بررسی سبک‌شناسی سوره مطففین در فصلنامه مطالعات قرآنی

به گزارش ایکنا، شماره 54 از فصلنامه مطالعات قرآنی، به صاحب‌امتیازی دانشگاه آزاد اسلامی واحد جیرفت منتشر شد.

عناوین مقالات این شماره بدین قرار است: «بررسی سبک‌شناسی سوره مطففین بر اساس سه سطح آوایی، ترکیبی و بلاغی»، «تحلیل ساختار روایی داستان زکریا در قرآن کریم و عهدین بر اساس رویکرد تحلیل روایی گریماس»، «کاوشی در مفهوم آسیب‌شناسی تربیت اخلاقی انسان در سوره ماعون»، «بررسی مبانی قرآنی تخفیف مجازات»، «نقش هم‌معنایی در شکل‌گیری ناهمسانی‌های واژگان برابرنهاده در ترجمه‌های فارسی قرآن ‏ ‏(موردکاوی: سوره‌های شمس و بلد در دوازده ترجمه معاصر»، «بررسی فقهی و حقوقی رعایت اصل اهلیت در ثبت اسناد با رویکرد قرآنی»، «بررسی تطبیقی حقوق زنان در کتب ادیان الهی»، «آزادی و رهایی فکر در جلوه‌های تربیت خردمندانه قرآن و ارائه روش تدریس بر مبنای آن»، «مبانی قرآنی و قواعد مشروعیت نظارت دستگاه‌های دولتی بر حریم خصوصی»، «کاربست تکنیک تغییر در ترجمه‌ قرآن کریم اثر بهاء‌الدین خرمشاهی براساس مدل گارسس (بررسی موردی از جزء 15 تا 20)»، «تحلیل حقوق اختصاصی ایثارگران با نگاهی به آیات قرآن کریم و حقوق و قوانین کشورها (مطالعه موردی: ایران، آمریکا،چین، ژاپن و الجزائر)».

در طلیعه مقاله «بررسی سبک‌شناسی سوره مطففین بر اساس سه سطح آوایی، ترکیبی و بلاغی» آمده است: «سبک‌شناسی علمی است که با بررسی توصیف‌ها و تحلیل‌ها به جنبه‌های ادبی موجود در یک متن می‌رسد و معانی و مفاهیم یک متن ادبی را به طور واضح و روشن به خواننده انتقال می‌دهد. قرآن کریم، که یک معجزه الهی است، به عنوان یک متن ادبی به خصوص در سال‌های اخیر مورد توجه سبک‌شناسان قرار گرفته است. این مقاله به دنبال آن است که با روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از دانش سبک‌شناسی، سوره مطففین را در سه سطح آوایی و ترکیبی و بلاغی مورد بررسی قرار دهد تا از این طریق به جنبه‌های ادبی و معنایی سوره پی ‌ببرد. در سوره مطففین در سطح آوایی با به کارگیری سجع، سبب آهنگین بودن سوره و جذب مخاطب می‌شود. در سطح ترکیبی با به کار بردن جملاتی مانند تقدیم و تأخیرها خط بطلانی بر روی باورها و عقاید مشرکان می‌کشد. در سطح بلاغی نیز با به کارگیری اسلوب حصر مالکیت خداوند و اینکه همه چیز به اجازه خداوند است، اشاره می‌کند.»

در چکیده مقاله «تحلیل ساختار روایی داستان زکریا در قرآن کریم و عهدین بر اساس رویکرد تحلیل روایی گریماس» می‌خوانیم: «روایت شناسی یکی از شاخه‌های نوظهور مطالعات ادبی است که غایت خود را تحلیل علمیِ متون روایی قرار داده است و در این میان، رویکردهای چندی در این عرصه از سویی منتقدان ادبی و معناشناسان مطرح شده است که یکی از پربسامدترین آن‌ها، رویکرد روایت‌شناسیِ آلژیرداس گریماس است، از سوی دیگر، همواره بخشی از مطالعات قرآن کریم، به داستان‌های آن مربوط بوده است زیرا، بخش قابل توجهی از این متن مقدس، به داستان اختصاص یافته است و داستان‌های چندی در آن بیان شده‌‌اند که در این میان، برخی از آن‌ها مثل داستان زکریا، قصه مشترکی با عهدین دارند. بنابراین، پژوهش حاضر به منظور تحلیل روایت زکریا، رویکرد روایت‌شناسی گریماس را مد نظر قرار داده است و کوشیده با تحلیل پیرنگ و مدل کنشگران روایت قرآنی زکریا به تحلیل علمی این متن دست یابد اما از آن‌جا که متن‌ها در ارتباط بینامتنی با یکدیگر شکل می‌‌یابند، تحلیل روایی روایت عهدینی زکریا نیز مورد نظر قرار گرفته است تا با مطالعه روایت‌شناختی دو داستانی که یک فابیولا را مدنظر داشتند از شیوه داستان‌پردازی آن‌ها در این مورد، آگاهی بیشتری به دست آید و در پایان، ضمن تحلیل روایی دو روایت، ارتباط بینامتنی این دو متن آشکار و التفات قرآن کریم به داستان عهدینی نمایان می‌‌شود.»

در طلیعه مقاله «کاوشی در مفهوم آسیب‌شناسی تربیت اخلاقی انسان در سوره ماعون» آمده است: «زندگی در عصر حاضر با چالش‌ها و بحران‌های عمیق اخلاقی، تربیتی و اجتماعی انسان همراه است. از این رو پژوهش حاضر با هدف کاوشی در جهت مفهوم آسیب‌‌شناسی تربیت اخلاقی انسان در سوره ماعون صورت گرفت. در همین راستا روش پژوهش توصیفی – تحلیلی و از نوع تحلیل محتوای کیفی بود. ابزار جمع‌‌آوری اطلاعات، فیش‌برداری و تهیه فرم بر اساس آیات قرآن کریم و نیز اسناد و مدارک معتبر مرتبط با موضوع می‌باشد. یافته‌‌ها بر اساس نمودار درختی سوره ماعون در قالب سه نوع آسیب (عدم توجه به ایتام، سهل انگاری در نماز و ریا) قابل دسته‌بندی بود. یافته‌‌های تحلیل نشان داد بر اساس مضامین این سوره سه نوع آسیب شامل: آسیب ریا، سهل انگاری در نماز و عدم توجه به ایتام شناسایی و دسته‌بندی شد. در نتیجه به دلیل اهمیت تربیت اخلاقی انسان راهکارهای پیشنهادی جهت پیشگیری از آسیب‌‌ها مشخص شد.»