هوش مصنوعی هویت جامعه را می‌سازد

به گزارش ایکنا به نقل از مرکز خبر حوزه، آیت‌الله محسن اراکی در دیدار اعضای دبیرخانه همایش بین‌المللی هوش مصنوعی، فرهنگ و علوم اسلامی، هوش مصنوعی را یک مبنا و بستر حاکمیتی در بعد ملی و جهانی تلقی کرد و در تبیین پیامدهای غفلت از این بستر حاکمیتی بیان کرد: اگر نتوانیم در این بستر حاکمیتی بسترساز شویم، ناخواسته حاکمیتی دیگر بر ما تحمیل می‌شود.

وی نگاه به مسئله هوش مصنوعی را نگاهی بسترساز در سطح حاکمیتی عنوان کرد و با اشاره به اینکه نگاه اسلام به مسائل اجتماعی نگاه کلان بوده و مسائل را با نگاه خرد نمی‌بیند، گفت: وقتی کلان مسئله را حل کردید، خرد مسائل که در این کلان جای می‌گیرند، حل خواهند شد، و اینکه بر مسئله فقه نظام تاکید می‌کنیم به همین دلیل است.

آیت‌الله اراکی یکی از مهمترین محورهای هوش مصنوعی و مسائل کلان آن را مسئله ارتباطات عنوان کرد و ادامه داد: هوش مصنوعی روابط اجتماعی را شکل می دهد.

وی علاوه بر برشمردن کارکرد نقل و انتقال معلومات برای مقوله ارتباطات، ساختن اراده دیگران را از دیگر کارکردهای این مقوله بر شمردند و با اشاره به مسئله مهندسی اجتماعی بیان کرد: در برخورد با یک جامعه، اندیشه یا جریانی دو گونه برخورد صورت می‌گیرد: یک گونه ترویج و گسترش اندیشه، آن است که شما اندیشه خودتان را دربرابر اندیشه دیگر مطرح کرده، مناقشه کنید، و با استدلال و نقد اندیشه دیگر، بخواهید اندیشه خود را بقبولانید.

عضو شورای عالی حوزه‌های علمیه افزود: گونه دیگر ترویج و گسترش اندیشه آن است که جامعه را مهندسی کنید، بدین صورت که شما ارتباطاتی را می‌سازید و این ارتباطات خود به خود اندیشه شما را در شخص ایجاد می‌کند بدون اینکه شخص متوجه شود که تحت تأثیر اندیشه شما قرار گرفته است.

وی تبعیت جامعه از درخواست‌ها و اندیشه‌هایی که در جامعه مهندسی می‌شوند را از آثار مهندسی روابط اجتماعی بر شمردند و ضمن اشاره به اینکه هوش مصنوعی روابط اجتماعی را شکل می‌دهد و اراده‌های اجتماعی را به هم پیوند داده و جهت می‌دهد، گفت: حاکمیت، روابط اجتماعی را می‌سازد؛ در قرآن کریم مطلب بسیار مهمی است و از ویژگی‌های نگاه قرانی به جامعه است: «یَوْمَ نَدْعُوا کُلَّ أُناسٍ بِإِمامِهِمْ» (آیه ۷۱ - سوره اسراء)؛ هویت جامعه را امام می‌سازد و این هویت‌سازی کار هوش مصنوعی است.

اهمیت هوش مصنوعی

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، ارتباط حاکمیت و هوش مصنوعی را ارتباطی صد در صدی برشمرد و بیان کرد: همانگونه که حاکمیت سررشته روابط اجتماعی را شکل می‌دهد، جهت می‌دهد، عوض کرده و تغییر می‌دهد، هوش مصنوعی نیز می‌تواند سررشته را به دست بگیرد و تمام روابط اجتماعی را در چند لحظه عوض کند و از این جهت هوش مصنوعی اهمیت پیدا می‌کند و محل طرح مباحث فقهی، فنی، علوم اجتماعی و علوم انسانی است.

در ابتدای این دیدار بهروز مینایی، مشاور مدیر حوزه‌های علمیه در زمینه هوش مصنوعی و دبیر علمی همایش بین‌المللی هوش مصنوعی، فرهنگ و علوم اسلامی با بیان  اینکه هوش مصنوعی تنها یک ابزار نیست، افزود: بلکه در حوزه‌های آموزش، پژوهش و ابعاد دیگری که شئون یک فقیه است، مثل قضاوت و کنشگری در حاکمیت مقداری اثر بخشی دارد.

وی گفت: نگاه فرابخشی و نگاه از بالا به مقوله هوش مصنوعی امری ضروری است و با توجه به کاربست هوش مصنوعی در جامعه و تغییرات مشاغل و اتوماتیک کردن کارها توسط هوش مصنوعی، هوش مصنوعی باید از جهت فقهی، اخلاقی، فلسفی و اجتماعی مورد بحث قرار گیرد.

وی با بیان اینکه در همایش جدید هوش مصنوعی، محورهای 9 گانه‌ای را معرفی کردیم که بررسی فقهی، حقوقی، اخلاقی و فلسفی هوش مصنوعی محور اول این همایش را تشکیل می‌دهد، افزود: هوشمندی سازی هایی که در حال انجام هستند، نظیر: خودران‌ها و فناوری های نوین، ابعاد فقهی و اقتصادی در زندگی مردم دارند و مسائل نو را به وجود می‌آورند که فقیه باید اینها را بشناسد.