چالشهای رونق جلسات خانگی قرآن بررسی شد
جلسه هم‌اندیشی جمعی از قرآنیان کشور به منظور توسعه جلسات خانگی قرآن کریم با حضور جمعی از فعالان و مدیران امور قرآنی برگزار و چالشهای رونق جلسات خانگی بررسی و پویش ستاره‌های زمینی معرفی شد.
به گزارش خبرنگار ایکنا، جلسه هم‌اندیشی جمعی از قرآنیان کشور به منظور توسعه جلسات خانگی قرآن کریم در ماه مبارک رمضان همزمان با برگزاری پویش سراسری ستاره‌های زمین با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمصطفی حسینی، دبیر پویش ستاره‌های زمین، محمدعلی خواجه‌پیری، پیشکسوت قرآنی، حجت‌الاسلام والمسلمین حمید محمدی، دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی کشور، مرتضی خدمتکار، مدیرکل دبیرخانه کمیسیون توسعه فعالیت‌های تبلیغی ترویجی قرآنی و محمدحسین حسنی، رئیس سازمان قرآنی دانشگاهیان کشور و مدیرعامل ایکنا برگزار شد.
همچنین شب گذشته ۲۱ فروردین‌ماه در مجتمع فرهنگی سرچشمه تهران، محمد بابایی، مدیر نشر مرکز طبع و نشر قرآن کریم، علی‌اکبر ملک‌شاهی و مختار دهقان، قاریان بین‌المللی کشورمان، علی مهدوی‌خواه، معاون مدیر کل اداره قرآن، عترت و نماز وزارت آموزش و پرورش، سعید قربانی، دبیر دبیرخانه گفتمان قرآنی و علیرضا شعبانی‌فرد، کارشناس دبیرخانه شورای توسعه فرهنگ قرآنی و جمعی دیگر از فعالان و مدیران قرآنی کشور نیز حضور داشتند.
در ابتدای این نشست هم‌اندیشی حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمصطفی حسینی، دبیر پویش ستاره‌های زمین به بیان نکاتی در مورد این پویش پرداخت و گفت: این جلسه به منظور همفکری درباره پویش جلسات خانگی قرآن کریم که امسال با عنوان ستاره‌های زمینی و برگرفته از حدیث نبوی که میفرمایند خانه‌هایی که در آن قرآن تلاوت می‌شود مانند ستاره‌هایی برای آسمانیان می‌درخشد برگزار می‌شود.
وی با بیان اینکه بخش‌های مختلفی برای این پویش در نظر گرفته شده است افزود: در زمینه گفتمان‌سازی برای این پویش سه بعد در نظر گرفته شده است که بُعد اول بحث تبلیغاتی شهری است که تابلو‌های شهری را با مجموعه‌ای از پوستر‌های محتوایی در دو قالب در اختیار پویش ستاره‌های زمین قرار گرفته است. یک قالب ترویج جمع کوچک قرآنی با شعار «هر جایی می‌توان قرآن خواند» و چهار پوستر شگفت‌انگیز در جهت مقابل آن و با شعار «جایی نیست که نتوان با هم قرآن خواند» این پویش را به عنوان تسهیل، آسان‌سازی و رفع گره در ذهن مخاطب برگزار می‌کند.
دبیر پویش ستاره‌های زمین ادامه داد: معمولا افرادی که تجربه جلسات خانگی قرآن نداشته باشند ممکن است این کار را خیلی دشوار بدانند. مجموع محتوا‌هایی که در قالب پویش شهری، تبلیغات محیطی، فضای مجازی و تولیدات رسانه‌ای که در قالب موشن‌گرافیک و تیزر‌های تبلیغاتی و ترویجی است آثار، خیرات، برکات و کارکرد‌های جلسات خانگی را معرفی می‌کند.
حسینی گفت: در این پویش سعی شده است به مردم یک نقش فعال بدهیم و با اهدای یک هدیه قرآنی آن‌ها را در این پویش مشارکت بدهیم؛ لذا برای اینکه دعوت به قرآن‌خوانی یک دعوت معمولی نباشد، یک کنشی از سوی همکاران پیش‌بینی شده است. در این کنش افرادی که از طریق، سایت، سامانه و... اطلاعات خود را ثبت می‌کنند، هدیه مختصری دریافت خواهند کرد که همراه با آن صفحه‌ای از قرآن کریم نیز اهدا می‌شود، همچنین اعضای خانواده دریافت‌کننده هدیه باید در یک اقدام جمعی هر کدام بخشی از این آیات را قرائت کنند تا شاید این زمینه‌ای برای ارتباط مداوم مخاطب با سامانه شود و محصولات و خروجی‌ها از سوی مخاطبان دنبال شود.
