خلیج‌فارس؛ جغرافیای تاریخی یک نام ماندگار
گروه سیاست و اقتصاد - کتاب خلیج‌فارس، بررسی جغرافیای تاریخی یک نام ماندگار با استفاده از مستندات معتبر حقوقی، نام خلیج‌فارس و مالکیت جزایر آن را به سه زبان فارسی، عربی و انگلیسی مورد بررسی قرار داده است.
به گزارش ایکنا از اصفهان، خلیج‌فارس ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﺑﺎ ﺗﺎرﯾﺨﯽ ﭘﺮ فراز و فرود، درﯾـﺎي نیم‌بسته‌ای در ﺟﻨﻮب ﻏﺮﺑﯽ آﺳﯿﺎ. خلیج‌فارس ﺑﻨﺎ ﺑﺮ ﻗﻮﻟﯽ از ﻫﺰاره ﻗﺒـﻞ از ﻣـﯿﻼد ﻣﻮرد اﺳـﺘﻔﺎده ﺗﺠـﺎري و ﻧﻈﺎﻣﯽ ﻣﻠﻞ دﻧﯿﺎي ﻗﺪﯾﻢ از ﺟﻤﻠﻪ ﻋﯿﻼﻣﯽﻫﺎ، ﺑﺎﺑﻠﯽﻫﺎ، آشوری‌ها، اﯾﺮاﻧﯿـﺎن و اﻋﺮاب حاشیه‌نشین خلیج‌فارس ﺑﻮده و نه تنها در ﮔﺬر زﻣﺎن از اﻫﻤﯿـﺖ آن ﮐﺎﺳﺘﻪ ﻧﺸﺪه، ﺑﻠﮑﻪ ﻣﻄﻠﻮﺑﯿﺖ و اﻫﻤﯿﺖ فزاینده‌ای ﭘﯿﺪا ﮐﺮده اﺳﺖ.
خلیج‌فارس ﻃﯿﻒ ﻣﺘﻨﻮع و گسترده‌ای از ﮐﺸﻮرﻫﺎ را در ﺑﺮ می‌گیرد، از ﭘﻬﻨﺎورﺗﺮﯾﻦ ﮐﺸﻮرﻫﺎ (ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن) ﺗﺎ کوچک‌ترین آﻧﻬﺎ (ﺑﺤـﺮﯾﻦ)، قدیمی‌ترین ملت‌ها (اﯾﺮاﻧﯿﺎن) ﺗﺎ ﺟﺪﯾﺪﺗﺮﯾﻦ دولت‌ها (اﻣـﺎرات ﻣﺘﺤـﺪه عربی) و ﯾﮕﺎﻧـﻪ دوﻟـﺖ ﺷﯿﻌﯽ، اﯾﺮان.
خلیج‌فارس در ﺳﺪه ﺑﯿﺴﺘﻢ ﯾﮑﯽ از کانون‌های ﺑﺤﺮاﻧﯽ ﺟﻬﺎن ﺗﻠﻘﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ. ﺗﻼش ﺑﺮ ﻋﺮﺑﯽ ﮐﺮدن خلیج‌فارس و ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻧﺎم دﯾﺮﯾﻦ «خلیج‌فارس» ﺑـﻪ «ﺧﻠﯿﺞ ﻋﺮﺑﯽ» ﯾﮑﯽ از اﻗﺪاﻣﺎﺗﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﯿﺶ از نیم‌قرن ﭘﯿﺸﯿﻨﻪ دارد. ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻧﺎم اﯾﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﻪ ﺧﻠﯿﺞ ﻋﺮﺑﯽ ﯾﮑﯽ از ﺗﺮﻓﻨﺪﻫﺎي ﻣﺄﻣﻮر ﮐﺎرآزﻣﻮده اﻧﮕﻠـﯿﺲ در ﺑﺤﺮﯾﻦ ﺑﻪ ﻧﺎم ﺳﺮ ﺑﻠﮕﺮﯾﻮ به منظور اﻓـﺰاﯾﺶ ﺗـﻨﺶ در ﻣﻨﻄﻘﻪ و اﻓﺰودن ﺑﺮ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎ و ﻫﻤﭽﻨـﯿﻦ ﺗﺸـﺪﯾﺪ ﺑﺤـﺮان ﻣﺎﻟﮑﯿـﺖ ﺑـﺮ ﺟﺰاﯾﺮ و اﯾﺠﺎد تخاصمات منطقه‌ای ـ در دﻫﻪ ﺳﯽـ ﺑﻮد. ﺗﺮﻓﻨﺪي ﮐﻪ ﻋﺒﺪاﻟﮑﺮﯾﻢ ﻗﺎﺳﻢ ـ ﮐﻪ دﻫﻪ ﭘﻨﺠﺎه در ﻋﺮاق ﮐﻮدﺗﺎ ﮐﺮدـ ﻫﺮﭼﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻪ آن داﻣﻦ زد و داﻣﻨﻪ آن ﺗـﺎ اﻣـﺮوز اداﻣـﻪ ﯾﺎﻓـﺖ.
