دینداری در قرآن

حجت‌الاسلام علیرضا قبادی، جامعه‌شناس و کارشناس دین در آستانه ماه مبارک رمضان یادداشتی نوشته و در اختیار ایکنا قرار داده است که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید؛

«این نوشتار در «جمعه» آخر ماه شعبان نگاشته می‌شود. در فرهنگ دینی، روز جمعه آخر ماه شعبان، روایت امام رضا(ع) در عظمت و فضیلت ماه رمضان را تداعی می‌کند و مراجعه و قرائت عبارت‌های پر از لطافت‌های معنوی خطبه پیامبر خاتم در جمعه آخر ماه شعبان را ترغیب می‌کند! غفران و مغفرت ماه پیامبر خدا را برای همه شما آرزو می‌کنم و پیشاپیش حلول ماه پر خیر و برکت رمضان را محضر یکایک شما میهمانان عزیز الهی تهنیت و تبریک می‌گویم.

به روال سال‌های قبل در ماه مبارک رمضان، برای هر شب منبر کوتاهی تقدیم می‌دارم. در ماه مبارک سال‌های گذشته، درباره شرح و تفسیر خطبه پیامبر(ص) در جمعه آخر ماه شعبان، شرح دعای امام سجاد(ع) درباره ماه رمضان، شرح دعای افتتاح، شرح برخی از خطبه‌های نهج البلاغه، حقیقت یا چیستی دعا، مطالبی تقدیم حضور گرامی شما شد. در ماه مبارک پیش رو به یاری الهی قصد دارم، مباحث دینداری قرآنی را ادامه دهم. با توجه به اینکه میان مباحث گذشته دینداری در قرآن کریم، با آنچه که اکنون باید ادامه دهیم، فاصله افتاده است، به ناچار کلیاتی از مباحث گذشته درباره دینداری قرآنی یادآوری می‌شود.

در مباحث گذشته درباره تفاوت دین و دینداری؛ ابعاد دینداری، انواع دینداری در قرآن کلیاتی ارائه گردید. سپس با توجه به آیات قرآن کریم، هشت نوع دینداری (دین نداری) در قرآن کریم؛ یعنی دینداری ادعایی؛ دینداری توهمی؛ دینداری تقلیدی(موروثی)؛ دینداری دهری؛ دینداری موقعیتی دینداری اهمالی(غافلانه) دینداری خودپرستانه و دینداری دنیاطلبانه احصا شد. سپس ویژگی‌ها و مولفه‌های دینداری قرآن کریم ارائه گردید.

در گام نخست بنیانی‌ترین و اصلی‌ترین مولفه دینداری قرآنی؛ یعنی باور‌های دینی را در قرآن کریم برشمردیم. مهم‌ترین باور‌های دینداری قرآنی عبارت بودند از: ایمان به خدا؛ روز واپسین؛ غیب؛ پیامبران(ع)؛ نزول وحی به پیامبر خاتم(ص) و سایر پیامبران (ع)؛ ملائکه و .... در میان شش باور مزبور، جایگاه دو باور، ایمان به خدا و روز واپسین و از میان آن دو، جایگاه ایمان «بالله» از برجستگی خاصی برخوردار است.

پس از آن به آگاهی‌های دینی به عنوان وسیع‌ترین بخش دینداری قرآنی پرداختیم. در این بخش (در ۹۰ گفتار) ۸۹۲ آگاهی دینی برشمرده شد. (البته آگاهی‌های دینی در قرآن کریم به پایان نرسید).

در ماه مبارک پیش رو، با استعانت الهی تجارب دینی در دینداری قرآنی بررسی می‌شود. از خداوند کریم و منان مسئلت داریم که خود در این مسیر خطیر دستگیر ما شود. پیشاپیش از دریافت ارشاد و راهنمایی‌های سودمند شما عزیزان بسیار سپاسگزارم.»