به گزارش
خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا)، پایگاه خبری «شفقنا» به نقل از «بی بی سی عربی» نوشت: شهر «کایونگ» که در میان دشت وسیع
رودخانه زرد در استان هینان چین قرار دارد پایتخت قدیمی سلسله سونگ در یک
هزار سال پیش بود.
این یکی از بزرگترین شهرهای دنیا در دوران پیش از قرن
نهم میلادی و محلی برای تجمع ملتها و ادیان بود. هنوز معابد بودایی و
تائویی زیادی در آن به چشم میخورد. در هر یک، مجسمهای از الهه رحمت وجود
دارد و غالبا در کوچههای باریک و تنگ بخش قدیمی شهر قرار داشته و افراد
زیادی به آنها مراجعه میکنند.
در آنجا همچنین چند کلیسا و مسجد وجود دارد،
زیرا دو دین اسلام و مسیحیت نیز در قرن هفتم میلادی به چین راه یافت (چین
یکی از قدیمیترین اقلیتهای اسلامی را در خاور دور دارد). یکی از
شگفتانگیزترین چیزها اما آن است که در این شهر مساجدی مخصوص زنان وجود
دارد. مسئله شگفتآورتر اینکه امامان زن در این مساجد نماز را برگزار
میکنند.
مسجد اصلی ویژه زنان در نزدیکی مسجد اصلی مردان قرار دارد. از
کوچهای که دور تا دورش پر است از چرخهای فروشندگان دوره گرد باید عبور
کرد تا به آن رسید. امامت این مسجد خانمی به نام «گوجینگ وانگ» است که از
سوی پدرش که خود امام مسجد مردان است آموزش دینی دیده است.
به همراه وانگ
از کوچهای پیچ در پیچ عبور میکنیم. در راه میایستد تا با همسایگان صحبت
کرده و کیکی را دریافت کند. این کیک را یک شیرینی فروش محلی سفارش داده
است. وقتی به درهای طلاکوب مسجد میرسیم گویی شبیه یک معبد کنفوسیوسی است.
در داخل، حیات کوچکی دارد با سقفی پوشیده از کاشیهای مزین به خوشههای
انگور و گلهای زرد رنگ.
مسجدی قدیمی این
همان مسجد «وانگجیا آلی» است که گفته میشود یکی از قدیمیترین مساجد در
شهر کایونگ بوده و درسال ۱۸۲۰ بنا شده است. سالن اصلی که برای نماز در نظر
گرفته شده بزرگتر از یک اتاق وسیع است. کف آن را فرش انداخته و چند صندلی
نیز در آن مشاهده میشود. این سالن بیش از ۵۰ نفر جمعیت را در خود جای
نمیدهد اما یکی از زیباترین اماکن عبادتی است که تا به حال در زندگی خود
دیدهام.
در خارج از آن زیر تابش نرم خورشید، با تعدادی از نمازگزاران
ملاقات میکنیم. امامشان در گذشته در یکی از کارخانهها کار میکرده و از
خانوادهای ملتزم به دین است. بعد از پنج سال درس خواندن به مقام امامت
رسیده است. او احساس میکند اصلیترین کارش یاددادن قرائت قرآن به زنان
است.
همانطور که در حیات ایستاده بودیم صحبتها گل انداخت. گوجینگ وانگ
گفت داشتن مساجد مخصوص زنان یکی از سنتهای چینی است. در استان هینان
تقریبا ۱۶ مسجد وجود دارد. در بخشهای اطراف این استان بخصوص روستاها نیز
مساجد دیگری هست. در برخی از شهرهای کوچک مثل چانگچو مساجد در کنار مدارس
کوچکی قرار دارد. فراتر از اینها مساجد زیادی هم در جنوب در استان یونان
یا در شمال کشور وجود دارد اما در منطقه سین کیانگ که دارای اکثریت مسلمان
است چنین مساجدی یافت نمیشود. زیرا مسلمانان آن استان از سنتهای اسلام
اهل سنت در آسیای میانه تقلید میکنند.
برای اینکه بفهمیم چرا در چین
مساجدی فقط به زنان اختصاص داده شده است باید به تاریخ گذشته این کشور
مراجعه کرد یعنی به زمان تأسیس سلسله مینگ در اواخر قرن سیزدهم میلادی.
زمانی که اقلیت مسلمانان ناگهان به یک اقلیت تحت ستم تبدیل شدند. در واکنش
به لطمه اشغال بیگانگان مغول، حکام اولیه مینگ تصمیم گرفتند جنگی
نژادپرستانه را علیه اقلیتهایی که به ملت هان تعلق نداشتند شروع کنند. از
این رو اقلیتها در آن زمان در معرض شک و تردید قرار گرفتند و یک سیاست
تبعیض نژادی علیه آنان اعمال شد. در آن زمان به مسلمانان گفته میشد باید
با افرادی از نسل هان ازدواج کنند درحالی که چنین چیزی رسم نبود.
