روابط دختر و پسر در جامعه امروز؛ آسیب‌ها و راهکارها/ افراط و تفریط ما را به بن‌بست می‌کشاند
گروه اجتماعی: مسائل مربوط به ارتباطات دختران و پسران در جامعه امروز، در میزگردی با حضور تعدادی از صاحب‌نظران و فعالان فرهنگی و اجتماعی در ایکنای ایلام مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
به گزارش خبرگزاری بین‌‌المللی قرآن(ایکنا) از ایلام، میزگرد «بررسی روابط دختر و پسر در جامعه اسلامی» با حضور چند تن از صاحب‌نظران دینی، فرهنگی و اجتماعی به همت خبرگزاری ایکنا در جهاد دانشگاهی استان ایلام برگزار شد.
حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالعلی چراغچی، مسئول تبلیغات اسلامی شهرستان چرداول، در این میزگرد با اشاره به آیه 5 سوره مائده، «الْیَوْمَ أُحِلَّ لَکُمُ الطَّیِّبَاتُ وَطَعَامُ الَّذِینَ أُوتُواْ الْکِتَابَ حِلٌّ لَّکُمْ وَطَعَامُکُمْ حِلُّ لَّهُمْ وَالْمُحْصَنَاتُ مِنَ الْمُؤْمِنَاتِ وَالْمُحْصَنَاتُ مِنَ الَّذِینَ أُوتُواْ الْکِتَابَ مِن قَبْلِکُمْ إِذَا آتَیْتُمُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ مُحْصِنِینَ غَیْرَ مُسَافِحِینَ وَلاَ مُتَّخِذِی أَخْدَانٍ وَمَن یَکْفُرْ بِالإِیمَانِ فَقَدْ حَبِطَ عَمَلُهُ وَهُوَ فِی الآخِرَةِ مِنَ الْخَاسِرِینَ؛ امروز چیزهای پاکیزه برای شما حلال شد و (همچنین) غذای اهل کتاب برای شما حلال است و غذای شما برای آنها حلال میباشد و (نیز) زنان پاکدامن از مسلمانان و زنان پاکدامن از اهل کتاب حلال هستند هنگامی که مهر آنها را بپردازید و پاکدامن باشید نه زناکار و نه دوست پنهانی و نامشروع گیرید، و کسی که انکار کند آنچه را باید به آن ایمان بیاورد اعمال او باطل و بی اثر می‌گردد و در سرای دیگر از زیانکاران خواهد بود»، اظهار کرد: سوره مائده به صورت شفاف به حرام بودن رابطه دختر و پسر اشاره کرده است، در این آیه بیان شده که خداوند هر چیزی را که پاک باشد را حلال کرده است، دخترانی انتخاب کنید برای زندگی خود که پاکدامن باشند، با دختران کوچه و خیابانی دوست نشوید «مُحْصِنِینَ غَیْرَ مُسَافِحِینَ»؛ قرآن هم قائل به این نیست که دختر و پسر با هم ارتباط داشته باشند.
باید به جوانان آگاهی داد
وی گفت: به طور کلی روابط بین زن و مرد به 3 صورت است در درجه اول رابطه زناشویی که بر اساس موازین شرعی و عقد رسمی تحقق پیدا می‌کند که در جامعه امروزی شاهد آن هستیم، رابطه علمی بین زن و مرد، که اگر براساس موازین شرعی و رعایت حدود الهی از ناحیه زن و مرد باشد مجاز است و بهترین مصداق آن رابطه شاگرد و استاد در محیط‌های دانشگاهی است که می‌توانند در بحث‌های علمی در ارتباط باشند، رابطه سومی که می‌تواند وجود داشته باشد رابطه شغلی و حرفه‌ای است که خود به چند قسم تقسیم می‌شود؛ مشاغلی که مختص بانوان است مانند شغل مامایی، مشاغلی که الزاماً بر عهده مردان است و شغل‌هایی که بین زن و مرد مشترک است، اگر اینها بر اساس موازین شرعی باشد، اسلام هیچ ایرادی از آنها نمی‌گیرد.
مسئول تبلیغات اسلامی شهرستان چرداول با بیان اینکه رابطه دوستی بین دختر و پسر طبق آیات قرآنی هیچگاه مورد تأکید و تأیید اسلام و قرآن نبوده است، گفت: رابطه بین دختر و پسر آسیب بسیاری به جامعه وارد می‌کند، بنیان خانواده‌ها را از هم می‌پاشد، علاوه بر این ضربات مهلکی را نیز به پیکر جامعه وارد می‌کند.