وی در مورد خدماتی که برای جلسات خانگی قرآن کریم در نظر گرفته شده است بیان کرد: محتوا‌هایی در بستر مجازی و مکتوب تولید شده است که جلسات خانگی می‌توانند از آن استفاده کنند. علاوه بر آن خدمات آموزشی همچون تربیت مربی در نظر گرفته شده و تاکنون بیش از سه هزار مربی قرآن در دوره‌ها حضور یافته‌اند. بخش دیگری از کار همراهی سازمان‌ها و مجموعه‌های مختلف است. در این زمینه آستان مقدس امام رضا (ع) و حضرت معصومه(س) همراهی خوبی داشته‌اند و در همین راستا توانسته‌ایم پرچم متبرک جلسات خانگی قرآن را طراحی و چاپ کنیم و به دست جلسات شاخص قرآنی کشور برسانیم. این گام اول ما برای اتصال جلسات خانگی قرآن به سنت روضه‌های خانگی است. مجموع این هدایا و برنامه‌ها در سایت این پویش به نشانی setare ۱۱۴.ir قرار داده شده است و هر کسی می‌خواهد به این پویش بپیوندد در همین صفحه نشانی الکترونیکی خود را اعلام خواهد کرد تا هدیه آن‌ها ارسال شود.
بعد از این سخنان محمدعلی خواجه‌پیری گفت: مقام معظم رهبری در خصوص توجه به قرآن سه توصیه را فرموده‌اند که شامل توجه به کرسی تلاوت، توجه به جلسات خانگی و برگزاری کرسی تفسیر است و نسبت به این حوزه بسیار علاقه‌مند و دقیق هستند و نسبت به این حرکات ذوق بسیاری دارند.
وی افزود: از قدیم در کوچه‌ها و محله‌ها رسم بود که مردم جلسات کوچک قرآن را برگزار کنند و بعد از نماز صبح صدای قرآن از پنجره بسیاری از خانه‌ها شنیده می‌شد و یک امر عادی بود و همان حرکت‌ها بچه‌ها را هیئتی و مسجدی می‌کرد. کسانی هم که سواد این کار را نداشتند از امام جماعت مساجد برای مسئله‌گویی استفاده می‌کردند و همه این‌ها در هیئت‌های خانگی انجام می‌گرفت. یک بسته فرهنگی بسیار زیبا و کاملی بود که اگر امروز احیا شود می‌توان این جلسات را هم احیا کرد. این یک سنت کم هزینه و زیبایی است که آرام آرام به سمت هدفش حرکت خواهد کرد.
این پیشکسوت قرآنی بیان کرد: اغلب کسانی که در فضای قرآنی و اینگونه جلسات رشد کرده‌اند به انحراف کشیده نشده‌اند و مسیر درست و صحیح خود را پیش گرفته‌اند و امروز عناصر اصلی انقلاب شده‌اند و ما هم امروز هر آنچه که در توان داشته باشیم حاضریم در این راه قرار دهیم.
خواجه‌پیری در ادامه به استفاده از ظرفیت اپراتور‌های تلفن همراه در این مسیر تاکید کرد و گفت: امروز اپراتور‌های تلفن همراه، ظرفیت و توان بسیاری را برای گسترش این حرکت دارند و نباید از آن‌ها غافل شد. مدیران برخی از آن‌ها قرآنی هستند و خودشان هم اعلام آمادگی کرده‌اند که امکانات خودشان را برای این حرکت در اختیار قرار دهند و خوب است که از این امکان و فرصت ایجاد شده در جهت ترویج این پویش و تبلیغ جلسات خانگی قرآن هم در بخش خانواده و هم در بخش دانش‌آموزی استفاده کرد.
حجت‌الاسلام والمسلمین حمید محمدی، دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی کشور در این نشست با تاکید بر اینکه وابستگی به نهاد دولتی یعنی تیر خلاص به جلسات خانگی قرآن، گفت: هر مقدار بتوانیم این جلسات را از نهاد‌های دولتی فاصله دهیم و این جلسات را به موسسات مردمی اتصال دهیم. موفق خواهیم بود. تجربه نشان داده که ورود ساختار‌های رسمی در این حوزه‌ها به‌جز نتیجه عکس فایده‌ای نداشته است.
