بررسی استنادات قرآنی جهاد تبیین
محمدحسین محمدزاده تأکید کرد که برای تحقق جهاد تبیین باید متولیان رسانه‌ها، فضای مجازی و مجامع قرآنی اقدامات هم‌راستایی را انجام دهند و بدانیم که «إِنَّ اللَّهَ لَا يُغَيِّرُ مَا بِقَوْمٍ حَتَّى يُغَيِّرُوا مَا بِأَنْفُسِهِمْ».
به گزارش ایکنا، برنامه زنده افق، ۲۳ بهمن‌ماه با حضور محمدحسین محمدزاده، مدیر اسبق شبکه‌های قرآن و معارف سیما و رادیو قرآن با موضوع جهاد تبیین و با اجرا و کارشناسی جواد نصیری، از رادیو قرآن پخش شد.
محمدزاده، درباره ضرورت ارائه تعریفی صحیح از موضوع جهاد تبیین که مقام معظم رهبری به آن تأکید داشته‌اند، گفت: جهاد یک موضوع ارزشی در فرهنگ اسلامی ما است که شامل انواعی از جمله جهاد در عرصه میدان نبرد با دشمن، در عرصه سخت‌افزار، در عرصه نرم‌افزار و همچنین جهاد فردی، اجتماعی و خانوادگی است. البته به نوع دیگری به جهاد تبیین، جهاد دفاعی و کنشی هم گفته می‌شود. جهاد کنشی یعنی بدون اینکه ما منتظر دشمن باشیم خودمان اقدام به حرکت جهادی کنیم و این همان موضوعی است که مقام معظم رهبری به آن تاکید داشته‌اند.
وی گفت: تبیین در لغت به معنای آشکار کردن است و از ریشه بین می‌آید، به معنای بین و فاصله قراردهنده بین حق و باطل که معنی نزدیک آن فرقان (فاصله‌گذاری، فرق‌‌گذاری بین حق و باطل) است و از کارکردهای اصلی قرآن همین فاصله‌گذاری و بین‌گذاری بین حق و باطل است و به همین دلیل تبیان و فرقان از اسامی قرآن است. تمام این‌ها نشان‌دهنده این است که قرآن کریم برای اینکه بتواند پیروانش را هدایت کند باید یک نقش تبیین‌گری داشته باشد. عرصه جهاد تبین در مقابل جنگ شناختی و عملیات روانی دشمن است. جنگی که ازسوی دشمن به حیطه شناختی افراد و جوامع حمله می‌شود تا باورشان را نسبت به همبستگی و وحدت اجتماعی و عناصر ایجاد ثبات و وحدت مانند نظام حکومتی و تبعیت از ولایت(درجامعه اسلامی ما) تغییر دهد.
محمدزاده افزود: حیطه شناخت در افراد و جوامع بشری از مهمترین حیطه ها و موثر در حیطه های دیگر مانند حیطه رفتارها، حیطه گرایش‌ها و... است. تمام رفتارهای سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و... جوامع در قالب سیاست‌گذاری‌های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و... ریشه در مبانی فلسفی، فکری و به طور واضح حیطه شناختی جوامع دارد. بدون شک انقلاب اسلامی ایران محصول و نتیجه تغییر شناخت ملت ایران بوده که با جهاد تبیین امام راحل و شاگردان و یارانشان از ۱۵ خرداد ۴۲ آغاز شده بود. قرآن کریم در آیه ۱۱ سوره رعد به این حقیقت اشاره می‌کند که خداوند وضعیت هیچ قومی را تغییر نمی‌دهد، مگر آن که آن قوم وضعیت درونی‌شان را تغییر دهند. بدون تردید یکی از مصادیق وضعیت درونی، حیطه شناخت و باورهاست.
