هشت سال دفاع مقدس در تاریخ ایران اسلامی همیشه به عنوان نقطهای درخشان شناخته میشود، زیرا جوانان این سرزمین در مقابل دشمن تا دندان مسلح ایستادند و اجازه ندادند یک وجب از خاک این سرزمین به دست دشمن بیفتد. پیرامون این دفاع خبرنگار ایکنا با سردار محمدعلی آسودی، مسئول کمیته فرهنگی و عملیات روانی قرارگاه «انتقال تجارب دفاع مقدس»، مشاور عالی سابق نماینده ولیفقیه در سپاه و مسئول سابق تبلیغات جبهه و جنگ قرارگاه کربلا گفتوگویی انجام داده که در ادامه با آن همراه میشویم.
در ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی استکبار شرق و غرب فردی دیوانه چون صدام و رژیم بعث عراق را تشویق و حمایت کرد تا به ایران اسلامی حمله کند. بنابراین جنگی بر ما تحمیل شد، ولی این جنگ عراق با ما نبود، بلکه این کشور تنها مجری دستورات استکبار جهانی بود. وقتی جنگ بر مردم ایران تحمیل شد برای همه این واجب شرعی بود تا به دفاع برخیزند و اجازه ندهند، دشمن بعثی به شرف و ناموسشان دستدرازی کنند. ایستادگی در مقابل دشمنی که به خاک شما تعدی کرده در همه جای دنیا امری منطقی و درست است. در کشور ما این دفاع، مقدس نامیده میشود، زیرا دفاع ما بر اساس مبانی دینی صورت گرفت.
در هشت سال دفاع مقدس نقش امام(ره) در هدایت و راهبری جنگ چشمگیر بود. اگر به سخنان ایشان دقت کنید متوجه میشوید وی هیچگاه تنها رژیم بعث عراق را طرف مقابل جنگ نمیدانست بلکه به نقش استکبار جهانی نیز اشاره داشت، همچنین امام جنگ را تنها وظیفه ارتش و سپاه نمیدانست، بلکه معتقد بود که در این نبرد مردم باید وارد عمل شوند. بر همین مبنا بسیج ۲۰ میلیونی شکل گرفت. واژه بسیج تنها مختص به قشر یا گروهی خاص از مردم نیست، بلکه همه ایرانیان را در برمیگرفت به همین دلیل در جنگ از هر قشری رزمنده در جبهه وجود داشت.
در جنگ تحمیلی حمایتهای پشت جبهه چشمگیر بود. رزمندههای ما تنها در خط مقدم حضور نداشتند، بلکه در پشت جبهه نیز مردم به جنگ، کمک میکردند. دلیل حضور مردم در خط مقدم و پشت جبهه جدا از دفاع از میهن، دلیل دیگری همه داشت آن هم باورهای اعتقادی و دینی جنگ بود. در حقیقت اگر امام(ره) با تکیه بر اسلام مردم را در دفاع شرکت نمیداد، شاید تا سالها این جنگ ادامه پیدا میکرد. بنابراین میتوان گفت رمز موفقیت رزمندگان در جنگ هشتساله تکیه بر ارزشهای اسلامی و دینی بود. پس در چنین شرایطی مقدس خواندن آن کاملاً صحیح است. در ضمن صدام در ابتدای جنگ گفته بود که سخنرانی بعدی خود را در تهران انجام خواهد داد. این ادعای بسیار بزرگی بود که صدام به پشتوانه حمایتهای استکبار جهانی بیان کرد، اما جوانان این سرزمین با دستان خالی و با تکیه بر ایمان انقلابی خود در مقابل دشمن ایستادند و اجازه ندادند یک وجب از خاک این سرزمین در چنگ دشمن باقی بماند.