حجت‌الاسلام چراغچی با تأکید بر اینکه در این زمینه دستگاه‌های فرهنگی جای کار زیادی دارند، افزود: باید به جوانان آگاهی داد، برخی جوانان خام هستند، ناپخته تصمیم می‌گیرند، یک عشق واهی در دلشان ایجاد کرده‌اند که اگر این رابطه به ازدواج بیانجامد موجب بدبینی و سوءظن خواهد شد و منجر به طلاق می‌شود، بنابراین باید آگاهی بخشی داشته باشیم و آثار مخرب اینگونه روابط را به جوانان گوش زد کنیم.
حساسیت‌های والدین نسبت به روابط فرزندان کم شده است
حشمت‌الله رستمی، مسئول دارالقرآن تبلیغات اسلامی استان ایلام نیز در این میزگرد با بیان اینکه انسان‌ها به لحاظ فطری و ذاتی نیازمند مراوده و ارتباط هستند، چون ذاتاً اجتماعی آفریده شده‌اند، اظهار کرد: به لحاظ درونی انسان گرایش‌های فراوانی دارد که بخشی از این نیاز در روابط بین انسان‌ها در جنس مخالف، بخشی در جنس موافق، بخشی از این نیاز در ارتباط کلامی و بخشی به صرف حضور در اجتماع محقق می‌شود.
وی با بیان اینکه بحث در رابطه با روابط بین دختر و پسر باید نسبی باشد، گفت: روابط بین دختر و پسر را نمی‌توانیم تحریم کنیم و ادعا کنیم فقط دارای مضرات است و منجر به طلاق می‌شود و همچنین یک سویه نمی‌توانیم بگوئیم که این روابط خوب هستند و باید قبل از ازدواج باشند.
این کارشناس مذهبی با بیان اینکه شناخت پیش از ازدواج زوج نسبت به هم می‌تواند بالندگی را به همراه داشته باشد، افزود: اگر در پیش‌زمینه یک ازدواج موفق تدبیری به کار ببریم که هم پایا باشد هم پویا و بالندگی داشته باشد که زوج و زوجه مسیر رشد و ترقی را بپیمایند نیازمند این است که پیش از ازدواج یک شناخت حدالامکان کامل اگر هم ممکن نبود نسبی از هم پیدا کنند، شناختی نسبت به خلقیات، روحیات، سطح توقعات، سطح تفکر و حتی نوع مکالمات یکدیگر و یا حتی سبک گفتاری همدیگر را بسنجند و نسبت به هم آشنایی پیدا کنند.
این فعال قرآنی با بیان اینکه بسیاری از ازدواج‌هایی که بدون شناخت است به طلاق آشکار یا طلاق پنهان منجر می‌شود، اظهار کرد: طلاق پنهان طلاقی است که از لحاظ روحی و عاطفی از هم جدا می‌شوند، زوجین ظاهراً طلاق نگرفته‌اند، هم‌خانه هستند و فقط یکدیگر را تحمل می‌کنند و آن زندگی که باعث آرامش باشد را برای خود شکل نمی‌دهند.
این مسئول با اشاره به اینکه در شرایط اجتماعی که در آن زندگی می‌کنیم حساسیت‌هایی که والدین در گذشته نسبت به دختران و پسرانشان داشتند کم شده است، بیان کرد: با کم شدن حساسیت‌ها والدین، کنترل‌های اجتماعی نیز کمتر شده و به قوت گذشته نیست، از طرفی ابزارهای ارتباطی بین انسان‌ها از قیبل فضای مجازی و دیگر محیط‌های اجتماعی نظیر محل کار، تحصیل و ... بیشتر شده است.
مسئول دارالقرآن اداره کل تبلیغات اسلامی استان ایلام در ادامه، بیان کرد: رابطه و مراوده‌هایی برای جوانان فراهم است و درصد قابل توجهی از نسل جوان و مجرد ما خود به خود به این سمت و سو کشیده می‌شوند.
خودسانسوری یکی از مشکلات جامعه ماست
رستمی با بیان اینکه در بحث رابطه دختر و پسر نمی‌توانیم خود سانسوری کنیم و ادعا کنیم که در جامعه ما چنین روابطی وجود ندارد، گفت: در نگاهی واقع‌بینانه باید گفت که در جامعه ما این روابط به وضوح دیده می‌شود، همچنین می‌توان قاطعانه گفت از هر 100 دختر و پسر در نگاه خوشبینانه 40 نفر، در شدت و ضعف خود چه به صورت حضوری چه تلفنی یا هر طریق دیگری سعی در برقراری این گونه روابط هستند، چون نیاز درونی آنهاست و در پی پاسخ‌گویی به این نیاز هستند.
