تفسیر 80 جلدی تسنیم سال آینده پایان می‌یابد

به گزارش ایکنا، حجت‌الاسلام و المسلمین مرتضی جوادی آملی؛ رئیس بنیاد بین‌المللی علوم وحیانی اسراء، 22 آذرماه در نشستی خبری با بیان اینکه این بنیاد با نام پژوهش تأسیس شده است، گفت: در واقع پژوهشگر اصلی این بنیاد، حضرت آیت‌الله جوادی آملی هستند که با دقت تمام به عنوان یک مکتب فکری در مباحث علوم انسانی و اسلامی پژوهش می‌کنند و تاکنون ده‌ها اثر از این مکتب فکری با کمک محققان این بنیاد و تحت اشراف ایشان ارائه شده است.

وی با بیان اینکه پژوهش، بنیاد همه کارها است و اگر نباشد گرفتار قشری‌نگری و سطحی‌نگری خواهیم شد، اضافه کرد: این مسئله در تمامی علوم  و صنایع وجود دارد و آسیب‌های فراوانی هم به کشور خواهد زد؛ حوزه دین و فرهنگ اصیل اسلامی هم از حوزه‌های بسیار مهمی است که پژوهش و تحقیق در آن باید به درستی رخ دهد و اگر در این عرصه، پژوهش به خوبی رخ ندهد استخفاف شکل خواهد گرفت و کسانی که به پژوهش بها نمی‌دهند قشری‌گری و سطحی‌نگری را رواج می‌دهند و چنین جامعه‌ای نمی‌تواند از آفات در امان باشد. پژوهش نقش محکم و مادری را دارد.

رئیس بنیاد بین‌المللی علوم وحیانی اسرا با بیان اینکه ما به پژوهش اعتقاد و باور داریم، اظهار کرد: ما عدم پژوهش را آفت بزرگی برای جامعه دینی می‌دانیم؛ در سنت فکری و علمی آیت‌الله جوادی آملی این مسئله روشن است که تا به عمق مسئله‌ای دست نیابند، علم شکافته نشود و بن‌مایه و حقیقت علمی آشکار نشود اقدامات بعدی، سطحی خواهد بود.

وی افزود: درست که پژوهش را به دو دسته بنیادی و کاربردی تقسیم می‌کنند ولی اگر ابعاد نظری از پژوهش‌های کاربردی حمایت نکند در عرصه کاربرد هم نتیجه چندانی نخواهیم گرفت؛ کسانی که با نگرش سطحی و قشری، مسائل دینی را دنبال کرده‌اند آفات زیادی را برای خود و جامعه به همراه می‌آورند.

جوادی آملی با بیان اینکه در مکتب علامه جوادی آملی شاهد سلامت فکری هستیم، گفت: کسانی که افکار و آثار و کتب و تحقیقات آیت‌الله جوادی را دنبال می‌کنند، می‌دانند مبنای حرکت ایشان پژوهش است با اینکه می‌توانند صاحب قلم مستقیم باشند ولی محققان زیادی در کنار قلم ایشان قرار دارند، از این رو تفسیر تسنیم محصول تحقیقات عمیقی است که توسط شخص آیت‌الله  و محققانی که در کنار  ایشان هستند رقم خورده است.

رئیس بنیاد بین‌المللی اسراء با بیان اینکه پژوهش برای این بنیاد، بسیار مهم است، تصریح کرد: باید فرهنگ پژوهش را در جامعه توسعه دهیم تا از آفات قشری‌نگری دین و اینکه دین در سطح مداحی ارائه شود دور باشیم. به باور ما هرقدر پژوهش‌ها عمیق‌تر باشد دین از سطحی‌نگری دورتر خواهد رفت.

جوادی آملی تأکید کرد: اگر فلسفه است و حکمت و اگر عرفان است و معارف و اگر قرآن است و تفسیر و اگر فقه و احکام در تمامی این ابعاد محققانی در کنار این مباحث هم تعلیم دیده هم تربیت و هم محقق می‌شوند و مراد از محقق، رسیدن به حق و حقیقت است که البته کاری دشوار است.

