کم‌توجهی مسئولان به استعدادهای قرآنی روستاییان در مسابقات مشهود است

مرحله شهرستانی چهل و ششمین دوره مسابقات اوقاف استان مرکزی از 8 تیر ماه در زرندیه و ساوه آغاز شد و این مسابقات در اراک ادامه داشت. 193 نفر از بانوان قرآنی در رشته‌های آوایی از شهرستان‌های آشتیان، اراک، خنداب، کمیجان و فراهان طی دو روز با یکدیگر رقابت کردند. خبرگزاری ایکنا با تعدادی از داوران و شرکت‌کنندگان گفت‌و‌گویی انجام داده است که تقدیم می‌شود.

مریم اناری، حافظ 15 جزء از فراهان،  سطح رقبا در رشته‌های حفظ را مطلوب توصیف کرد و افزود: در شهرستان ما مربی متخصص حفظ و تجوید وجود ندارد. قبل از کرونا کلاس آموزش قرآن برگزار می‌شد که این امر به ارتقای سطح حفاظ منتج شد، اما پس از شیوع کرونا دوره نیز تعطیل شد. با وجود تعطیلی دوره دست از حفظ برنداشتم و در منزل ادامه دادم.

اناری ادامه داد: مؤسسات قرآنی در فراهان اسمی وجود دارند، اما فعالیت چشمگیر و قابل توجهی ندارند و فعالیت این مراکز در شهر مشهود نیست. البته از عدم استقبال بانوان از دوره‌های آموزشی نیز نباید غافل شد، حتی اگر مربی از اراک اعزام شود در ابتدا استقبال می‌شود، اما به مرور زمان از آمار کاسته می‌شود.

هدف مسابقات فقط کسب رتبه نیست

سماالسادات میرعلی‌یاری، حافظ 9 جزء قرآن و شرکت‌کننده در رشته حفظ 5 جزء، با اشاره به سطح خوب و بالای مسابقات قرآن اوقاف، ادامه داد: چند سالی است که در مسابقات شرکت دارم و می‌تواند سکویی برای تلاش بیشتر باشد. مسابقات فقط کسب رتبه نیست و اهداف بالاتری در لایه‌های آن نهفته است که می‌توان از این طریق به آن دست یافت.

وی رقابت امسال را فشرده‌تر از سال‌های گذشته بیان کرد و افزود: رقبا به نظر آماده‌تر از سال‌های گذشته بودند که این امر نشان از تمرین پیوسته آنان دارد. بدون تردید آماده‌ترین‌ها در این رویداد قرآنی حضور دارند و برای کسب موفقیت باید تلاش کرد.

میرعلی‌یاری ادامه داد: کم‌کاری در حوزه آموزش هم از سوی مسئولان و هم متسابقان وجود دارد. از سوی مربیان نیز تلاشی برای جذب مخاطب شاهد نیستیم و موفق شدن در این حوزه بیشتر به تلاش مستمر خود شرکت‌کنندگان بستگی دارد و شاید بتوان 98 درصد موفقیت را منوط به تلاش فردی دانست و فقط 2 درصد مهارت مربی بتواند زمینه پیشرفت را فراهم سازد؛ چراکه با آموزش می‌توان مسیر را با تمرین بیشتر و مداوم حرفه‌ای‌تر طی کرد.

وی استعدادیابی، شناسایی حفاظ گمنام و حمایت تربیتی و آموزشی از این افراد را یکی از اولویت‌های دستگاه‌های قرآنی دانست و ادامه داد: برای تشویق حفاظ باید برنامه داشت. سال‌های گذشته رده سنی حفاظ در رشته 5 جزء کم سن بودند، اما امسال شاهد حضور بانوان خانه‌دار در این مسابقات هستیم که این امر جای خرسندی دارد. برای این افراد با انگیزه بالا باید مشوق‌هایی در نظر گرفت.