وی با بیان اینکه بخشی از روابط دختر و پسر هدفمند است، اظهار کرد: هدفمندی روابط به این معنا است که دو نفر یک برنامه‌ایی را در ذهن طراحی می‌کنند که سرمقصدش ازدواج است، بنابراین طرفین یک فرآیندی را طی می‌کنند برای نزدیک شدن به جنس مخالف برای شناخت که به ازدواج ختم شود و که در این میان باید حریم‌ها رعایت شود.
این کارشناس مذهبی با اشاره به سخنی از ناپلئون، «عشق گوهر گران‌بهایی است! اگر توأم با عفت باشد»، گفت: این گوهر گران‌بها که در دل انسان‌ها است در واقع سنگ‌بنای یک کانون گرم خانواده پایا و پویاست، اگر از راه به بی‌راهه برود قطعاً مخرب خواهد بود.
مسئول دارالقرآن اداره کل تبلیغات اسلامی استان ایلام با بیان اینکه خودسانسوری یکی از مشکلات کشور ماست، اظهار کرد: در بررسی این موارد، هدایت درست و کشاندن به مسیر صحیح چاره‌ای جز فرهنگسازی نداریم، مشکلی که در جامعه امروز ایران اسلامی وجود دارد خودسانسوری است.
این فعال قرآنی ادامه داد: چند درصد از مردم ماهواره دارند؟ چند درصد برنامه‌هایی ارتباطی مثل واتساپ روی تلفن‌های همراه خود نصب کرده‌اند؟ چند درصد با جنس مخالف ارتباط دارند؟ ما اینها را نادیده می‌گیریم و یک سویه از بدی ماهواره، فضای مجازی سخن می‌گوئیم.
رستمی در ادامه گفت: ما باید به جای خودسانسوری و فرار از واقعیت به مردم بگوئیم شما که ماهواره دارید آگاه باشید که این شبکه‌ها دارای چه محتوایی است و استفاده از آنها می‌تواند چه عواقبی داشته باشد، فرهنگ صحیح استفاده از آن را به مردم نشان دهیم.
این مسئول، افزود: فیلتر کردن برخی برنامه‌های ارتباطی مختص تلفن همراه کارساز نیست، ما که می‌دانیم با نصب فیلترشکن افراد باز هم از این برنامه‌ها استفاده می‌کنند، به جای انجام اقداماتی که مؤثر نیست، به جای فرار کردن از واقعیت‌های جامعه با جوانان و مردم شفاف صحبت کنیم.
این کارشناس مذهبی با بیان اینکه مشخص کردن حریم‌ها برای جوانان مانعی است برای جلوگیری از به بی‌راهه رفتن آنها، اظهار کرد: کسانی که با جنس مخالف ارتباط برقرار می‌کنند و نیاز درونی خود را پاسخ می‌دهند چه به لحاظ عاطفی، جسمی، جنسی، دیداری و شنیداری، باید آگاه باشند که ما دینی به نام اسلام داریم، حریمی به نام حریم شخصی و اجتماعی، همچنین از یک پیشینه ارزشی به نام فرهنگ ایرانی توأم با اسلامی بودن برخورداریم، همه اینها باعث می‌شود که ما به حریم کسی دست درازی نکنیم و حرمت‌ها را نشکنیم.
روابط، هدفمند و ضابطه‌مند باشند
مسئول دارالقرآن اداره کل تبلیغات اسلامی استان ایلام با اشاره به اینکه روابط باید هدفمند و ضابطه‌مند باشند، افزود: ما چیزی داریم به نام کرامت ذاتی، انسان دارای کرامت و شخصیت است، نباید شخصیت خود را فدای یک احساس زودگذر کند، انسان دارای نیروی عقلانیت و منطق است و همچنین دارای نیروی قوی احساس و عاطفه، در سنینی که معمولاً این روابط شکل می‌گیرد، یعنی سنین نوجوانی، فرد در آستانه بلوغ قرار دارد، مشخص است که عاطفه و احساس بر منطق و عقل غلبه می‌کند.
وی با اشاره به روایتی از امام علی(ع) مبنی بر اینکه، «حبُّ الشّئِ یُعْمی و یُصِمُّ؛ دوست داشتن چیزی انسان را کور و کر می‌کند»، بیان کرد: وقتی پای احساس وسط می‌آید انسان کور و کر می‌شود، عشق انسان به انسان هم اینگونه است، وقتی که یک دختر و پسر به یکدیگر دل می‌دهند باعث می‌شود که چشم خود را به روی واقعیت‌ها ببندند.
