طلب شرح صدر در دعای روز پانزدهم ماه رمضان 

خدایا روزی کن مرا در این روز فرمانبرداری فروتنان و بگشا سینه‌ام در آن به بازگشت دلدادگان به برکت پناه دادنت، ای امان ترسناکان.

 

انسان روزه‌دار در این روز از خدای متعال می‌خواهد: 

 

 

«اللهمّ ارْزُقْنی فیهِ طاعَةَ الخاشِعین»؛ خدایا در این روز طاعت خاشعین را روزی و رزق من قرار بده. بدیهی است که نشانه طاعت خاشعین، خاکساری و سجده‌های طولانی و گریه‌های شب و سحر است؛ به طوری که در قرآن کریم می‌خوانیم: « وَ يَخِرُّونَ لِلْأَذْقانِ يَبْکُونَ وَ يَزيدُهُمْ خُشُوعاً»(اسراء/109) .

 

خاکساری و در حال گریه کردن بر خشوع آنان می‌افزاید. به قول حافظ: می‌ صبوح و شکر خواب صبحدم تا چند/ به عذر نیم شبی کوش و گریه سحری 

 

 

«واشْرَحْ فیهِ صَدْری بإنابَةِ المُخْبتینَ» به برکت انابه خداترسان به من شرح صدر عنایت فرما.

بدیهی است که «انابه» توبه بدون بازگشت همراه با خشیت و گریه است و «مخبتن» خدا ترسان هستند که خداوند متعال در قرآن کریم به آنان مژده قبولی طاعات و توبه و انابه را داده است.

 

به طوری که می‌فرماید: «وَبَشِّرِ الْمُخْبِتِينَ‌ الَّذِينَ إِذَا ذُكِرَ اللَّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ وَالصَّابِرِينَ عَلَى مَا أَصَابَهُمْ وَالْمُقِيمِي الصَّلَاةِ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنْفِقُونَ» (حج 34و 35) مژده باد بر مخبتین، کسانی که چون نام خدا برده شود در دل می‌لرزند و در سختی‌ها صبورند و نماز را به پا دارند و آنچه خداوند متعال روزی ایشان کرده در راه خدا انفاق می‌کنند.

 

ناگفته نماند که علامت حیات دل، اشتغال به خدا داشتن است دلی که با یاد خدا تکان می‌خورد و به حرکت در می‌آید دل پویا و زنده است: 

 

زنده دلا مرده ندانی که کیست / آنکه ندارد به خدا اشتغال 

 

دلی که با خدا زنده است، بدیهی است که در برابر مصائب و سختی‌های روزگار صبور است و نماز را در جامعه اقامه می‌کند و فرهنگ نماز را گسترش می‌دهد و آنچه خداوند متعال روزی او کرده است، در راه او انفاق می‌کند.

 

 

یکی از نام‌های حق تبارک و تعالی «امان الخائفین» است, یعنی بندگانی که از خطر شیطان و فرود و فراز دنیا به وحشت افتند، خداوند متعال به واسطه هاتف غیبی نسیم امنیت را به مشام آنان می‌رساند و امان خود را به آنان اعلام می‌کند و بندگان گریز پا با فریاد«بِأَمَانِکَ یَا أَمَانَ الْخَائِفِینَ » به سوی پروردگار می‌شتابند. 

 

به قول مولوی:  صد هزاران دام و دانه است ای خدا / ما چو مرغان حریص بی نوا 

دم به دم ما بسته دام نویم / هر یکی گر باز و سیمرغی شویم 

 

هر چه انسان ترس و خوب از فریب شیطان و دام‌های گوناگون دنیا پیدا کند، میل پناهندگی او به خدای متعال بیشتر می‌شود و این خوف سازنده و مثبت است که موجب پناهندگی انسان به سوی خدا می‌شود و هر چه میزان پناهندگی انسان به خدا بیشتر شود، شرح صدر نیز افزایش پیدا می‌کند تا جایی که این انبساط صدر منشاء طلوع خورشید ایمان در سینه مومن می‌شود؛ چنانکه در قرآن کریم فرمود: «أَفَمَنْ شَرَحَ اللَّهُ صَدْرَهُ لِلْإِسْلَامِ فَهُوَ عَلَى نُورٍ مِنْ رَبِّه»(زمر/ 22) پس آیا کسی که خداوند متعال سینه‌اش را برای اسلام گشاده‌ کرده است پس او بر فرازی از نور پروردگار خویش است. 

 

ملاصدرا در کتاب «ایقاظ النائمین» آن را شعله ملکوتی در دل می‌خواند حافظ هم زیبا گفته است:  از آن به دیر مغانم عزیز می‌دارند/ که آتشی که نمیرد همیشه در دل ماست.