نگاهی به ابتکارات آموزشی قرآن به ناشنوایان در جهان
آموزش و پرورش در کشورهای مختلف در راستای ارتقای سطح توانمندی دانش‌آموزان ناشنوا در بهره‌مندی از آموزه‌های قرآنی و معارف اسلامی طرح‌های ویژه‌ای را ارائه یا در دست اجرا دارند.
به گزارش ایکنا، روز جهانی ناشنوایان و زبان اشاره در تقویم جهانی ۳۰ سپتامبر برابر با امروز، 8 مهر است.
در سراسر جهان 360 میلیون نفر از کم‌شنوایی ناتوان‌کننده رنج می‌برند که 32 میلیون نفر از آنها کودک هستند.
از دست دادن شنوایی ممکن است ناشی از علل ژنتیکی، عوارض هنگام تولد، برخی بیماری‌های عفونی، برخی عفونت‌های مزمن گوش، استفاده از برخی داروها، قرار گرفتن در معرض صدای زیاد و افزایش سن باشد.
60 درصد کم‌شنوایی کودکان هم به دلایلی قابل پیشگیری است.
1.1 میلیارد جوان (12 تا 35 سال) در معرض خطر کم‌شنوایی به دلیل قرار گرفتن در معرض سر و صدا در محیط‌های تفریحی هستند.
کم‌شنوایی درمان نشده منجر به هزینه جهانی سالانه 750 میلیارد دلار میشود؛ اما مداخلات برای پیشگیری، شناسایی و مقابله با کم‌شنوایی مقرون به صرفه است و می‌تواند مزایای قابل توجهی برای افراد به همراه داشته باشد.
افراد کم‌شنوا می‌‌توانند از سمعک، کاشت حلزون و سایر وسایل کمکی و حاشیه‌نویسی متن و زبان اشاره و سایر اشکال حمایت آموزشی و اجتماعی بهره‌مند شوند.
گنجاندن زبان اشاره در برنامه‌های درسی آموزشی
وزارتخانه‌های آموزش و پرورش و آموزش عالی در کشورهای عربی هم البته هفته‌ای را به نام هفته عربی ناشنوایان اختصاص داده‌اند و به همین مناسبت، رویدادهای بسیاری را در رابطه با دانش‌آموزان و دانشجویان پسر و دختر ناشنوا در بازه زمانی 24 تا 28 آوریل هر سال برگزار می‌کنند.
برنامه‌هایی که با شعار گنجاندن زبان اشاره در برنامه‌های درسی آموزش و پرورش در تمامی مقاطع برگزار میشود و شامل سخنرانی، کارگاه آموزشی زبان اشاره، برنامه‌های تقویت ارزش‌ها، میزگرد، گفت‌وگو، بازدید میدانی از تعدادی از مراکز مرتبط با ناشنوایان و مدارس تخصصی در این زمینه و مسابقات فرهنگی و غیره در زمینه هنرهای تجسمی است.
در کشور قطر این رویدادها برای دانش‌آموزان و کارکنان مجمع التربية السمعية للبنين والبنات (مجتمع آموزشی دخترانه و پسرانه مدارس ویژه ناشنوایان) و گروه علوم روان‌شناختی دانشکده علوم تربیتی دانشگاه قطر، والدین دانش‌آموزان ناشنوا، و معلمان مرتبط و دیگران برگزار میشود.
سازمان السکو و گرامیداشت هفته آموزش به زبان اشاره
هفته عربی ناشنوایان، هفته آخر آوریل هر سال گرامی داشته میشود و در جریان آن، انجمن‌ها و مؤسسات مرتبط با مراقبت از ناشنوایان در جهان عرب، رویدادهای رسانه‌ای و حقوق بشری را برای معرفی و پیشگیری از ناشنوایی و افزایش آگاهی در مورد حقوق و توانمدنی ناشنوایان و رسیدگی به انواع مشکلات ناشنوایان برگزار می‌کنند.
سازمان عربی آموزش، فرهنگ و علوم (ALECSO) در راستای گسترش دانش و به‌کارگیری فناوری‌های نوین اطلاعاتی و ارتباطی در یادگیری طرحی را برای ترجمه قرآن کریم برای افراد دارای ناتوانی شنوایی ارائه کرده است.
این سازمان که مقر آن در تونس است و در چارچوب اتحادیه عرب فعالیت می‌کند عمدتاً به پیشرفت فرهنگ عربی از طریق توسعه زمینه‌های آموزشی، فرهنگی و علمی می‌پردازد.
به گفته سازمان عربی آموزش، فرهنگ و علوم ویژگی طرح مذکور، اولاً استفاده از سیستم نوشتاری SignWriting است که یکی از مهم‌ترین و رایج‌ترین سیستم‌های نوشتاری زبان اشاره است. این طرح با هدف ارائه ترجمه تحت‌اللفظی متن قرآن و تفسیر مکتوب، معانی آیات به زبان ناشنوایان است.