رستمی گفت: در این مقطع، دختر و پسر چون هدفی ندارند و صرفاً رابطه فقط دوستانه است، بدون سامان بخشیدن و داشتن هدف، تنها یک فکر را در سر می‌پرورانند و آن کسب لذت بیشتر از رابطه خود است، این لذت، تنها لذت جنسی نیست، بلکه گاهی از شنیدن صدای طرف مقابل و یا حتی دیدن وی لذت خواهند برد و در این میان حد اعلای لذت رابطه نامشروعی است که ممکن است اتفاق بیفتد.
این فعال قرآنی با اشاره به اینکه مسئولان باید در پی فرهنگسازی باشند و با آگاهی‌بخشی و اعتمادسازی، قدرت عقلانیت نسل جوان جامعه را بالا ببرند، تأکید کرد: متأسفانه چیزی که در فرهنگ ما وجود دارد دید حاکمیتی است، پدر و مادر به صورت مجزا و مسئولان فرهنگی در یک دستگاه با دیدی حاکمیتی برنامه‌ریزی‌هایی را برای جوانان انجام می‌دهند که به نحوی امر و نهی به جوانان است؛ اینها همه اشتباه است ما باید در پی شکل‌دهی به شخصیت جوانان خود باشیم و قدرت اعتماد به نفسشان را تقویت کنیم.
این مسئول در ادامه افزود: تربیت جوانان باید به گونه‌ای صورت گیرد که اگر روزی در جامعه حضور پیدا کردند در مقابل جنس مخالف دست و پای خود را گم نکنند و سست نشوند، در این میان ممکن است دچار احساساتی شوند، اگر چنین احساساتی وجود نداشته باشد، شخص به عنوان یک انسان شناخته نمی‌شود.
وی با اشاره به اینکه فرزندان کرامت، شخصیت و خانواده خود را فدای یک احساس زودگذر عاطفی بدون بنیان نکنند، اظهار کرد: احساسات یک نیاز و خواسته درونی است و کرامت درونی انسان را والدین باید شکل دهند، اگر ما این فرهنگ را در جامعه به وجود آوریم به واسطه رسانه‌های دیداری و شنیداری و مکتوب و حتی در کتب درسی خود، موفق خواهیم بود.
رستمی با بیان اینکه متأسفانه ضعف و شکستی که می‌خوریم از ناحیه سانسور کردن واقعیات است، گفت: چرا باید از واقعیت فرار کنیم، همین مسئله باعث شده که در لایه اولیه جامعه ایران اسلامی با شعارهای رنگین و خوب به چشم می‌خورد اما اگر یک پله پایین‌تر بیاییم زیر این رنگ و لعاب یک شهر خاموش از فساد، فحشا، فقر، تبعیض و اختلاس وجود دارد، اینها به دلیل فرار ما از واقعیت‌های جامعه است، اگر آگاهی بخشی صورت گیرد جوانی که وارد محیط دانشگاه شود اولین دغدغه‌اش پیدا کردن دوست دختر یا پسر نیست.
این کارشناس مذهبی با بیان اینکه اگر موشکافی‌هایی در سطح جامعه انجام و اطلاع‌رسانی شود، مردم با محیط اطراف خود بیشتر آشنایی پیدا می‌کنند، گفت: ما فقط در حواشی کار می‌کنیم، وارد بطن ماجرا نمی‌شویم. یک جوان 22 ساله اوج غلبه شهوتش است و در پی ارضای این حس در خود است، اگر فرد از نظر فکری و فرهنگی درست بار آمده باشد خودش را کنترل می‌کند اما اگر جوان در محیط‌های مناسبی رشد پیدا نکرده باشد به دنبال راه کارهایی می‌رود که خود را ارضا کند.
مسئول دارالقرآن اداره کل تبلیغات اسلامی استان ایلام در ادامه، افزود: انسان از لحاظ فطری و ذاتی به دنبال برطرف کردن نیازهای خود است وقتی محیط فراهم نباشد و آگاهی هم نباشد آن اتفاقاتی که نباید به وقوع می‌پیوندد.
باید ریشه‌ها را بررسی کنیم
حیران پورنجف، عضو هیئت مدیره انجمن زنان استان ایلام در ادامه با بیان اینکه امروز بحث در جامعه‌ای که همگی از آسیب‌های چنین روابطی اطلاع دارند خیلی عادی شده است، اظهار کرد: وقتی می‌گوئیم یک جامعه، علمی و ارتباطی است یعنی جامعه‌ای که از تمام امکانات تکنولوژیکی استفاده می‌کند تا به همه آحاد و اقشار جامعه اطلاع‌رسانی کند.