از
این رو قرن پنجم میلادی برای مسلمانان چین یک فاجعه بود اما در اواخر قرن
شانزدهم اوضاع بهتر شد و یک حرکت فرهنگی جدید بین مسلمانان شکل گرفت. در
واقع یک قیام فرهنگی و تربیتی اسلامی به راه افتاد. یک قرن بعد فلاسفه
مسلمان چینی توانستند کتابهایی فرهنگی را تألیف کنند و درآن توضیح دهند که
آدمی چگونه میتواند هم دوستدار اسلام و هم دولت چین باشد. دراین نقطه
بخصوص بود که جامعه و از جمله مردان به نقش زنان در حفظ و ترویج دین اسلام
پیبردند. از این رو مساجدی مخصوص زنان شکل گرفت تا بر حفظ توازن جامعه و
تمایل به آموزش زنان تأکید کند.
گوجینگ وانگ و دوستانش در کایونگ بر
این باورند که اول مدارس دینی شکل گرفت و بعد در قرن هیجدهم به مساجدی کامل
تبدیل شد. هنوز هم آموزش زنان از جمله آموزشهای اساسی تا رونویسی از متون
نقشی بزرگ در این مدارس دارد. یکی از خانمهایی که با ما صحبت میکرد، گفت:
«وقتی مادران ما کوچک بودند این مساجد برایشان تنها مکانی بود که زنان
فقیر مسلمان میتوانستند در آنها آموزش ببینند. زنان این کار را کردند.
یعنی از همدیگر حمایت کردند».
وی در ادامه میافزاید: «چنین کاری در برخی
جاهای دیگر جهان اسلام رسم نیست اما اینجا به اعتقاد ما چیز خوبی است. زنان
از سال ۱۹۴۹ تاکنون وضع شان بهتر شده و این بخشی از یک راه طولانی است».
یکی
از خانمها اندیشههای پیشرو «انجمن اسلامی کایونگ» را مثال میزند و
میگوید آن زمان زنان در کنار مردان در پروژههای آموزشی مشارکت داشتند. به
گفته او «چین تغییر میکند و این چیزها برای آینده خوب است».
در
ونگجیا آلی حدود ۳۰ خانم یا بیشتر بودند. برخی سن و سالدار که حجاب
رنگارنگی پوشیده بودند. بعد از کمی فکر کردن گوجینگ وانگ دستش را بالا برده
و شروع میکند به اذان گفتن. سپس نماز را شروع میکند. نمازش زیبا و ساده
است. صداهای خیابان فروکش میکند و انسان به خود میبالد که در چنین مکانی
حضور دارد.
مسلمانان وفادار جامعه
مسلمانان چین برای خودشان موفقیتها و ناکامیهایی دارند. امروزه مانند
همان دوران خانواده مینگ مسلمانان راحت اعتقادات دینیشان را ابراز
میکنند. با وجود برخی اختلافات که بر سر احتمال جدایی استان سین کیانگ در
غرب وجود دارد مسلمانان داخل چین نسبت به دولت ابراز وفاداری میکنند و
میخواهند مانند مسلمانان قدیم حامی کشورشان باشند اما اگر واکنش به نظام
پدرسالارانه و سنتی چین و وضعیت تاریخی مسلمانان در این کشور در نظر گرفته
شود اینجا قضیه اندکی تفاوت پیدا میکند.
در قرن بیستم، چین برای یک
مدت طولانی در انزوا بود. اما مساجد خاص زنان در این کشور کاملا از موج
اسلام رادیکالی که با ظهور انقلاب ایران در سال ۱۹۷۹ به وجود آمد فاصله
دارد. الان به نظر میرسد دوباره چرخها به حرکت در آمده باشد. آن چیزی که
امروزه در کایونگ خیلی عادی است رفته رفته در بخشهای دیگری از جهان نیز
دارد مورد پذیرش واقع میشود زیرا برای مثال در ایران نیز از مدتها پیش
مساجد خاص زنان به وجود آمده است. همچنانکه در برلین، آمستردام، لبنان و
حتی در سودان مساجدی مخصوص زنان وجود دارد.
برای مثال در لس آنجلس
آمریکا یک زن آمریکایی آفریقاییتبار امامت مسجدی مخصوص زنان را برعهده
دارد. در انگلستان نیز شورای زنان مسلمان برادفورد اعلام کرد قصد دارد
نخستین مسجد ویژه زنان را تأسیس کند. بسیاری از مسلمانان میگویند این یک
مرحله لازم و ضروری در تاریخ اسلام بوده و از آن گریزی نیست. زنان هم باید
برای خود مساجد ویژهای داشته باشند.