همانگونه که گفتم تکیه و باور رزمندههای ما ایمان و اعتقاد بود؛ ویژگی که مهمترین عامل برای موفقیت در دفاع مقدس محسوب میشد، اما این باور و اعتقادها یک امر شخصی نبود، بلکه به صورت فرهنگ درآمده بود و همه رزمندهها به آن پایبند بودند. دلبستگیهای دینی اگر شکل شخصی داشته باشد تنها برای فرد کارکرد مثبت خواهد داشت، اما وقتی باور و اعتقاد شکل فرهنگ به خود میگیرد نتیجه آن کل جامعه را در برمیگیرد.
میخواهم خاطرهای از حاج قاسم سلیمانی بیان کنم. بعد از عملیات والفجر ۸ ایران فاو را به تصرف خود درآورد. رژیم بعث نیز با همکاری منافقان مهران را اشغال کرد. در آن زمان امام (ره) دستور فرمودند مهران باید آزاد شود. برای آزادی مهران، باید ارتفاعاتی با نام «قلاویزان» در اختیار رزمندگان قرار میگرفت چون تا زمانی که آن ارتفاعات در دست دشمن بود آزادسازی همیشگی مهران ممکن نبود. در آن زمان سردار دلها پیشقدم شد تا به همراه دو گردان، مهران را آزاد کند. بعد از گرفتن ارتفاعات، از حاجقاسم سلیمانی پرسیدند در این دو گردان چه دیدید که تصمیم گرفتید به همراه آنها ارتفاعات «قلاویزان» را آزاد کنید؟ حاج قاسم گفتند: این دو گردان خوب گریه میکند و اهل معنویت و بکا است. در حقیقت باید گفت آنچه باعث موفقیت رزمندگان شد معنویتی بود که آنها از آن سود میبردند وگرنه به لحاظ سختافزار، امکانات ما به هیچوجه قابل قیاس با دشمن بعثی نبود. این مسئله در بین مدافعان حرم هم وجود داشت. امتیاز معنویت را حاج قاسم در بین فاطمیون، زینبیون نیز رواج داد و همین امر هم باعث شکست و نابودی داعش شد.
مرکز ثبت اسناد سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در حال ضبط خاطرات سرداران جنگ است. من بهشخصه در 48 جلسه، تجربیات خود را از جنگ در گفتوگوهایی که انجام دادم به ثبت رساندم. این اتفاق در ارتش هم در حال رخ دادن است. درباره اهمیت ثبت خاطرات رزمندگان باید بگویم مقام معظم رهبری هم، بارها روی این امر تأکید داشتند. ایشان فرمودند؛ خود آنچه را در جنگ رخداده بیان کنیم تا دیگران آن را تحریف نکنند. در همین رابطه قرارگاهی نیز تحت عنوان انتقال فرهنگ و تجارب دفاع مقدس در دانشگاه جامع امام حسین (ع) شش سالی است تشکیلشده که در آن به صورت علمی به آنچه در جنگ رخداده پرداخته میشود تا دانش ضمنی شکل گیرد. در این علم، تجربه استخراجشده بهصورت علمی مطرح میشود.
همانگونه که رهبر معظم انقلاب بیان کردند تمام کارهایی که تا به امروز انجامشده، قابل قیاس با اتفاقی که باید رخ دهد نیست! زیرا جنگ با تعریف حضرت آقا گنجی است که عمق آن بسیار زیاد است. برای موفقیت در این حوزه، منابع انسانی باید چند برابر شده تا کاری که انجام میشود کارکرد و نتیجه لازم را دربر داشته باشد. نکته مهم دیگر در این بحث این است که در بیان دفاع مقدس نباید تحریف و غلو صورت گیرد، چون این موضوع آسیب بسیار بزرگی است که مشکلات بسیاری را در پی خواهد داشت و متأسفانه در برخی مواقع دیده میشود.