وی با اشاره به اهمیت تکنولوژی و فناروی با بیان اینکه کشورهای صنعتی در رشته‌هایی که موفق‌اند به خاطر این است که پژوهش را اساس قرار داده‌اند، گفت: امروز فناوری باید در خدمت پژوهش به کار گرفته شود و دستیابی به مسائل علمی تسهیل شود؛ رویکردی که امروزه در حوزه علمیه و خصوصاً در بنیاد علوم وحیانی اسراء مدنظر است و مصمم هستیم تا از فناوری برای دستیابی به معرفت برتر و کامل‌تر استفاده کنیم. از این رو بحث علوم انسانی دیجبتال از مسائل نوپدیدی است که برای ما بسیار مهم است و در بنیاد در دستور کار قرار دارد.

تألیف اثر درباره جایگاه زن

استاد حوزه علمیه در پاسخ به این پرسش که کشور ما به خصوص در سالیان اخیر با یکسری موضوعات پیچیده اجتماعی از جمله شعار فریبنده «زن، زندگی، آزادی» روبرو شده و آیا این بنیاد در این زمینه فعالیتی داشته است، گفت: در مواجهه با حوادث کشور باید چند کار رخ دهد؛ اول مسائل پژوهشی است که در این راستا شاهد تألیف اثر «زن در آینه جمال و جلال» از سوی آیت‌الله جوادی آملی هستیم و از تحقیقات بزرگی است که استاد داشتند و معتقدیم می‌تواند مسیر جامعه را تصحیح و اصلاح می‌کند.

وی با بیان اینکه مسائل کشور ریشه‌های مختلفی دارند و مؤسسات علمی، فرهنگی مسئول بخش علمی و فکری هستند، اظهار کرد: یعنی بنیادهای فکری را مبتنی بر دین تحقیق و خروجی آن را به جامعه منتقل کنند اما کارهای دیگری هم برای رفع این حوادث لازم است که بخش‌های دیگر جامعه باید پاسخ دهند. استاد جوادی آملی تأکید دارند که باید مواجهه فرهنگی با این مقولات داشته باشیم. از منظر ایشان، اگر این اساس را رعایت کنیم که سنگ از هر جایی که آمد به همانجا برگردانید، در این صورت اگر سنگ از جبهه فرهنگی به سمت ما پرتاب شد، باید مقابله هم فرهنگی باشد لذا در حوزه زن، زندگی، آینده توسط ایشان، پژوهش شده است؛ اینکه حقیقت زن چیست و احکام مرتبط با او چیست در این کتاب بیان شده است و ایشان در معنای حیات طیبه جایگاه زن را تفسیر کرده است.

جوادی آملی در پاسخ به پرسشی درباره تألیفات آیت‌الله جوادی درباره حضرت زهرا(س) با بیان اینکه یکی از عمده‌ترین مسائلی که در فرهنگ و دیانت ما نقش اصلی را دارد، حضرت زهرا(س) است، گفت: آیت‌الله جوادی آملی با اهتمام فراوان در این مسئله غور کردند و خطبه فدکیه را شرح دادند؛ از نکات مهم و قابل توجه دیگر هم شرح خطبه‌ حضرت زهرا(س) در 25 سال قبل از خطبه علی(ع) است. ایشان نشان دادند که این خطبه در قد و قامت خطبه امیرالمؤمنین(ع) است.

رئیس بنیاد بین‌المللی علوم وحیانی اسرا با بیان اینکه مطالبی که ایشان در ایام ولادت و شهادت فرمودند در کتاب زهرا اسوه بشر تحقیق شده است و آراء و نظرات خاص ایشان هم بیان شده است، گفت: آیت‌الله نگاه عمیقی به مسائل دینی با روش عقلی و نقلی دارد و نگاه پژوهشگرانه در آثار ایشان ملحوظ است؛ بنده معتقدم که پژوهش‌ها یکسان نیستند و نقش پژوهشگر هم خیلی مهم است؛ لذا خیلی‌ها خطبه فدکیه را تفسیر می‌کنند ولی نتوانسته‌اند شبهه وثنی را حل کنند ولی ایشان حل کرد.