وی گفت: با توجه به اینکه نظام ارزشی جامعه ما مبتنی بر ارزش‌های دینی است بی‌شک هم در سطح خانواده هم در سطح سازمان‌ها و گروه‌های اجتماعی، رابطه دختر و پسر که با مبانی ارزشی مغایرت دارد و همچنین ارتباطاتی که به نوعی منجر به مسائل یا مشکلات خاص شود، جامعه را به سمت مسائل ضد ارزشی می‌برد.
این مدرس دانشگاه با بیان اینکه وقتی که یک وسیله ارتباطی وارد یک جامعه می‌شود، باید فرهنگ استفاده از آن نیز وارد جامعه شود، افزود: اگر ارتباط پایه و مبنای انسانی داشته باشد می‌تواند انسان‌ها را به تعالی برساند و انسان‌ها می‌توانند هم‌افزایی و سینوژی کنند و اخلاق را ارتقا دهند و به سمت کمالات انسانی نیل کنند.
این محقق با اشاره به اینکه به خاطر قرار گرفتن خواسته یا ناخواسته در ارتباطات جهانی، جامعه ما مثل سایر جوامع دیگر به یک جامعه باز تبدیل شده است، اظهار کرد: همراه با وسایل ارتباطی که ساده‌ترین آنها تلفن همراه است و ماهواره یا افزایش مسافرت‌های داخلی و خارجی مردم نسبت به سال‌های گذشته، تحرک و جابجایی افراد زیاد شده است، یعنی به اصطلاح هم تحرک اجتماعی و هم تحرک جغرافیایی، خود به خود همه اینها تغییر فرهنگی را به دنبال دارد.
پورنجف گفت: تغییرات فرهنگی یعنی جابجای لایه‌هایی که قبلاً یک بحث ارزشی بوده است با لایه‌هایی که اهمیت نداشته‌اند و آن لایه‌های بی‌اهمیت اکنون ممکن است کانون یک برنامه قرار بگیرد. ما در جامعه تنها شاخه‌ها و نمودهای رابطه دختر و پسر را بررسی می‌کنیم اما اگر بتوانیم ریشه‌ها را پیگیری کنیم و دلایل و عوامل را پیدا کنیم، می‌تواند در امر آسیب‌شناسی این روابط نقش مؤثری داشته باشد.
این عضو هیئت مدیره انجمن زنان استان ایلام با بیان اینکه هر نظام برنامه‌ریزی زمانی به موفقیت خواهد رسید که مرتب در حال بازبینی و پایش برنامه‌های قبلی خود باشند، افزود: اگر ما برنامه‌هایی را اجرا کنیم اما هیچگاه به عقب برنگردیم و میزان پیشرفت و تأثیرات مثبت یا منفی آن را تا این مرحله که پیش رفته است بررسی نکنیم و که آیا در مسیر درست قرار گرفته است یا نه! به هدف مورد نظر نخوهیم رسید.
پورنجف در ادامه گفت: اصل هر برنامه‌ریزی این است که مرتب برنامه‌های خود را چک کنیم و پایش انجام دهیم و دوباره بازبینی کنیم، هر جا که به اصلاحات نیاز داریم اصلاحات انجام دهیم تا به اصطلاح، هم هزینه‌ها و هم زمان و انرژی که مصرف می‌شود به حداقل برسد.
این جامعه شناس در پاسخ به این سوال که چرا ما بعد از 36 سال کار فرهنگی و دینی با چنین مسائل خرد و کلانی مواجه می‌شویم؟، اظهار کرد: ما باید به ریشه‌ها برگردیم و بفهمیم که چگونه است که بعد از 36 سال با مسائل خاص در سطوح خرد و کلان مواجه می‌شویم، کجای کار ما ایراد داشته است تا برگردیم و اصلاحات را انجام دهیم چون اگر با همین روند پیش برویم در آینده نزدیک مشکلات بیشتری خواهیم داشت.
این محقق با اشاره به اینکه در بسیاری از کلان‌شهرها بحث روابط آزاد و هم‌خانگی از حالت پنهان به سمت آشکار شدن می‌رود، بیان کرد: خیلی‌ها معتقداند که اینها تحت تأثیر ماهواره است، ماهواره و موبایل لایه‌های خالی جامعه را برای ما مشخص می‌کند، ما باید به جایی برسیم که افراد خودشان به خودمراقبتی و خودکنترلی برسند و این مسائل برایشان نهادیه و در وجودشان ریشه‌دار شود.
وی در ادامه، گفت: اگر نظام تربیتی ما به درستی کار کند جوان ما وقتی به وسایلی مانند ماهواره و موبایل دسترسی دارد خودمراقبتی می‌کند، یعنی این باور را به خود القا کند، «چنین وسایل ارتباطی در اختیار من هستند و من می‌توانم به راحتی از آنها استفاده کنم، اما آنچه که من از خانواده، مدرسه و سایر مسئولانم آموخته‌ام چیزی مغایر با محتوای چنین ابزارهایی است! عواقب این وسایل را برای من تشریح کرده‌اند! بنابراین استفاده نادرست از این ابزارها می‌تواند برای من مشکل‌ساز باشد».
