حب و دوستی واقعی اهل بیت(ع) باید موجب رعایت تقوا شود

در ماه برپایی مراسم عظیم حج، در آستانه روز معنوی عرفه و در ایام شهادت امام باقر(ع) قرار داریم. امامی که در دوران زندگی‌اش فرصت مناسبی برای تبیین و تبلیغ معارف شیعه پس از یک دوره اختناق به دست آورد و امروز می‌بینیم که سراسر علوم دینی شیعیان مملو از قال الباقر است.

خبرنگار ایکنا به مناسبت این ایام با محسن خوشفر، عضو هیئت علمی جامعه‌المصطفی(ص)، گفت‌وگو کرده است که در ادامه می‌خوانید؛

عضو هیئت علمی جامعه‌المصطفی(ص) با بیان اینکه بعد از وفات پیامبر(ص) برخی به جای اینکه بگویند قرآن و عترت، گفتند حسبنا کتاب الله؛ همین قرآن برای مسلمین بس است، افزود: در نتیجه این اقدام، اهل بیت(ع) از دایره هدایت در جامعه و مردم کنار گذاشته شدند و این جریان تا حدود سال 100 هجری تداوم یافت که دوره حاکمیت عمربن عبدالعزیز بود و سبب شد احادیث و روایات امام حسن(ع) و امام حسین(ع) کتابت نشود. لذا احادیث اندکی از این امامان و حتی حضرت زین‌العابدین(ع) به دست ما رسیده است و امام علی(ع) هم چون چند سالی حکومت داشتند احادیثی از ایشان وجود دارد. 

وی ادامه داد: در دوره عمربن عبدالعزیز منع حدیث که خلفا اعمال کرده بودند، برداشته شد و این سبب شد تا روایات پیامبر(ص) و ائمه(ع) از سوی شیعه راحت‌تر بیان شود و به تبلیغ دین در جامعه بپردازند. در همین اثنا، جنگ‌ها و درگیری‌های بین بنی‌امیه و بنی‌عباس رخ داد تا در دوره امام باقر(ع) و امام صادق(ع) فضای بیشتری برای این دو امام بزرگوار ایجاد شد که بتوانند از این خلأ برای تبلیغ دین و هدایت مردم بهره ببرند. بعد از امام باقر(ع) امام صادق(ع) هم توانستند از وضعیت آن زمان جامعه بهره ببرند و به همین دلیل معارف بسیاری از سوی این دو امام بزرگوار به دست ما رسیده است. 

خوشفر با اشاره به روایتی گفت: روایت مهمی را کلینی در کافی از امام باقر(ع) بیان کرده که جزء مهمترین منابع حدیثی شیعه است؛ مهمترین و اولین کار امام باقر(ع) این است که علوم دینی و معارف شیعه را به صورت مبسوط برای ما بیان کردند. لذا باید کلام ایشان را بشنویم و به کار بگیریم؛ در پایان این روایت بر شنیدن و عمل کردن به فرمایشات امام تأکید شده است.

او توضیح داد: آن حضرت یک صحابی به نام جابربن جعفر جعفی داشتند که جزء اصحاب سر امام باقر(ع) بودند؛ امام باقر(ع) خطاب به ایشان فرمودند که آیا برای اینکه کسی شیعه باشد همین‌قدر که بگوید محب اهل بیت(ع) هستم کافی است؟ ما هم همینطور هستیم یعنی همین که مقداری حب به اهل بیت(ع) داریم خود را محب ایشان می‌دانیم و در دوره حضور هم اینطور بوده است؛ امام(ع) ادامه دادند که به خدا قسم شیعه ما نیست مگر کسی که این خصوصیت را داشته باشد؛ یعنی تقوای الهی را رعایت کند و هر چیزی را که خدا حلال کرده است حلال بداند و هر چیزی را که باعث خشم و غضب خداوند است انجام ندهد و ترک کند و از فرمان خدا اطاعت کند. 