ضعف دستگاه‌های قرآنی در اطلاع‌رسانی رویدادهای قرآنی

اکرم طلایی، خانه‌دار، حافظ 20 جزء و شرکت‌کننده در رشته حفظ 5 جزء، نیز به ایکنا گفت: از حدود 10 سال قبل همزمان با تولد فرزندم به حفظ قرآن روی آوردم در این مدت موفق به حفظ 20 جزء شدم و امیدوارم روزی حافظ کل شوم.

طلایی استرس را عاملی برای دور ماندن از فضای مسابقات دانست و ادامه داد: استرس باعث شده خیلی در مسابقات حضور نداشته باشم، اما امسال به منظور کاهش اضطرابی که دارم تصمیم به شرکت در مسابقات گرفتم. خوشبختانه رقبا با تمرین‌های مستمر آماده هستند و می‌توانند انگیزه‌ای برای افرادی مثل بنده باشند.

وی اطلاع‌رسانی به موقع رویدادهای قرآنی را یکی از ضعف‌های دستگاه‌های قرآنی بیان کرد و گفت: درست است که حفاظ روزانه چندین جزء مرور دارد، اما برای شرکت در مسابقات و آزمون‌ها باید آماده باشد، اگر اطلاع‌رسانی‌ها زودتر انجام شود، قطعاً می‌توان بهتر شرکت کرد.

طلایی ضرورت استفاده از حفاظ در برنامه و محافل قرآنی را مورد تأکید قرار داد و افزود: خانواده‌ها از حضور فرزندانشان در کلاس‌های حفظ استقبال نمی‌کنند؛ چراکه آثار مثبت و حمایت مسئولان از حفاظ را شاهد نیستند. حفاظ همه جا حتی در میان بستگان مظلوم هستند. ما حفاظ مانند سایر مردم هستیم و برای تکامل روحی و معنوی به سمت قرآن حرکت کردیم، درصورتیکه اگر کوچکترین خطایی از ما سرزند، تمام بستگان ما را سرزنش می‌کنند و این امر باعث می‌شود بسیار مراقب رفتار و سخنان خود باشیم.

ضرورت تعریف اعتبارات برای آموزش

فاطمه پرویزی، داور وقف و ابتدا از همدان، برنامه‌ریزی و مدیریت مسابقات قرآن اوقاف در دو حوزه ساوه و اراک را عالی توصیف کرد و افزود: از مسئولان دغدغه‌مند برای برگزاری مسابقاتی با نظم کامل باید تقدیر شود؛ چراکه ما به سایر استان‌ها نیز دعوت می‌شویم، اما برنامه‌ریزی و مدیریت بدین شکل نبوده است. فضا برای برگزاری مسابقات آرام و این رویداد مهم قرآنی در آرامش برگزار شد.

پرویزی در ارزیابی سطح متسابقان، بیان کرد: عموماً مسابقات شهرستانی به دلیل دعوت از عموم در همین سطح است و در هر رشته متسابقان به گروه‌های ضعیف، متوسط و قوی تقسیم می‌شوند که شرایط برای مسابقات استانی بهتر می‌شود. بهتر است اگر اعتبارات لازم وجود داشته باشد چند ماه قبل از شروع مسابقات کلاس‌های آموزشی جهت ارتقای سطح برگزار شود.

تلاش عموم برای حضور در مسابقات اوقاف قابل تحسین است

نسرین رضانیا، داور تجوید از همدان، از مدیریت و برنامه‌ریزی اداره امور قرآنی اوقاف استان مرکزی تقدیر کرد و گفت: تدابیر اتخاذ شده ویژه داوران و متسابقان حائز اهمیت است. مسابقات از نظم خاصی برخوردار بود که شاید این نظم را در سایر استان‌ها کمتر شاهد بودیم. همچنین شرکت‌کنندگان در فضایی آرام و معنوی همچون امامزاده تلاوت کردند که شیرینی آن را چندین برابر می‌کرد.

