علامه طباطبایی معمار کلام جدید در حوزه‌های علمیه است
رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی ضمن اشاره به اهتمام علامه طباطبایی در پرداختن به علوم انسانی، اظهار کرد: شاهد پدید آمدن مفهوم وسیعی از کلام جدید اسلامی هستیم و باید علامه را معمار کلام جدید در حوزه علمیه دانست.
به گزارش خبرنگار ایکنا، اختتامیه کنگره بین‌المللی علامه طباطبایی صبح امروز ۳۰ آبان در دانشگاه الزهرا(س) برگزار شد.
در ابتدای این نشست غلامعلی حداد عادل، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی و رئیس شورای تحول و ارتقای علوم انسانی، سخنرانی کرد و گفت: پیش از علامه طباطبایی در حوزه‌های علمیه مقوله‌ای به عنوان علوم انسانی وجود نداشت و مسئله اصلی به فقه و اصول خلاصه می‌شد و فلسفه در حاشیه بود و به صورتی که علوم انسانی در حوزه مطرح است مطرح نبود.
حداد عادل به گستره مباحث علوم انسانی در حوزه‌های علمیه اشاره کرد و با بیان اینکه طلاب پیش از ورود به حوزه در تحصیل مدارج دانشگاهی اهتمام دارند و غالباً در رشته‌های علوم انسانی تحصیل کرده‌اند، اظهار کرد: انجمن‌های علمی حوزه مهمترین پایگاه وحدت حوزه و دانشگاه هستند. فقها در پایان‌نامه‌ها، کتاب‌ها و مقالات نگاشته‌شده مباحث تازه‌ای را مطرح می‌کنند که با علوم انسانی مرتبط است. علامه طباطبایی بیش از هر کس دیگری در جهت‌دهی به حوزه مؤثر بوده است.
وی با بیان اینکه شناخت اندیشه و شخصیت علامه طباطبایی بدون شناخت فکری و سیاسی و اجتماعی ایران در دهه 20 میسر نیست، ابراز کرد: در آن زمان مارکسیست میدان‌دار تهاجم فکری و اندیشه‌ای به سرزمین اسلامی ایران بود و بسیاری از جوان‌ها و تحصیل‌کردگان تحت تأثیر مارکسیست و کمونیست بودند که حزب توده آن را مدیریت می‌کرد.
حداد عادل با اشاره به اینکه علامه طباطبایی با اصول فلسفه اسلامی و روش رئالیستی فلسفه ماتریالیست دیالکتیکی، مارکسیست‌ها را به چالش کشید، گفت: مارکسیست که دربردارنده فلسفه جهان‌شمول و مشتمل بر علوم انسانی اعم از اقتصاد، فرهنگ، هنر، ادبیات، روانشناسی، جامعه‌شناسی و علوم سیاسی بود و اعتقادات دینی را به چالش کشید، مورد نقد علامه طباطبایی بود.
وی با بیان اینکه علامه طباطبایی در نقد اندیشه‌های مارکسیستی هم فضل تقدم داشت و هم تقدم فضل، تصریح کرد: او با نگارش چهارده مقاله درباره نقد اصول فلسفه و روش‌های رئالیستی تحولات مهمی را در حوزه علمیه ایجاد کرد. تفسیر المیزان علامه طباطبایی سرشار از اندیشه‌های علوم انسانی است و قرآن را با توجه به مسائل روز تفسیر و ناظر به نیازهای متنوع تبیین کرد. آن زمان در دانشگاه پوزیتیویسم حاکم بود و علامه با جامعه‌ای روبه‌رو بود که شبهات اقتصادی، علوم سیاسی، علوم اجتماعی و روانشناسی و مباحث تاریخی در آن مطرح بود و در کتاب گرانسنگ المیزان به آنها توجه کرده است.
حداد عادل ضمن معرفی کتاب «مرزبان وحی و خرد»، مقاله «المیزان و پرسش‌های نو» را مورد توجه قرار داد و افزود: در این نوشتار المیزان از حیث مباحث علوم انسانی و نواندیشی‌های دینی بررسی شده است و شاهد پدید آمدن مفهوم وسیعی از کلام جدید اسلامی هستیم و باید علامه را معمار کلام جدید در حوزه‌های علمیه دانست. همچنین، باید تأثیر علامه را در دست‌پروردگان ایشان دید که شهید مطهری بارزترین آنهاست و می‌توان ادامه اندیشه علامه طباطبایی را در آثار شهید مطهری یافت که ایشان در دهه 50 در کنار مقابله با هجمه اندیشه‌ها، با تفکر التقاطی نیز روبه‌رو شد و با روشنفکرانی که چهره اسلام، مارکسیست و کمونیست را تبلیغ می‌کردند مواجه شد.
وی ضمن اشاره به تأثیر دیگر علامه طباطبایی در علوم انسانی، آثار علامه مصباح یزدی را دربردارنده اندیشه علامه طباطبایی دانست و گفت: پیش از انقلاب آیت‌الله مصباح یزدی توجه حوزه به علوم انسانی را جدی گرفت و این علوم را در حوزه نهادینه ساخت. اندیشمندان انقلاب اسلامی همچون شهید بهشتی و حتی رهبر معظم انقلاب اسلامی نیز دست‌پرورده اندیشه‌های علامه طباطبایی هستند و المیزان همچون باران تشنگان معارف الهی را سیراب کرد.
انتهای پیام