این مدرس دانشگاه با بیان اینکه وجود مکان‌هایی مثل دانشگاه‌ها در افزایش روابط دختر و پسر تأثیر بسزایی دارد، گفت: در استان ایلام قبل از انقلاب دانشگاهی وجود نداشته اگر هم بوده تنها تعداد محدودی مرد را پذیرش می‌کردند اما با گذشت زمان، حال دانشگاه‌ها دو جنس مرد و زن را به صورت مشترک پذیرش می‌کنند، لذا ارتباطات جنس مخالف افزایش پیدا کرده، این اهمیت فرهنگسازی در این رابطه را دوچندان کرده است.
این جامعه شناس با بیان اینکه ما نمی‌توانیم تنها درمورد محدودیت‌ها و ممنوعیت‌ها بحث کنیم، اظهار کرد: آگاه سازی درباره عواقب یک پدیده باید از قبل صورت بگیرد، باید قبل از اینکه فرد وارد یک حیطه شود آموزش‌های لازم را دیده باشد، در غیر این صورت در آگاه‌سازی‌های بعدی باید به بحث توان‌بخشی در افراد پرداخته شود.
پورنجف گفت: همه افراد جامعه چه به صورت تجربی چه نظری با چنین روابطی برخورد کرده‌اند، برخورد هر کس با این مسائل برمی‌گردد به نظام‌های ارزشی فرد، اگر نظام ارزشی، دینی است و شخص یک فرد متدین است به ارزش‌های دینی رجوع می‌کند، اگر نظام ارزشی فرد اخلاقی باشد به ارزش‌های اخلاقی رجوع می‌کند.
این عضو هیئت مدیره انجمن زنان استان ایلام با بیان اینکه بی‌شک باید توجه داشت که پیامدهای منفی ارتباطات بسیار بیشتر از نکات مثبت آن است، افزود: در استانی مثل ایلام و بسیاری از مناطق دیگر نظام فرهنگی به گونه‌ای است که حتی ارتباط را محدود می‌کند، نظام اجتماعی منطقه‌ای ما آنقدر به دختر و پسر فشار می‌آورد که در بحث ازدواج حتی اجازه صحبت کردن را به هیچ یک از طرفین نمی‌دهند و معتقدند که باید حتماً عقد رسمی شوند، یعنی این افراد هیچگونه امکانی برای شناسایی فرد مقابل خود ندارد.
وی اضافه کرد: گاهی مواقع این افراد وسوسه می‌شوند که این تجربیات را به گونه‌ای دیگر کسب کنند، می‌توان گفت اینها تمریناتی دارند برای خود تا اگر بعدها بخواهند ازدواج کنند جنس مخالف را به چه صورت ببینند، روی چه نکاتی از لحاظ ویژگی‌های جسمی، رفتاری و حتی نظام فکری باید توجه شود.
پورنجف با بیان اینکه در روابط عاطفی، احساس زودتر از عقل بروز پیدا می‌کند، گفت: جوانان در محیط‌های دانشگاهی که در تعامل با یکدیگر قرار می‌گیرند، ناخودآگاه با هم ارتباط برقرار می‌کنند و به دلیل جاذبه‌ای که انسان به جنس مخالف خود دارد، باعث می‌شود که احساساتشان زودتر از عقل و منطقشان بروز و ظهور پیدا می‌کند.
افراط و تفریط ما را به بن‌بست می‌کشاند
این جامعه شناس با بیان اینکه در جامعه ما افراط و تفریط در کارها بسیار است، اظهار کرد: در بحث تربیتی و در برنامه‌ریزی‌های اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی، این افراط و تفریط است که ما را به بن‌بست می‌کشاند، ما باید شجاعت رویارویی با مشکلات را داشته باشیم.
پورنجف با اشاره به اینکه تربیت دینی فرزندان باید قبل از تولد صورت گیرد، بیان کرد: ما برای فرزندان خود خوب و بدها را به طور کلی بیان می‌کنیم و هیچگاه موشکافانه بیان نمی‌کنیم، میزان حساسیت روابط را برای فرزندان خود تبیین نمی‌کنیم و آموزش‌های لازم را به فرزندان خود نخواهیم داد و فرزندان خود را رها می‌کنیم، این در حالی است که ذهن کودک با یک سری مفاهیم مبهم پر شده است و در همین شرایط وارد محیط مدرسه می‌شود.