تسنیم صرفاً تفسیر نیست

جوادی آملی تصریح کرد: همچنین ایشان در بررسی حدیث، بعد کلامی، معارفی، تفسیری، عرفانی و ... را به صورت جامع می‌نگرند بنابراین کار پژوهش را نمی‌توان به افراد عادی سپرد. محقق باید ژرفای وجودی خود را با علوم آمیخته کند تا عنوان پژوهشگر را داشته باشد از این رو تفسیر تسنیم صرفاً یک موسوعه نیست بلکه شیرینی و گوارایی این تفسیر به خاطر حضور کتاب در عرصه اجتماعی است و علاقه‌مندان را به صحنه آورده است.

وی با بیان اینکه 80 جلد تفسیر تسنیم تا مرداد ماه سال آینده خاتمه می‌باید، تأکید کرد: این اثر یک اتفاق علمی حوزوی صرف نیست بلکه اثر برگزیده جهان اسلام است و به همین دلیل هم در سال 1385 هم به عنوان اثر برتر اعلام شد.

وی در مورد پرسشی درباره علت دین‌گریزی برخی از جوانان، گفت: البته دین‌گریزی وجود ندارد بلکه نوع نگاه به دین تغییر کرده است لذا این مسئله هم می‌تواند تهدید و هم فرصت باشد؛ وجود ابهامات و سؤالات در اذهان جوانان جای نگرانی نیست زیرا جوان باید پویا باشد و مراکز علمی هم نباید از شبهات بهراسند. البته ریشه این مسائل باید از چند جهت بررسی شود؛ یک بخش ایجاد شبهه و تشکیک و سؤالات وارونه و سوی دیگر، برخی جریانات مانند وهابیت است که مختص دوره ما هم نیست و کسانی هم همیشه به دفاع از دین پرداخته‌اند؛ اما برخی هم به خاطر رفتارهای ما و مسئولان نظام بوده است البته شبهه نظری نیست که با گفتار حل شود.

اختلاس؛ عامل عمده بدبینی جوانان

رئیس بنیاد اسراء تأکید کرد: اختلاساتی که می‌بینیم عمده‌ترین عامل در دین‌گریزی و نظایر آن است ولی با این وجود، صحنه دین به لطف الهی صحنه پر و مملو از معارف علوم است؛ باور بنده این است که اگر نظریه ولایت و عدالت علامه جوادی آملی را داریم مردم می‌پرسند چرا در جامعه عینیت ندارد و اگر ایشان بانکداری غیرربوی را مطرح فرمودند، می‌گویند چرا نمود بیرونی ندارد بنابراین مسئله بر سر این است که دین رعایت نمی‌شود.

وی افزود: برخی می‌گویند چرا ایشان سکوت کرده‌اند این در حالی است که در دیدار مسئولان و در منبر و مجالس بیان کرده‌اند و تذکر می‌دهند.

جوادی آملی همچنین در بخش دیگری از سخنانش از ثبت آثار آیت‌الله جوادی آملی در حافظه جهانی یونسکو همچنین میراث ناملموس فرهنگی یونسکو خبر داد و تأکید کرد: در سال آتی میلادی این کار انجام خواهد شد زیرا سهمیه ایران برای سال جاری میلادی تمام شده است و امیدواریم تا قبل از فروردین ماه 1403 این کار انجام شود.

وی در مورد ویژگی برخی از آراء فقهی آیت‌الله جوادی آملی هم بیان کرد: ایشان معتقدند که فقه باید در جامعه پیاده شود بنابراین این نگاه باعث شده است تا آراء فقهی جدیدی از ایشان در مورد زنان و حج و ... شاهد باشیم.