در دفاع مقدس از هر قشر و سنی رزمنده حضور داشت، اما آنچه از همه پررنگتر بود حضور جوانان بود. برای همین فرهنگی که به واسطه آن چنین جوانانی تربیتشده باید امروز هم در جامعه رواج داده شود. من شهدا را قدرت نرم این کشور میدانم که قادرند در مواقع بحرانی کشور را از خطرات احتمالی نجات دهند. پیشنهاد من برای آشنایی بیشتر جوانان با فرهنگ شهدا این است که وصیتنامه شهدا و سرداران در مدارس تدریس شود تا جوان امروز بداند برای شکست دشمن بالاترین ویژگی و اصل اعتقاد و ایمان است.
شهدا عزیزترین افراد جامعه هستند. این نکته به شخصه برای من بارها اثباتشده است چون جوانانی را بارها در مزار شهدا دیدهام که شاید به لحاظ ظاهری چندان با فرهنگ شهدا همخوانی نداشته باشند، اما آنها عاشقانه بر مزار شهدا اشک میریزند. این امر نشان میدهد اگر فرهنگسازی درستی رخ دهد میتوان جوانان امروزی را با فرهنگ دفاع مقدس آشنا کرد.
درباره کارکرد و اهمیت استفاده از رسانه برای تبلیغ فرهنگ دفاع مقدس بارها حرف زده شده است در این رابطه در سال 72 درخواستی برای شکلگیری شهرک دفاع مقدس به دستمان رسید. این درخواست به کمک برخی از دوستان رخ داد. در آن زمان وقتی میخواستیم ساخت شهرک را آغاز کنیم تنها به موقعیت جغرافیایی توجه نداشتیم، بلکه تلاش کردیم تا سختافزار را هم برای شهرک تهیه کنیم زیرا امکانات اینگونه از سینما باید در شهرک وجود داشته باشد تا بدون اتلاف وقت فیلمسازی صورت گیرد.
قابلیت سینما و تلویزیون تا به اندازهای در این رابطه عمیق و گسترده است که تا سالها میتوان از آن برای برنامهسازی بهره برد. این امر را در سینمای جهان به خوبی شاهد هستیم. اگر نگاهی به آثار سینمایی بیندازید متوجه میشوید هر ساله آثاری با محوریت جنگ جهانی اول و دوم ساخته میشود که همگی در پی تصویرسازی اتفاقاتی هستند که در آن مقطع رخداده است. البته سازندگان این آثار نیز در کنار تولید یک اثر جنگی و جذاب در پی تبلیغ مفاهیمی هستند. از این مثال میخواهم نتیجه بگیرم توجه به دفاع مقدس میتواند کارکرد بینالمللی هم داشته باشد. آنچه در هشت سال جنگ تحمیلی رخ داد با خیلی از جنگهای کلاسیک دنیا متفاوت است. بنابراین بازگویی آنها انتظار میرود جذابیت بینالمللی داشته باشد به شرطیکه راه پخش بینالمللی آن را فراگیریم.
مقام معظم رهبری در دیدار سالها قبل خود با هنرمندان توصیه کردند فهرستی از اتفاقاتی که در جنگ رخ داده فراهم شود تا بدانیم به چه میزان کار لازم در این رابطه صورت گرفته است؟ درباره شهدا باید اضافه کنم همه شهدا از یک قشر و اندیشه خاص نبودند و هر نوع سلیقهای در جنگ دیده میشد. برای مثال شهید باقری از عرصه رسانه به جنگ راه یافت و توانست با ظرفیتهایی که داشت به عنوان یک کارشناس خبره اطلاعاتی در جنگ خدمت کند.
امداد الهی تنها حضور فردی با اسب سفید در جبهه نیست. امداد الهی حضور جوانانی نظیر؛ شهید حسن باقری، شهید بقایی یا شهید زینالدین و... است. این بزرگان را به واقع میتوان امداد الهی دانست. بنابراین برای تصویرسازی از امداد الهی در جنگ با پرداختن به زندگی شهدا میتوان اقدامات لازم را انجام داد.
گفتوگو از داوود کنشلو
انتهای پیام