وی اضافه کرد: مرحله شهرستانی مسابقات با توجه به حضور تمام حافظان و قاریان علاقه‌مند به شرکت در مسابقات نسبت به مرحله استانی و کشوری ضعیف‌تر است، اما جرئت این افراد قابل تحسین است؛ چراکه بر استرس خود غلبه کرده و با شرکت در مسابقات و دیدن سایر رقبا قصد داشتند خود را ارتقا بخشند. حتی برخی متسابقان تلاوت در چنین فضای معنوی، آشنایی با نقاط ضعفشان، شناخت داوران و شرکت‌کنندگان را برای خود توفیق دانسته و ابراز خرسندی کردند.

رضانیا تخصیص اعتبارات لازم برای آموزش حرفه‌ای و تخصصی‌تر از سوی استان‌ها و کشور را خواستار شد و گفت: در این مسابقات و سایر مسابقات شاهد بانوانی با صداها قوی و منعطف و استعدادهای بسیار درخشان هستیم که اگر این افراد آموزش تخصصی دریافت کنند، قطعاً می‌توانند جزو بهترین‌ها باشند.

حضور زهرا در رشته حفظ 20 جزء مسابقات

صغری تلخابی، مادر زهرا تلخابی، نیز به ایکنا گفت: سال گذشته زهرا در رشته حفظ 10 جزء رتبه اول استانی را کسب کرد و امسال برای اولین بار در رشته حفظ 20 جزء شرکت کرد و توانست حدنصاب برای حضور در مرحله استانی را کسب کند.

وی به اشتیاق زهرا برای حضور در مسابقات اشاره کرد و ادامه داد: زهرا شب‌های مسابقات را تا پاسی از شب بیدار است و برای حضور در مسابقات لحظه شماری می‌کند. امسال برای شرکت در سطحی بالاتر بسیار خوشحال بود و از خوشحالی او ما هم انگیزه می‌گیریم.

تلخابی بیان کرد: حضور زهرا در مسابقات و اجتماع برای من و پدرش از اهمیت بیشتری برخوردار است و کسب رتبه خوب است، اما هدف اصلی ما از تربیت و پرورش زهرا نیست. از زمانیکه خانم نادی وظیفه آموزش دخترم را برعهده گرفته است، هفته‌ای سه صفحه حفظ می‌کند و این مربی ابراز امیدواری کرده است زهرا تا پایان سال حافظ کل شود، اما پدرش خیلی موافق این موضوع نیست؛ چون از مرور جزءهای قبل بازمی‌ماند و از طرفی به زهرا فشار بسیار وارد می‌شود. آقای تلخابی امیدوار است دخترش حداکثر تا اردیبهشت سال آینده حافظ کل شود.

دیدار با رهبری؛ آرزوی زهرا

زهرا تلخابی، حافظ 22 جزء قرآن و شرکت‌کننده در رشته حفظ 20 جزء از فراهان، حضور در مسابقات قرآن را باعث خوشحالی دانست و ادامه داد: با آموزش‌های خانم نادی راحت‌تر حفظ می‌کنم و بودن کنارش به من حس بسیار خوبی می‌دهد. البته در کنار این مربی پدر و مادرم همچون گذشته در حفظ به من بسیار کمک می‌کنند.

وی ادامه داد: تا قبل از حضور خانم نادی هفته‌ای یک صفحه حفظ می‌کردم و با آموزش‌های این مربی هفته‌ای سه صفحه حفظ می‌کنم. خیلی خوشحالم که آرام آرام به حفظ کل نزدیک می‌شوم. حافظ کل شدن یکی از آرزوهایم بود. البته خیلی علاقه دارم به دیدار رهبری بروم و در خلوت خود با ایشان سخن می‌گویم. حتی پدرم در خواب دیده است که ما به محضرشان رفتیم و امیدوارم این خواب به واقعیت تبدیل شود.

