و(از امور گذشته) اندوهگین نخواهند گشت.» مال خیلی شیرین است و جاذبه فراوانی دارد به همین دلیل بسیاری از افراد دنبال مال حرام می‌روند؛ حالا اگر فردی که مال حلال به دست آورده است، بخواهد انفاق کند، حتماً خداوند به او پاداش خواهد داد.

سومین مورد گذشت از فرزند است؛ در همین راستا ذبح اسماعیل(ع) دستور و امتحانی بود که از سوی خدا، در خواب به حضرت ابراهیم(ع) داده شد تا فرزندش اسماعیل(ع) را قربانی کند. ابراهیم و فرزندش فرمان الهی را پذیرفتند، اما جبرئیل مانع اثر کردن چاقو شد و یک قوچ بهشتی توسط ابراهیم(ع)، به جای اسماعیل(ع) ذبح شد.

چهارمین مورد گذشت از خواب است؛ قرآن برای هر چیزی پاداشی تعیین کرده است مگر در چند مورد که پاداش را به صورت مبهم بیان کرده است البته این موضوع هم به خاطر عظمت موضوع گذاشته شده است برای مثال گذشت از خواب برای اقامه نماز یکی از آن موارد است. خداوند در آیه ۱۶ سوره سجده می‌فرماید: «تَتَجَافَىٰ جُنُوبُهُمْ عَنِ الْمَضَاجِعِ یَدْعُونَ رَبَّهُمْ خَوْفًا وَطَمَعًا وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ یُنْفِقُونَ؛(شب‌ها) پهلو از بستر خواب تهی کنند و با بیم و امید(و ناله اشتیاق در نماز شب) خدای خود را بخوانند و آنچه روزی آن‌ها کرده‌ایم(به مسکینان) انفاق کنند.»

پنجمین مورد گذشت از شهوت است؛ یوسف صدیق(ع) با پیشنهاد گناهی روبرو شد، در همین راستا خداوند در آیه ۲۳ سوره یوسف می‌فرماید: «وَرَاوَدَتْهُ الَّتِی هُوَ فِی بَیْتِهَا عَنْ نَفْسِهِ وَغَلَّقَتِ الْأَبْوَابَ وَقَالَتْ هَیْتَ لَکَ قَالَ مَعَاذَ اللَّهِ إِنَّهُ رَبِّی أَحْسَنَ مَثْوَایَ إِنَّهُ لَا یُفْلِحُ الظَّالِمُونَ؛ و آن زنی که یوسف در خانه‌اش بود، از یوسف با نرمی و مهربانی خواستار کام‌جویی شد و در فرصتی مناسب همه در‌های کاخ را بست و به او گفت: پیش بیا که من در اختیار تو هستم یوسف گفت: پناه به خدا، او پروردگار من است، جایگاهم را نیکو داشت، من هرگز به پروردگارم خیانت نمی‌کنم به یقین ستمکاران رستگار نمی‌شوند.» یوسف از شهوت گذشت و ماندگار شد.

گذشت از شهوت، خواب، فرزند و جان و مال همه و همه در روز عاشورا برای امام حسین(ع) اتفاق افتاد. امام حسین(ع) در روز عاشورا نه مانند حضرت ابراهیم(ع) که پسرش را به سلامت به خانه بیاورد و قوچی به جای فرزند خود قربانی کند بلکه همه هستی خود را نثار خداوند متعال کرد.

بارالها این سرم این پیکرم

این علمدار رشید، این اکبرم

این سکینه، این رقیه، این رباب

این عروس دست و پا خون در خضاب

این من و این ساربان، این شمر دون

این تن عریان میان خاک و خون

این من و این ذکر یارب یاربم

این من و این ناله‌های زینبم

این درس را از امام حسین(ع) بیاموزیم و اگر از خدا ارتقای مقام و درجه می‌خواهیم باید از داشته‌های خود بگذریم و هزینه کنیم. شهید بهشتی(ره) در همین زمینه گفتند بهشت را به بها می‌دهند، نه به بهانه.»