نگاهی گذرا به معماری مسجد جامع خوسف

علیرضا شناسایی، سرپرست اداره میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری خوسف در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از خراسان جنوبی، اظهار کرد: مسجد جامع خوسف که قدمت آن به عصر تیموری و صفویه برمی‌گردد به‌عنوان یکی از بارزترین آثار تاریخی موجود در بافت تاریخی این شهر در حاشیه خیابان اصلی شهر و در جبهه جنوبی آن قرار دارد.

وی با اشاره به اینکه در سمت غرب مسجد حسینیه صاحب‌‌الزمانی در سمت مشرق کوچه و در سمت جنوب آن بنای تاریخی موقوفه میرزا جعفر قرار گرفته است، بیان کرد: بنا دارای دو ورودی است که یکی در ضلع شمال شرقی و دیگری در ضلع شمال غربی واقع شده است.

سرپرست اداره میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری خوسف با اشاره به اینکه این مسجد به شماره 1956 ثبت ملی شده، ادامه داد: مهمترین عناصر معماری بنا شامل ورودی‌ها، صحن، شبستان تابستانی، شبستان‌های ملاعلی اکبر، شبستان عبدالخالق و قسمت‌های نوساز مسجد است.

شناسایی گفت: جبهه شمال شرقی بنا که ورودی اصلی بنا در آن قرار دارد به‌طور کامل در سال 1405 ه. ق بازسازی شده و از لحاظ تاریخی ارزشی ندارد اما شبستان‌های جبهه جنوب غربی بنا یعنی شبستان تابستانی و شبستان‌های ملاعلی اکبر و عبدالخالق بخش‌های تاریخی بنا به‌حساب می‌آیند.

وی عنوان کرد: شبستان‌ها دارای ستون‌های قطور چهار ضلعی هستند که پوشش آنها به‌صورت گنبدهای چهار ترک و به کمک طاق‌های جناغی بر روی ستون‌ها استوار شده است، شبستان عبدالخالق که قدیمی‌تر از شبستان ملاعلی اکبر است، دارای شش ستون و دوازده گنبد است.

سرپرست اداره میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری خوسف افزود: شبستان ملاعلی اکبر که درسال 1237 ه. ق تعمیر شده دارای نه ستون و شانزده گنبد بوده و شبستان تابستانی نیز دارای چهار ستون و هشت گنبد است.

شناسایی یادآور شد: نقشه و سبک معماری این شبستان‌ها همه مشابه هم هستند و تنها تفاوت‌های جزئی در ابعاد و اندازه‌ها مشاهده می‌شود، مساحت کل بنا 3600 متر مربع است که 900 متر مربع آن را صحن فرا گرفته و اطراف صحن با طاق‌نماهایی به‌صورت جناغی تزئین شده است.