وی تصریح کرد: در جنگ شناختی هنگامی که میدان نبرد را در سمت دشمن در نظر بگیریم، خط باطل و دشمن تلاش می‌کند تا با راهکار‌ها و راه‌های مختلف ذهنیت و شناخت افراد و جوامع را براساس علوم شناختی و راهکارهای رسانه‌ای مبتنی بر علوم شناختی و کنترل ذهن، مدیریت کند تا به نتایج دلخواه خودش مانند سبک شمردن ارزش‌ها، حق دادن به اهل باطل، سست کردن همبستگی و وحدت ملی، سست کردن تبعیت از ولایت و وارونه نشان دادن حقایق گذشته دست پیدا کند. اگر بخواهیم موضوع جهاد تبیین را ساده‌سازی کنیم باید بگوییم که امروز فضای مجازی و فضای رسانه‌ای جهان، شرایطی را پیش آورده که مدل جدیدی از جنگ در حال رخ دادن است که آن هم جنگ روایت‌ها است. یعنی از یک حادثه واحد، چندین روایت با مدل‌های مختلف و نتایج متعدد برداشت می‌شود.
این فعال رسانه‌ای تصریح کرد: برای تحقق جهاد تبیین در درجه اول متولیان رسانه‌ها و فضای مجازی و مطبوعات باید دست به کار شوند و به مهمترین ماموریت رسانه‌ای درباره جهاد تبیین بپردازند که همان مسئله مهم بازنمایی است. بازنمایی صحیح، هنرمندانه و جهادی (با در نظر گرفتن خنثی‌سازی حملات دشمن و جهاد دفاعی یا حرکت جهادی کنشی و اقدامات رسانه‌ای کنشی) و در وهله دوم هر کسی که مرکز یا به تعبیر رهبر فرزانه، منبری دارد یا اهل فکر و کار است از جمله در محافل و مجامع قرآنی باید اقداماتی را در این خصوص نجام دهد.
وی با اشاره به استنادات قرآنی در خصوص جهاد تبیین گفت: خداوند در قرآن کریم و در سوره رعد می‌فرماید «إِنَّ اللَّهَ لَا یُغَیِّرُ مَا بِقَوْمٍ حَتَّى یُغَیِّرُوا مَا بِأَنْفُسِهِمْ» یعنی خدا حال قومى را تغییر نمىدهد تا آنان حال خود را تغییر دهند؛ لذا قرآن کریم اولویت تکلیف ما را نیز روشن کرده که حیطه شناخت افراد و کل جامعه از حیطه‌های بسیار حساس، لازم‌الدفاع و لازم‌المحافظت است و از اهداف اصلی حملات دشمنان در جنگ شناختی و عملیات روانی و جنگ سایبری است. در این برهه، دشمن با همه ساز و کارش وارد جنگ شده و ما هم وظیفه داریم با تمام توان وارد عمل شویم و قرآن کریم هم به لزوم آمادگی کامل و همه جانبه در برابر دشمنان تصریح کرده است(واعدوا لهم مااستطعتم من قوه).
محمدزاده با اشاره به اینکه جهاد تبیین، از سوی اهل رسانه باید با مؤثرترین روش‌های بازنمایی حقایق، رویدادها و ارزش‌ها براساس علوم شناختی و سواد رسانه‌ای صورت گیرد. باید دقت کرد که واژه پیام الآن باز تعریف جدید و صحیح‌تری شده است. قبلا پیام اینگونه تعریف می‌شد که آن مفهوم و معنایی است که از جانب پیام‌گذار به مخاطب ارسال می‌شود، اما بازتعریف جدید و صحیح آن این است که پیام، برداشت مخاطب است از آن چیزی که به سوی او ارسال شده است.