اﻣـﺎ واﻗﻌﯿـﺖ اﻣـﺮ ﭼﯿﺴﺖ؟ آﯾـﺎ ﺧﻠـﯿﺞ ﻃﺒـﻖ ادﻋـﺎي دول ﻋﺮﺑـﯽ ﻣﻨﻄﻘـﻪ، ﻋﺮﺑـﯽ ﺑـﻮده و ﻧـﺎم خلیج‌فارس ﯾﮏ ادﻋﺎي اﯾﺮاﻧﯽ اﺳﺖ و ﺑﺎ واقعیت‌های ﺗـﺎرﯾﺨﯽ ﺳـﺎزﮔﺎري ﻧﺪارد؟ آﯾﺎ ﻣﺴﺘﻨﺪات ﻣﻌﺘﺒﺮ ﺗﺎرﯾﺨﯽ ﻗﻀﺎوت دﯾﮕـﺮي دارد؟ مسئله ﻣﺎﻟﮑﯿـﺖ ﺟﺰاﯾﺮ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻓﺎرﺳـﯽزداﯾـﯽ از ﺧﻠـﯿﺞ راﺑﻄﻪ ﺗﻨﮕـﺎﺗﻨﮕﯽ دارد، از ﻧﻈـﺮ ﺗﺎرﯾﺨﯽ ﭼﮕﻮﻧﻪ ارزﯾﺎﺑﯽ می‌شود؟ آﯾﺎ ادﻋـﺎي شیخ‌نشین ﺷـﺎرﺟﻪ ﻣﺒﻨـﯽ ﺑـﺮ ﻣﺎﻟﮑﯿﺖ ﺑﺮ اﯾﻦ ﺟﺰاﯾﺮ و ﻏﺎﺻﺐ ﺑﻮدن اﯾﺮان ﺑﺎ واﻗﻌﯿـﺖ ﺗـﺎرﯾﺨﯽ و ﺣﻘـﻮﻗﯽ ﺳﺎزﮔﺎري و ﻫﻤﺨﻮاﻧﯽ دارد؟ اﻋﺮاب ﻗﻮاﺳﻤﯽ (ﯾﺎ ﺑﻪ ﺗﻌﺒﯿﺮ ﻋﺎﻣﯿﺎﻧﻪ ﺟﻮاﺳـﻤﯽ) ﭼﻪ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺣﻀﻮر آﻧﻬﺎ در ﺟﺰاﯾﺮ خلیج‌فارس از ﭼـﻪ ﺗـﺎرﯾﺨﯽ و ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺗﺤﻘﻖ ﯾﺎﻓﺖ؟ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ اﯾﻦ پرسش‌ها و ﺗـﻼش ﺑـﺮاي روﺷـﻦ ﮐـﺮدن اﯾﻦ ﻗﻀﺎﯾﺎ، اﻧﮕﯿﺰه ﻧﮕﺎﺷﺘﻦ کتاب خلیج‌فارس، بررسی جغرافیای تاریخی یک نام ماندگار بوده اﺳﺖ.
این کتاب تألیف دکتر سید محسن دوازده‌امامی، عضو هیئت‌علمی گروه حقوق دانشگاه اصفهان است که با بهره‌گیری از مستندات معتبر حقوقی، موضوع چالش‌برانگیز خلیج فارس، نام آن و مالکیت جزایر این خلیج را بررسی نموده است. کتاب به سه زبان فارسی، عربی و انگلیسی تدوین شده و در قالب 152 صفحه به بهای 9000 تومان تقدیم علاقه‌مندان شده است.
مطالعه این کتاب به حقوقدانان، سیاستمداران و تمامی علاقه‌مندان به تاریخ و سرزمین ایران توصیه می‌شود.
یادداشت از فرهاد رفیعیان، فعال فرهنگی
انتهای پیام