اُفت محسوس حافظان در مسابقات

اعظم تشیعی‌فرد، داور تجوید این دوره از مسابقات، با اشاره به برگزاری دو روزه مسابقات قرآن اوقاف اراک، بیان کرد: فضای مسابقات امسال از جهات مختلف همچون نور، نظم برنامه، دکور، رابط‌ها و ... قابل قیاس با سال گذشته نیست و باید برای تدارک مسابقاتی برنامه‌ریزی شده از اوقاف تقدیر کرد.

وی با بیان اینکه مسابقات در حوزه کمّی و ثبت‌نامی پیشرفت قابل توجهی نسبت به سال گذشته دارد، اما از لحاظ کیفی با اُفت محسوس حافظان روبه‌رو بوده است‌، گفت: حتی تعدادی از حفاظ که در مسابقات مختلف از حسن حفظ‌های خوب بالای 80 امتیاز برخوردار بودند نتوانستند حدنصاب را کسب کرده و از چرخه مسابقات حذف شده و نتوانستند به مرحله استانی راه پیدا کنند و این امر باید حتماً مورد آسیب‌شناسی قرار گیرد.

تشیعی‌فرد به اجرای طرح «خیزش قرآنی» در اراک نیز اشاره و تصریح کرد: این طرح به صورت رسمی و غیررسمی چهارماه در حال برگزاری است و تا ماه‌های دیگر نیز ادامه دارد، انتظار بنده این بود با توجه به اینکه از اجرای طرح چند ماه می‌گذرد، حافظان در بخش حسن حفظ از سطح قابل قبول‌تری برخوردار باشند، اما عملاً اکثر حافظان اُفت کرده بودند و باید این مسئله خیلی جدی پیگیری شود.

وی در تکمیل سخنان خود گفت: اگر حافظ ذهن خود را از لحن، صوت و تجوید خالی کرده و فقط به حسن حفظ توجه کند، در عرصه مسابقات با تعدد داوران در بخش‌های مختلف مواجه می‌شود و همین عامل باعث می‌شود تا تمام معادلات به هم بخورد. امروز ضروری است حافظان خود را در شرایط سخت قرار داده و در چنین شرایطی تمرین کرده و آموزش ببینند.

داور تجوید ضرورت توجه به آموزش تخصصی متسابقان را از سوی مسئولان و متولیان امر قرآن خواستار شد و افزود: متأسفانه در اولین روز از مسابقات قرآن اراک قریب به 55 درصد ریزش داشتیم که افراد ثبت‌نامی از حضور در مسابقات صرف‌نظر کرده بودند. در اولین روز آمار شرکت‌کنندگان 102 نفر بود که از این تعداد کمتر از 50 نفر داوری شدند که این امر نیز باید آسیب‌شناسی شود.

تشیعی‌فرد به یکی از دلایل عدم حضور ثبت‌نامی‌ها در مسابقات اشاره کرد و افزود: چندی پیش با یکی از شرکت‌کنندگان آشتیان صحبت کردم که به عدم حضورش در مسابقات اشاره کرد و در مورد دلیلش گفت: علاوه براینکه جایزه شهرستانی به ما تعلق نمی‌گیرد، هیچ‌گونه آموزش، امتیاز و تشویقی برای ما در نظر گرفته نمی‌شود. درست که شرکت‌کنندگان جایزه را هدف اصلی نمی‌دانند، اما برای ایجاد انگیزه باید طرح‌های تشویقی اعمال شود.

کم‌توجهی مسئولان به استعداد قرآنی روستاییان

پروانه ملکی، شرکت‌کننده رشته تحقیق از روستای کَرکان از توابع خنداب، با اشاره به اینکه مسابقات کمک می‌کند تا انگیزه خود برای حضور در مجامع قرآنی را از دست ندهیم، ادامه داد: برگزاری مسابقات در سایر شهرستان‌ها باعث می‌شود با سایر شرکت‌کنندگان نیز آشنا شویم.