این مدرس دانشگاه با تأکید بر اینکه جامعه پاک اساسش بر اعتماد است، گفت: اگر جامعه‌ای نتواند اعتمادسازی کند بی‌اعتمادی در تمام سطوح جامعه جاری و ساری خواهد شد و پیامدهای وسیع‌تری خواهد داشت، ما باید به ریشه برگردیم، اگر ریشه‌ها را واکاوی کنیم شاید بهتر بتوانیم با مسائل و مشکلات مواجه شویم.
این عضو هیئت مدیره انجمن زنان استان ایلام با بیان اینکه دید انسان‌ها به اطرافیانشان باید نگاهی انسانی باشد نه وسیله‌ای برای برطرف کردن نیازها، افزود: فرزندان را باید در سنین کودکی تربیت کنیم اگر بخواهیم در سنین بالا این کار را انجام دهیم جامعه‌پذیری مجدد باید صورت گیرد که این دیربازده خواهد بود.
ضعف ایمان؛ ریشه اصلی ارتباطات نادرست
مسئول تبلیغات اسلامی شهرستان چرداول در جمع‌بندی صحبت‌های خود با بیان اینکه از دیدگاه دین، ریشه اصلی ارتباطات نادرست دختر و پسر ناشی از ضعف ایمان است، گفت: اگر جوانان ایمان و اعتقاد قوی داشته باشند و خدا را خوب بشناسند هیچگاه ارتباطات نامشروع و خارج از ضوابط نخواهند داشت.
وی با اشاره به اینکه ارتباطات جنس مخالف فی‌النفسه اشکال ندارد، اظهار کرد: با توجه به 4 ارتباطی که بین زن و مرد ممکن است برقرار شود برقراری رابطه با جنس مخالف در چارچوب ضوابط هیچ اشکالی ندارد، اگر ارتباط دختر و پسر به منظور ازدواج و شناخت بیشتر طرف مقابل باشد، هیچ اشکالی ندارد.
حجت‌الاسلام چراغچی با تبیین علل برقراری رابطه دختر و پسر در جامعه امروز، گفت: شاید یکی از علت‌های به وجود آمدن روابط بین دختر و پسر این است که سن ازدواج بالا رفته است همه اینها به دلیل برخی سخت‌گیری‌های بی‌جای خانواده‌هاست و گاهی دخالت‌های بی‌دلیل، این عامل جوانان را از ازدواج کردن دل‌زده کرده و به سمت رابطه با جنس مخالف در قالب دوستی می‌کشاند.
این مسئول با بیان اینکه رفتار خانواده‌ها نیز نقش بسزایی در رفتار جوانان در جامعه دارد، اظهار کرد: در بعضی از خانواده‌ها باید رعایت شود که در مقابل فرزندانشان چگونه با نامحرم و غریبه‌ها برخورد می‌شود، اگر والدین که الگوی فرزندان خود هستند برخی رفتارها و حدود روابط را رعایت کنند، فرزندان نیز از این الگوهای مثبت پیروی می‌کنند.
محرومیت فرد از ازدواج پاک؛ آفت نهایی ارتباطات نامشروع
مسئول دارالقرآن تبلیغات اسلامی ایلام نیز، گفت: در روابط دختر و پسر، اگر بخواهیم ارتباطی تأثیرگذار و هدفمند باشد، باید با اطلاع خانواده‌ها صورت گیرد؛ باید توجه کرد اگر یک رابطه لجام‌گسیخته باشد و به ازدواج منجر شود، درصد کمی وجود دارد که یک ازدواج پویا و پایدار شکل گیرد و درصد قابل توجهی ممکن است به طلاق بیانجامد و ثمر‌بخش نباشد.
این فعال قرآنی با تبیین آفت‌ها و آسیب‌های روابط پیش از ازدواج، گفت: چنین روابطی باعث به وجود آمدن جو بدبینی و عدم اعتماد است، ولو منجر به ازدواج شود با گذر زمان این ذهنیت به وجود خواهد آمد که این همسر من که به راحتی با من ارتباط برقرار کرده است چه ضریب اطمینانی وجود دارد که با دیگری ارتباط برقرار نکند؟ رفته رفته در پس زمینه ذهن فرد تأثیرات بدی خواهد گذاشت و ضریب اعتماد و تفاهم را از بین خواهد برد.
رستمی در ادامه بیان کرد: دیگر آفتی که می‌توان نام برد این است که چون در ارتباطات لجام‌گسیخته، عاطفه و عشق کاذب و غیر واقعی بر عقلانیت و تفکر منطقی سیطره پیدا کرده است، نوعاً منجر به شناخت صحیح نمی‌شود، چون انسان در این حالت نمی‌تواند جنبه‌های منفی رفتاری و شخصیتی دیگران را ببیند و همه چیز را به دید مثبت نگاه می‌کند، چون طرف مقابلش را دوست دارد.