محسن خوشفر در ادامه بیان کرد: سپس امام(ع) یکسری ویژگی برای اهل تقوا بیان کردند؛ اول اینکه این افراد اهل تواضع هستند و در برابر فرمایش خداوند گردنکشی نمی‌کنند؛ اگر خدا فرموده است نسبت به مردم این‌گونه رفتار کنید می‌پذیرند. همچنین اهل خشوع و در برابر دستور خدا رام و مطیع هستند و از مخالفت با فرمان الهی هراس دارند. ویژگی دیگر آنان امانتداری است و اگر مسئولیت و مال و کاری به آنها سپرده شد، احساس تکلیف و امانتداری می‌کنند، کما اینکه پیامبر(ص) قبل از بعثت آنقدر امانتدار بودند که به محمد امین مشهور شدند. 

عضو هیئت علمی جامعه‌المصطفی(ص) اضافه کرد: ویژگی دیگر آنان این است که بسیار به یاد خداوند و مصداق فاذکروالله کثیرا هستند نه مانند کسانی که صبح و شام بر آنها می‌گذرد و اصلاً به یاد خدا نیستند و حلال و حرام برای آنها فرقی ندارد؛ این‌ها اهل نماز و روزه و اهل نیکی به والدین هستند و به همسایه‌ها رسیدگی می‌کنند. اگر یتیم و فقیری باشد به او کمک می‌کنند. اهل راستگویی‌اند و با قرآن مأنوس هستند تا بدانند خدا چه گفته است و به آن عمل کنند. دست و زبانشان مردم را آزار نمی‌دهد و در بین شهر و قبیله‌شان امین مردم هستند. وقتی جابر این صفات را شنید. گفت ما کسی را با این صفات نمی‌شناسیم. حضرت بدون اینکه از سخنشان تنزل کنند فرمودند که اگر کسی صرفا گفت من امام را دوست دارم و محب اهل بیت(ع) هستم کافی نیست؛ یک وقت جریانات فکری مختلف تو را به سمت خود نبرند، زیرا کفایت نمی‌کند که کسی بگوید من امیرالمؤمنین(ع) را دوست دارم، ولی اهل عمل نباشد یا بگوید رسول خدا را دوست دارم، ولی به سیره و عمل و سنت پیامبر(ص)، که عبد و مطیع خداست، عمل نکند.

وی در ادامه تاکید کرد: اگر می‌خواهیم ایمان ما افزایش یابد و فایده‌ای به ما برسد، باید تقوای خدا پیشه کنیم؛ یعنی حب و دوستی اهل بیت(ع) باید مایه مراعات تقوا باشد نه اینکه در همین مرحله بمانیم و به مرحله اطاعت و تبعیت از دستورات خدا نرسیم. بین هیچ انسانی با خداوند آشنایی و قرابت و فامیلی نیست. کسی نزد خدا محبوب‌تر است که مطیع‌تر و باتقواتر باشد و قرآن بر این مورد تأکید کرده است؛ «ان اکرمکم عندالله اتقاکم.» این افراد در نزد خدا اکرم و بزرگتر و دوست‌داشتنی‌ترند. ای جابر بدان هیچ کسی نمی‌تواند مقرب خداوند شود مگر اینکه او را اطاعت کند. نمی‌توان از طریق معصیت و گناه به خداوند نزدیک شد. اگر کسی مطیع فرمان خدا بود، ما ولی او هستیم و اگر کسی گناه کرد، او با ما دوست نیست، بلکه دشمن ماست. اگر کسی می‌خواهد به ولایت ما برسد، به آن دست نخواهد یافت، مگر با تقوا و ورع و عمل به دستورات خداوند متعال. 

این کارشناس معارف دین در ادامه افزود: وظیفه داریم برای یادبود وفات و میلاد اهل بیت(ع) اهتمام داشته بایم و این ایام را زنده نگه داریم که سبب می‌شود یاد و نام اهل بیت(ع) در جامعه مغفول و پنهان نشود و مردم همیشه یاد و نام ایشان را در صحنه زندگی خود ببینند و این حب و دوستی متقابل سبب می‌شود تا ما هم به دستور و فرمایش آنها بیشتر توجه کنیم و کاری نکنیم که از ما رنجیده‌خاطر شوند.

گفت‌وگو از علی فرج‌زاده