وی نبود استاد حاذق در شهرستان خنداب و روستاهای محدود به آن را یکی از مهم‌ترین کمبودها برشمرد و افزود: من در یکی از روستاهای خنداب زندگی می‌کنم و از کودکی با علاقه‌ای که داشتم قرائت را آموختم. تردد به اراک برای بهره‌گیری از اساتید مجرب سخت است و اگر مسئولان تدبیری اتخاذ کنند تا اساتید به شهرستان ما سفر کنند، حتی حاضریم شهریه و هزینه آموزش را نیز پرداخت کنیم.

ملکی ادامه داد: در سطح شهرستان و حتی روستاهای مجاور افراد مستعدی وجود دارند که استعداد آنان پرورش نیافته است و کم‌توجهی به این استعدادها باعث هرز رفتن آنان می‌شود. بچه‌های شهرستان در حد همان شهرستان باقی می‌مانند و توان رقابت با سایر رقبا را ندارند. اطلاعات ما در حوزه قرآن در حد همان مراکز قرآنی شهرستان است.

عدم شناخت شرکت‌کنندگان با آیین‌نامه

عائده محبی، داور لحن این دوره از مسابقات قرآن اراک، با اشاره به فضای خوب مسابقات امسال در ساوه، زرندیه و اراک، بیان کرد: برخورداری مسابقات امسال از آرامش خاصی و دور از استرس یکی از ویژگی‌های مهم مسابقات امسال بود. فضای آرام روی راندمان کاری داوران اثر مثبت می‌گذارد.

وی سطح رقابت‌ها را ضعیف‌تر از سال گذشته برشمرد و ادامه داد: تعداد شرکت‌کنندگان مسابقات امسال در دو شهرستان ساوه و اراک با ریزش مواجه بود که این امر باید مورد بررسی قرار گیرد.

محبی برگزاری مسابقات اراک در دو روز را اقدامی شایسته خواند و اضافه کرد: با توجه به اینکه حجم بیشتری از ثبت‌نامی‌ها در اراک حضور داشتند استرس برگزاری مسابقات وجود داشت، اما با برگزاری این مسابقات در 2 روز باعث شد تا استرس‌ها کاهش یافته و داوری در آرامش کامل صورت پذیرد. انتخاب تیم داوری از اراک و همدان با مدرک منطبق با سازمان هماهنگی داشت.

وی با بیان اینکه 99 درصد شرکت‌کنندگان رشته ترتیل با این رشته آشنایی نداشتند و در بخش دعاخوانی تقریباً داوطلبان خوب بودند، ادامه داد: اکثر شرکت‌کنندگان از آیین‌نامه مسابقات شناخت نداشتند و ضعف در آموزش متسابقان وجود دارد که باید با دقت بیشتر دستگاه‌ها برطرف شود.

پرونده مسابقات قرآن اوقاف اراک در چهل و ششمین دوره بسته شد و خوشبختانه شاهدیم اوقاف برای رفع مشکلات سال قبل اقدامات خوبی را انجام داد که با تقدیر متسابقان و داوران همراه بود. امید است برگزاری این مسابقات در مرحله استانی که مرداد امسال برگزار می‌شود شاهد برگزاری هرچه باشکوه‌تر مسابقات باشیم و در کنار این مهم آموزش شرکت‌کنندگان نیز مورد اهتمام مسئولان تمام دستگاه‌های فرهنگی و قرآنی قرار گیرد.

در واقع مسابقات قرآن اوقاف را می توان دریچه‌ای رو به فردایی روشن دانست که اگر با آموزش حرفه‌ای و مداوم همراه باشد می‌تواند سکوی پرتابی برای کسب رتبه‌های کشوری و بین‌المللی باشد و خوشبختانه استان ما از این افراد کم ندارد. امروز مسابقات قرآن اوقاف به عنوان یکی از مهم‌ترین رویدادهای بین‌المللی شناخته شده و برگ زرینی برای هویت‌بخشی محسوب می‌شود.