«گره گشو» آیینی دیرینه در میان اقوام مسلمان + عکس

آیینی مذهبی با نام «گره گشو» از دیرباز همواره یادآور خاطرات کودکان این استان بوده است. خاطراتی که با فرارسیدن نیمه ماه مبارک رمضان مقارن با میلاد امام حسن مجتبی(ع) تداعی شده و این سنت دیرینه را احیا می‌کند، به همین مناسبت ایکنای بوشهر گفت‌وگویی با احمد جولایی، پژوهشگر و کارشناس رادیو فرهنگ داشته است که برای آشنایی بیشتر  با این رسوم تقدیم مخاطبان می‌شود.

 جولایی با اشاره به تاریخچه این سنت، ضمن بیان آیه آخر سوره کوثر، اظهار کرد: هنگامی که مردم به پیامبر اکرم(ص) می‌گفتند تو ابتری و فرزند ذکوری برای ادامه نسل تو وجود ندارد خداوند متعال از نسل حضرت زهرا(س) دومین امام شیعه امام حسن مجتبی(ع) را قرار داد.

وی افزود: پس از متولد شدن امام حسن مجتبی(ع) دوست‌داران اهل بیت و پیامبراکرم(ص) برای عرض تبریک و تهنیت به محضر ایشان رفته و این گره گشایی را شادباش می‌گفتند ایشان نیز به رسم محبت و کرامت هدایایی را به خردسالان اهدا می‌کردند.

جولایی ادامه داد: این رسم که اکنون در ایران با نام گره گشو یا گره گشا از زمان پیامبر اسلام(ص) تا کنون زنده است، تنها در استان‌های حاشیه خلیج فارس مانند خوزستان، بندرعباس و بیشتر از همه در جای جای استان بوشهر در میان عرب زبانان و فارسی زبانان مرسوم است.

گره گشو گره گشو، مرحمتی مرحمتی

کارشناس رادیو فرهنگ اظهار کرد: در استان بوشهر به نیمه شعبان میلاد ولی عصر(عج) نیمه برات گفته می‌شود؛ اما برخی به نیمه ماه مبارک رمضان نیز نیمه برات می‌گویند، برات به معنی حواله است، میلاد امام حسن مجتبی(ع) در نیمه ماه مبارک اولین برات اهل بیت و نیمه شعبان میلاد ولی عصر(عج) آخرین برات ایشان است.

وی ادامه داد: در نیمه ماه مبارک رمضان به پاسداشت میلاد اولین برات اهل بیت و گره گشایی که از ایشان شده بود متولد شدن امام حسن مجتبی(ع) را جشن می‌گیرند؛ کودکان بعد از افطار با کیسه‌هایی در دست و با نوایی همچون «گره گشو گره گشو مرحمتی مرحمتی» به سراغ خانه‌هایی می‌روند که اگر چه، شاید چیزی برای پذیرایی نداشتند اما برای این روز تنقلاتی از قبیل آجیل، شکلات، گندم برشته و برنجک آماده می‌کردند تا دست خالی از خانه اشان نروند.

گره گشو در میان اقوام مختلف و کشور تاجیکستان

جولایی افزود: این سنت تنها در کشور ما مرسوم نیست بلکه در میان کشورهای حوزه خلیج‌فارس نیز به نام قرقیعان یا گرگیعان معروف است.

وی تأکید کرد: گره گشو مختص به فرقه‌ای خاص نبوده و اهل تشیع و تسنن، همه مسلمانان محب پیامبر اسلام(ص) این روز را جشن می‌گیرند. در کشور تاجیکستان بنا بر مشاهدات شخصی چنین رسمی انجام می‌شود؛ اما کودکان نه در نیمه ماه رمضان بلکه در روز عید فطر به سراغ منازل رفته و عیدی می‌گیرند.