خانواده؛ عنصری بی‌بدیل در شکل‌گیری شخصیت افراد
مشاور خانواده در گیلان با بیان اینکه شکل‌گیری نظام اعتقادی و باورهای فرد در خانواده رخ می‌دهد، اظهار کرد: همه افراد، نخستین وظایف خود را در خانواده پذیرا می‌شوند، از این رو خانواده تاثیرگذارترین عنصر در شکل‌گیری شخصیت هر انسان است.
طاهره روشن‌بخت، کارشناس ارشد روانشناسی شخصیت و مشاور خانواده، به مناسبت روز خانواده، در گفت‌و‌گو با ایکنا از گیلان، با اشاره به نقش خانواده در سلامت روان فرزندان، بیان کرد: خانواده یکی از مهم‌ترین بنیان‌ها و اساسی‌ترین ازکان رشد یک جامعه سالم است. همه افراد، نخستین وظایف خود را در خانواده پذیرا می‌شوند، از این رو خانواده تاثیرگذارترین عنصر در شکل‌گیری شخصیت هر انسان است.
وی ادامه داد: اگر نیاز روانی فرزندان در خانواده تامین شده و فضایی آرام و بانشاط جهت رشد آنان فراهم شود، تاثیرات مثبت آن، تا پایان عمر هویدا خواهد بود. نقش خانواده در سلامت روان انسان را می‌توان از جهات مختلف بررسی کرد، یکی از مهم‌ترین شاخصه‌های برخورداری از سلامت روانی، عزت نفس و خودباوری فرد است. از آن‌جایی که فرزندان از رفتار و برخورد والدین خود الگوبرداری می‌کنند، لذا نقش خانواده در ایجاد اعتماد به نقس و خود‌ارزشی در کودک خود، بسیار پررنگ است.
این مدرس دانشگاه با بیان اینکه شکل‌گیری نظام اعتقادی و باورهای فرد، تحت‌الشعاع نهاد خانواده است، خاطرنشان کرد: فرزندان ما آن‌گونه که تربیت شده‌اند رشد و نمو می‌یابند. از دیدگاه دینی «خیرالامور اوسطها»، میانه‌روی و تعادل، بهترین نوع رفتار است. باید ضمن تامین نیاز عاطفی فرزند در خانواده، سوق دادن فرزند به سمت استقلال فردی، از سوی والدین نیز مدنظر قرار بگیرد.
روشن‌بخت اذعان کرد: از دیدگاه خانواده‌درمانی ساختاری، اعضای خانواده و نظام‌های فرعی خانواده به‌وسیله مرزهای بین فردی از یکدیگر متمایز می‌شوند. این مرزها غیرقابل مشاهده بوده و دامنه‌ای از خشک تا مبهم را در بر می‌گیرند. باید با مدیریت درست، ضمن پرهیز از گرایش رابطه به سمت خشکی و خشنونت، حد و مرزهای ارتباطی را نیز مشخص کرد.
این مشاور خانواده به ویژگی‌های خانواده سالم اشاره و تصریح کرد: از ویژگی‌های یک خانواده سالم می‌توان به نگرش مثبت فرد به خودش و تصور واقع‌گرایانه از توانایی‌های خویش، رشد و تحول مناسب، دستیابی به احساس هدفمندی در زندگی، استقلال فرد در برابر نفوذ دیگران، رسیدن به مرحله خودشکوفایی، تسلط بر محیط و ... اشاره کرد.
وی نقش ازدواج را در سلامت روان و تشکیل نظام خانواده بلامنازع دانست و اظهار کرد: ازدواج موفق و ارتباط سالم میان همسران می‌تواند احتمال ابتلا به افسردگی، خودکشی، مشکلات روابط میان‌فردی و ... را به شدت کاهش داده و زمینه ارتقا سطح سلامت روانی افراد و موفقیت در هر دو بعد فردی و اجتماعی را فراهم می‌کند.
این مدرس دانشگاه بقای نسل را یکی از اهداف ازدواج برشمرد و خاطرنشان کرد: در لوای یک خانواده سالم، فرزندان سالم متولد و متبلور می‌شوند که در نهایت به تشکیل یک جامعه سالم منجر خواهد شد.
وی افزود: عوامل زیادی در رشد به‌هنجار سیستم خانواده و تضمین سلامت روانی اعضای خانواده دخیل هستند، همچون وجود قواعد و مقررات روشن در خانواده که از سوی والدین برای حفظ ارزش‌های خانواده وضع می‌شود و وجود آن‌ها موجب هماهنگی میان اعضای خانواده شده و از بروز ناهنجاری و کج‌روی‌ها جلوگیری می‌کند. البته این قواعد باید ضمن انعطاف‌پذیری، قابلیت اجرا در محیط خانواده را داشته باشند.
روشن‌بخت با بیان اینکه افزایش توان خانواده در برابر فشارها و بحران‌های زندگی، از دیگر عوامل سلامت روانی در خانواده است، گفت: این مهم از طریق اتحاد و یکپارچگی اعضا حاصل شده و خانواده سالم در ساختار خود این متغیرهای چالشی و بحران‌ها را می‌پذیرد و با حمایت از اعضا و با راهکار حل مسئله و حل تعارض، بحران‌ها را پشت سر خواهد گذاشت.
این کارشناس ارشد روانشناسی شخصیت اضافه کرد: شناخت تفاوت‌ها از دیگر نکات قابل توجه است یعنی درک تفاوت‌های یکدیگر از عواملی است که موجب ایجاد درک متقابل و تعامل بهتر اعضای خانواده خواهد شد. وجود روحیه قدردانی و سپاسگزاری نیز از دیگر عواملی است که به روابط اعضای خانواده، طراوت و زیبایی می‌بخشد و منجر به حصول رضایت در خانواده شده و احساس ارزشمندی و خودباوری را در اعضا رقم می‌زند.
وی در پایان با تاکید بر اهمیت آموزش مهارت‌های ارتباطی موثر به فرزندان، افزود: در یک رابطه خوب، طرفین می‌توانند به زیبایی و صراحت، با یکدیگر صحبت کنند و از طریق گفت‌و‌گو در راستای مرتفع کردن چالش‌ها و ابهامات به‌وجود آمده گام بردارند.
انتهای پیام