دومین ویژگی طرح فوق این است که ترکیبی از فناوری شخصیت‌های مجازی سه بعدی و کلیپ‌های ویدئویی به منظور ارائه تفسیر دیداری _ اشاره‌ای از سوره‌های مختلف قرآن به زبان اشاره است.
جلسات الازهر برای ناشنوایان
الهام شاهین، دستیار دبیرکل در امور واعظان زن در مؤسسه تحقیقات اسلامی الازهر هم می‌گوید که احمد الطیب، شیخ الازهر بر لزوم توجه به معلولان و ارائه خدمات آموزش قرآن به آنها تأکید کرده است و از همین رو مؤسسه تحقیقات اسلام الازهر تصمیم گرفت که مونا عاشور، یکی از واعظان را مأمور کند که هر هفته جلساتی را در خصوص تبلیغات اسلامی برای ناشنوایان به زبان اشاره ترتیب دهد.
این برنامه از روز چهارشنبه 31 آگوست 2022 (9 شهریور ماه 1401) در مرکز الازهر آغاز شده و مونا عاشور مبلغ الازهر به طور مستقیم به آموزش مسائل دینی به ناشنوایان می‌پردازد به نحوی که چهارشنبه هر هفته این جلسات برگزار میشود.
نخستین مدرسه قرآنی برای ناشنوایان در مصر
در همین حال نخستین مدرسه آموزش حفظ قرآن و علوم دینی ویژه بانوان و دختران مصری ناشنوا در استان منیای این کشور فعال است.
این مدرسه به همت اداره اوقاف استان منیا و در پی درخواست شماری از بانوان و دختران ناشنوای این کشور راه‌اندازی شده است.
این مدرسه در مسجد «العمراوی» شهر منیا تأسیس شده و فعالیت آن با استقبال گسترده دختران و بانوان مصری مواجه شده است.
حفظ و تفسیر قرآن به زبان اشاره، علوم و معارف دینی، سیره نبوی، نماز و برخی داستان‌های نبوی از جمله موضوعاتی است که در این مدرسه به علاقه‌مندان آموزش داده میشود.
شیخ سلامه عبدالرزاق، نماینده وزارت اوقاف مصر در استان منیا، در این باره می‌گوید: این مدرسه نخستین مدرسه آموزش قرآن و علوم دینی به ناشنوایان در کشور مصر است.
مدرسه آموزش معارف اسلامی ویژه ناشنوایان در اندونزی
در کشور اندونزی هم که پرجمعیت‌ترین کشور اسلامی با جمعیت ۲۴۲ میلیون نفری است، یک مدرسه دینی منحصر به فرد برای کودکان ناشنوا در شهر یوگیاکارتا تأسیس شده که روایت کار آن خالی از لطف نیست.
مدارس شبانه‌روزی اسلامی بخشی جدایی‌ناپذیر از زندگی در اندونزی است و به گفته وزارت امور دینی اندونزی، حدود چهار میلیون دانش‌آموز در ۲۷ هزار مؤسسه در سراسر کشور اقامت دارند؛ اما مدرسه یوگیاکارتا یکی از معدود مدارسی است که در بزرگترین کشور مسلمان جهان به دانش‌آموزان ناشنوا آموزش‌‌های اسلامی ارائه می‌دهد.
ابو قحفی، مؤسس این مدرسه می‌گوید همه چیز از بی‌قراری من شروع شد آنگاه که فهمیدم کودکان ناشنوا در اندونزی شناختی از دین خود ندارند.
این مرد ۴۸ ساله اواخر ۲۰۱۹ پس از آشنایی با بسیاری از ناشنوایان و فهمیدن اینکه آنها نمی‌توانند به آموزش اسلامی دسترسی داشته باشند این مدرسه را تأسیس کرد. امروز این مدرسه میزبان ۱۱۵ دختر و پسر ناشنوا از سراسر مجمع الجزایر است که در رؤیای این هستند که روزی حافظ کل قرآن شوند.
القحفی و خیران برای تأمین مالی مدرسه همه امکانات را فراهم می‌کنند و کودکان خانواده‌های فقیر که توانایی پرداخت هزینه ثبت نام یک میلیون روپیه (۶۸ دلار) برای کتاب، لباس و وسایل بهداشتی را ندارند، مجاز به تحصیل رایگان هستند.
در این مدرسه کودکان همچنین حقوق اسلامی، ریاضیات، علوم و زبان‌های خارجی نیز می‌آموزند تا بتوانند در سطوح بالاتر به تحصیل ادامه دهند. مدرسه قرآنی پیامدهای مثبت دیگری نیز دارد که عمدتاً به افزایش اعتماد به نفس کودکان به عنوان اعضای کم‌شنوا در جامعه کمک می‌کند.