وی با اشاره به تاکید قرآن برای حفظ دستاورد‌های مثبت یک نسل به نسل‌های دیگر گفت: خداوند متعال یک دستور هوشمندانه در سوره ابراهیم(ع) و در داستان حضرت موسی(ع) داشته است. آنجا که می‌فرماید «ذَکِّرْهُمْ بِأَیَّامِ اللَّهِ»؛ زمانی که یوم به الله اضافه می‌شود یعنی مقطع زمانی که خداوند متعال یک نعمت مهمی را به قومی داده است یا یک نقمت و گرفتاری بزرگی را از قومی برداشته است که آن روز همان یوم الله است. ذکر نیز به معنای امروزی، بازنمایی صحیح است؛ لذا بر این اساس اولاً از نگاه دینی و قرآنی نفس تبیین مسائل و حقایق برای مردم امری حیاتی و ضروری است(ذکرهم امر و فرمان است)، ثانیاً علماء، دانشمندان و نخبگان در خط مقدم این جهاد تبیینی قرار دارند. ازسوی دیگر و با توجه به آیه شریفه «لم تلبسوا الحق بالباطل وتکتموا الحق...» مکتوم و پنهان کردن حقایق و عدم تبیین آن برای مردم از سوی این اقشار به شدت نزد پروردگار مذموم و دارای عقوبت شمرده شده است.
مدیر پیشین شبکه قرآن و معارف سیما با تاکید بر ضرورت انتشار محتوای قرآنی و معارفی گفت: محتوای والای معارف قرآنی هنگامی که با ایمان در روح و جان انسان رسوخ کند حتما در عمل او نیز منعکس می‌شود و ایمان بدون عمل، به تنهایی کافی نخواهد بود. به همین منظور در قرآن می‌خوانیم «رَبَّنا آمَنَّا بِما أَنْزَلْتَ وَ اتَّبَعْنَا الرَّسُولَ فَاکْتُبْنا مَعَ الشَّاهِدِینَ؛ پروردگارا! به آنچه نازل کرده‌ای، ایمان آوردیم و از فرستاده (تو) پیروی نمودیم؛ ما را در زمره گواهان بنویس!»
محمدزاده با اشاره به اینکه یکی از مهمترین اهداف جنگ نرم، تغییر باور‌ها و سست کردن ایمان، اعتقادات و اخلاق مردم به ویژه جوانان است تا از این طریق، پویایی و نشاط و حرکت و امید به آینده را از نسل جوان بگیرند گفت: آنچه موجب می‌شود نقشه‌های دشمن نقش بر آب شود و مانع تأثیرگذاری آن بر افراد جامعه شود، راهبرد جهاد تبیین است. اگر مجاهدین فرهنگی تبلیغاتی به موقع، رسالت خود را در تقویت و تحکیم باور‌های اعتقادی مردم انجام دهند، نقشه دشمنان نقش بر آب و خنثی خواهد شد.
وی با بیان این مطلب که در مواجهه با جنگ ترکیبی دشمن باید از عناصر ترکیبی و چند کارکردی در جهاد استفاده کنیم که قرآن کریم یکی از مهمترین عناصر ترکیبی و چند کارکردی را تقوا بیان کرده است. تقوی از چندنظر چندین نوع دارد از جمله: تقوای فردی، خانوادگی، گروهی، قومی، اجتماعی، شناختی، رفتاری، گرایشی و... همچنین دارای کارکردهای فراوانی است که در قرآن به آن اشاره شده است که همگی در راه جهاد علیه دشمنان موثرتد ازجمله: بصیرت و قوه تشخیص حق از باطل (ان تتقوا الله یجعل لکم فرقانا)، توسعه اقتصادی(..و یرزقکم من حیث لایحتسب... یا ولو أَنَّ أَهلَ القُرىٰ آمَنوا وَاتَّقَوا لَفَتَحنا عَلَيهِم بَرَكاتٍ مِنَ السَّماءِ وَالأَرضِ)، وحدت و همبستگی اجتماعی (در سایه تقوای قومی و اجتماعی و پرهیز از تعصبات قومی، صنفی، فرقه‌ای و ... آیه ۱۰۰ و ۱۰۱ آل عمران ...اتقوالله ....واعتصموا بحبل الله جمیعا و لاتفرقوا)و....
انتهای پیام