وی با تاکید بر اینکه پیوند جلسات خانگی با مسجد باید به عنوان یک راهبرد کلیدی مورد توجه قرار گیرد، گفت: محافل قرآنی ما دچار یک از هم‌گسستگی شده است و لذا در این زمینه باید موانع و خلا‌ها را بررسی کنیم. در این عرصه نهاد بسیج و انجمن‌های مختلف باید پای کار بیایند و از ظرفیت خود استفاده کنند.
دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی کشور با اشاره به ضرورت تربیت رسانه‌ای و استفاده از فضای مجازی گفت: استفاده از فضای مجازی و جلسات مجازی خانگی در این زمینه قابل تامل و بررسی است.
محمدی با تاکید بر عدم ورود نهاد‌ها در مجوز دادن به این جلسات گفت: هر گونه مانع اداری سبب بی‌انگیزه شدن می‌شود و باید در این مسیر به این نکته توجه شود. همچنین ترکیب جلسات خانگی قرآن و روضه موجب تقویت هر دو نوع جلسات سنتی خواهد شد. در این حرکت برگزاری جلسات خانگی قرآن در مساجد با هماهنگ شدن هیئت امنای مساجد موجب رونق مساجد و جلسات خواهد شد.
وی ادامه داد: ایجاد جلسات در محیط‌های نمازخانه‌ای خوابگاه‌ها، کارخانه‌ها، بیمارستان‌ها و امثال این موارد موجب رونق جلسات خانگی خواهد شد. البته برگزاری جلسات در خانه برای یک خانواده و جلسات خانگی برای چند خانواده هر دو موثر و لازم است؛ لذا برگزاری جلسات در خانه برای خانواده با مسئولیت دانش‌آموزان و تشویق مدارس به این کار بسیار اثربخش خواهد بود.
در ادامه علی‌اکبر ملک‌شاهی، قاری بین‌المللی ضمن قرائت فراز کوتاهی از قرآن کریم گفت: ما قرآنیان محصول جلسات خانگی قرآن کریم هستیم و لذا این سنت بسیار ارزشمندی است که به لطف خدا با این پویش و حرکت در حال احیا است. این حرکت، در گذشته تجربه شده است و قطعا ثمر خواهد داد؛ قطعا ما نیز در کنار آن خواهیم بود.
بابایی، مدیر نشر مرکز طبع و نشر قرآن کریم ضمن بیان خاطره‌ای از جلسات خانگی قرآن در گذشته گفت: ترکیب و پیوند قرآن و اهل بیت(ع) مخاطب جلسات قرآن کریم را افزایش می‌دهد و لذا جا دارد به این مسئله مهم در این پویش توجه شود. تبلیغ این پویش حتی در برگزاری میهمانی‌های عید و دید و بازدیدها بسیار زیباست و می‌توان آن را هم در قالب این پویش دید تا در میهمانی‌ها نیز به قرائت قرآن توجه بیشتری شود.
محمدحسین حسنی، رئیس سازمان قرآنی دانشگاهیان کشور طی سخنانی گفت: یکی از اقدامات نیک این پویش دوری از آرم‌زدگی و عدم نمایش آرم نهاد‌های مختلف در طرح‌ها و بنر‌های ارائه شده است، چراکه امروز مردم جدا از تفکرات سیاسی به این تعدد نمادها حساس شده‌اند. خوب است مسئولان این امور را به نهاد‌های مردمی بسپارند و فعالیت و گزارش‌های خودشان را در این حوزه در جلسات ویژه متخصصان و مدیران کلان ارائه دهند.
مدیرعامل ایکنا تصریح کرد: امروز در سیاست‌گذاری فرهنگی در برخی موارد باید به سیاست‌گذاری اعمالی بیشتر توجه کرد تا سیاست‌های اعلامی، اما متاسفانه در این عرصه به سیاست‌های اعلامی بیشتر می‌پردازیم. امیدواریم این هماهنگی انجام شود تا دولتی‌ها کمتر به این موضوعات بپردازند و این موارد در بخش مردمی جلو برود.
رئیس سازمان قرآنی دانشگاهیان کشور با اشاره به اینکه کار‌های خوبی در قالب این کمپین در فضای مجازی تولید شده است، گفت: باید به این نکته توجه کرد که سعی کنیم در این حرکت خیلی مجازی‌زده نشویم. امروز بُعدی از تبلیغ به‌ویژه در مسائل فرهنگی و تربیتی بعد چهره به چهره و حضوری است که نیازمند سفیران خوب و تربیت شده است. در این مسیر هر کدام از اعضای جامعه بزرگ قرآنی می‌توانند مبلغ و سفیران خوبی در تحقق هدف این حرکت ارزشمند باشند. ما نیز در ایکنا در خدمت این کمپین و اقدامات قرآنی آن هستیم و در مجموعه جهاددانشگاهی آنچه در اختیار ما قرار داده شده در خدمت جامعه قرآنی است.