این مسئول، افزود: دیگر آفتی که ممکن است این روابط داشته باشند افت تحصیلی، عدم تمرکز و ممانعت از رشد همه جانبه فرد؛ زیرا در این روابط ذهن‌ها درگیر هستند و به هر طریقی سعی در تصاحب و برقراری ارتباط با طرف مقابل دارند پس طرفین نمی‌توانند آن پیشرفت‌های قابل قبول را در تمامی جنبه‌های زندگی به دست آورند.
این کارشناس مذهبی با بیان اینکه دیگر مواردی که جزو آفت‌های این روابط محسوب می‌شود، ایجاد اضطراب، استرس و تشویش خاطر است، گفت: چون در جامعه‌ای مثل جامعه ما کنترل‌های اجتماعی کم شده است و کنترل‌های خانوادگی نیز به صورتی وجود دارد، فرد می‌ترسد که اعضای خانواده و اطرافیانش متوجه این رابطه شوند و به شخصیت اجتماعیش لطمه وارد شود و اعتماد دیگران به او کم شود، بنابراین این رابطه نه تنها آرام‌بخش نیست بلکه باعث ایجاد اضطراب می‌شود.
مسئول دارالقرآن اداره کل تبلیغات اسلامی استان ایلام با اشاره به اینکه آفت نهایی این ارتباطات محرومیت فرد از ازدواج پاک است، گفت: فرد سرمایه عشق و محبتی که در درونش هست را در جایی که باید هزینه کند هزینه نکرده است و درون مایه‌اش برای ارتباط بعد از ازدواج به لحاظ بار عاطفی خالی کرده است بنابراین ازدواج پاک، پویا و پایدار از فرد سلب می‌شود.
وی در ادامه با بیان اینکه بخش عمده آفت‌های موجود بر می‌گردد به بی‌برنامگی جامعه برای جوانان و روابط اجتماعی آنها، اظهار کرد: با توجه به اینکه برنامه‌ریزی منسجم برای روابط اجتماعی وجود ندارد کاری که باید در جامعه انجام داد برنامه‌ریزی‌های حساب شده است. سازمان‌ها برای روابط اجتماعی باید برنامه‌ریزی‌هایی انجام دهند تا جوانان در این بستر اجتماعی رشد کنند، متأسفانه برنامه مشخصی در این رابطه هنوز تدوین نشده است.
باید به نیازهای جوانان پاسخ داد
عضو هیئت مدیره انجمن زنان استان ایلام نیز در این میزگرد با بیان اینکه ما جامعه‌ای هستیم با یک جمعیت جوان که نیازمند برنامه‌ریزی هستند، گفت: با توجه به جوان بودن جامعه باید به مقوله‌های تفریح، ارتباط، تأیید و محبت توجه شود، جوانان علاوه بر نیازهای فیزیولوژیکی در هر سطح و سنی باید نوع نیاز آنها شناسایی شده و به آنها پاسخ داده شود.
این جامعه شناس با تأکید بر اینکه کارهای مقطعی بازدهی کمتری دارد، بیان کرد: ما به صورت مقطعی کار می‌کنیم، اگر به همه نیازها به صورت پیوسته نگاه کنیم، خواهیم دید که جوان ما دچار مشکل نخواهد شد، کارهای مقطعی به دلیل غیر مفید بودن باعث سرخوردگی جوانان می‌شود.
این محقق با اشاره به اینکه جوانان برای جبران کاستی‌های خود به دنبال برقراری ارتباط با جنس مخالف هستند، اظهار کرد: در پس هدف افرادی که در پی برقراری این نوع رابطه‌ها هستند، نوعی جبران کاستی‌ها که از قبل در خانواده، مدرسه و نظام اجتماعی ایجاد شده است، وجود دارد. بنابراین به سراغ رفع این نیازهای عاطفی در ارتباط با جنس مخالف می‌رود.
وی با بیان اینکه همه به دنبال برطرف کردن نیاز حداقلی خود هستند، گفت: اگر بتوانیم حداقل نیازهای یک جوان را برطرف کنیم می‌توانیم از بروز مشکلات جلوگیری کرد، ارتباطات امروزی دختر و پسر یک هشدار است، برای جلوگیری از بروز مشکلاتی در آینده جوانان؛ اگر نیازها شناسایی شود این هشدارها به عنوان یک نمود ظاهری روز به روز کمرنگ‌تر خواهد شد.