علی مهدوی‌خواه، معاون مدیر کل اداره قرآن، عترت و نماز در وزارت آموزش و پرورش نیز در این نشست با بیان اینکه جلسات قرآنی از چند بعد برای آموزش و پرورش حائز اهمیت است، گفت: درگیری خانواده‌ها با مباحث قرآنی، آموزش، روخوانی، روانخوانی و حفظ قرآن کریم برای آموزش و پرورش در این زمینه دارای اهمیت است و لذا در حد توان در خدمت پویش هستیم.
علیرضا شعبانی‌فرد، کارشناس دبیرخانه شورای توسعه فرهنگ قرآنی نیز با اشاره به اینکه در نظام سنتی تعلقات خانوادگی و محلی بیشتر بود، اما در نظام مدرن و آپارتمان‌نشینی این تعلقات ضعیف شده است، گفت: همین موضوعات این کار و سنت جلسات خانگی را تحت الشعاع قرار داده و عدم توجه به آن حرکت و پویش را ضعیف می‌کند. امروز ارتباطات بین خانوادگی هم به دلایل مختلف کمتر شده است که یکی از آن بعد فاصله است که خود این موضوع هم تعدد این جلسات قرآنی را کم می‌کند که به نوعی مخاطرات جامعه مدرن است.
وی افزود: جامعه مدرن ما مخاطراتی دارد که نحوه برخورد ما با این مخاطرات نوعا ساده و فراگیر است که به راحتی نمی‌توان با آن‌ها برخورد کرد؛ لذا باید ضمن شناسایی خطر‌ها باید نظم اجتماعی‌مان را در این حوزه تغییر دهیم؛ لذا باید ضمن نیازسنجی و مخاطب‌شناسی از بهترین ابزار‌ها در توسعه اینگونه فعالیت‌ها استفاده کرد.
مختار دهقان، قاری بین‌المللی کشورمان نیز در این نشست با اشاره به اینکه این پویش یک بازگشت رو به جلو به قبل است که به ریشه‌ای‌ترین و کلیدی‌ترین موضوعات در این عرصه می‌پردازد، گفت: تبلیغ در این عرصه موجب گفتمان‌سازی و ایجاد سبک زندگی می‌شود و لذا باید بسیار اصولی آن را جلو برد. ما در گذشته شاهد فعالیت‌هایی با هزینه بالا در این عرصه بودیم که بدون اثر بوده‌اند.
وی با اشاره به اینکه تکنیک‌های تبلیغ باید در این فعالیت‌ها دیده شود ادامه داد: در این تبلیغات موضوعاتی پیرامون نترسیدن از قرآن خواندن و مواجه با قرآن ارائه شده است که بسیار خوب و اثرگذار خواهد بود. همچنین پیوندزدن این فعالیت‌های قرآنی به امام حسین(ع) و مکتب عاشورا فرصت مهمی است. پیشنهاد می‌دهم این پویش را تا ماه محرم ادامه دهید و از این فرصت بهترین بهره را برد.
سعید قربانی، دبیر دبیرخانه گفتمان قرآنی نیز در این نشست در خصوص ضرورت ارتباط حاکمیت با مردم و نحوه شکل‌گیری آن تاکید کرد و گفت: مقام معظم رهبری بار‌ها به این موضوع تاکید داشته‌اند که هر کجا کار را به مردم سپردیم کار با موفقیت جلو رفت و باید به این نکته نیز توجه کرد. موضوع بعدی هویت و دیگر محتوای این جلسات است که باید مورد توجه قرار گیرد.
وی افزود: دنیای امروز که به سمت الگو‌های حکمرانی شبکه‌ای در حرکت است و لذا باید این موضوع را مورد توجه قرار دهد و تیم طراحی و مدیریت پروژه از ایده، طرح و محتوا در این عرصه درگیر شود. نکته بعدی این است که هویت جلسات قرآن فراتر از یک جلسه قرآن‌خوانی بوده است که این فضا کم‌رنگ شده است. امروز در کل دنیا به این سمت حرکت کرده‌اند که امور را به مردم بسپارند و ما نیز در این عرصه باید به این موضوع توجه کنیم.
انتهای پیام
