توضیحاتی درباره پرکاربردترین مقام موسیقایی در تلاوت + فیلم
کد خبر: 4211565
تاریخ انتشار : ۰۲ ارديبهشت ۱۴۰۳ - ۱۰:۵۷
آموزش تنغیم/18

توضیحاتی درباره پرکاربردترین مقام موسیقایی در تلاوت + فیلم

بیش از 90 درصد قاریان در بخش قابل توجهی از تلاوت خودشان، بارها مقام بیات را به کار می‌برند و مقام بیات تنها مقامی است که در شروع غالب تلاوت‌ها از آن استفاده می‌شود.

سعید حاجیانبه گزارش ایکنا، سعید حاجیان؛ مدرس و قاری قرآن در قسمت هجدهم از سلسله درس‌گفتارهای «آموزش تنغیم» که به آشنایی و آموزش مقامات تلاوت اختصاص دارد، توضیحات تخصصی پیرامون مقامات اصلی تلاوت را آغاز می‌کند. سرآغاز مباحث تخصصی، پرداختن به مقام بیات است که حاجیان در این قسمت، بخش نخست شرح در مورد این مقام را ارائه می‌کند که در ادامه فیلم آن از نظر می‌گذرد.

  1. قسمت اول آشنایی و آموزش مقامات تلاوت
  2. مقام سه‌گاه؛ نغمه‌ای پرکاربرد در ترتیل‌خوانی
  3. نغمه بیات، اُمّ‌النغمات است
  4. کاربرد نغمه حجاز در تلاوت آیاتی با موضوع عظمت الهی
  5. قصص قرآنی؛ نمونه‌ای از استفاده مقام «راست»
  6. کاربرد نغمه صبا در توصیف قیامت و عقاب ظالمان در جهنم
  7. نغمه «عجم» قابل استفاده در مناجات‌خوانی و خواندن ادعیه
  8. «کُرد»؛ نغمه پُرکاربرد در ترتیل‌ خلیجی
  9. «نهاوند» همچون «سه‌گاه»، نغمه‌ای پُرکاربرد در ترتیل قرآن
  10. حزن همراه با عظمت؛ ویژگی بارز نغمه «اثرکُرد»
  11. نغمه «نوا اَثَر» حد میانی نغمات «نهاوند» و «حجاز» است
  12.  کاربرد واژه درجه به جای نُت در تلاوت قرآن
  13. آشنایی با مسافت، بُعد و دیوان در درجات تلاوت
  14. «قَرار»، «جَواب» و «جوابِ جواب» به چه معناست؟
  15. آشنایی با واژگان «ثلاثی»، «جنس»، «عقد» و «مقام» 
  16. «مُصَوَّرخوانی» در تلاوت قرآن چیست؟
  17. تقسیم‌بندی مقامات تلاوت به سه دسته اصلی، فرعی و مرکب

مقام بیات، یکی از مقام‌های پُرکاربرد در تلاوت قرآن کریم است که بیش از 90 درصد قاریان در بخش قابل توجهی از تلاوت خودشان، مقام بیات را به کار می‌برند و باید گفت که مقام بیات تنها مقامی است که در شروع غالب تلاوت‌ها از آن استفاده می‌شود. البته مقام راست در رتبه دوم کاربرد قرار دارد و فراوانی استفاده از مقام بیات در آغاز، میانه و در فرودهای عموم قاریان قابل مشاهده است. به این جهت و کثرت استفاده به آن «اُم‌النغمات» گفته می‌شود؛ ضمن آن که مقام «بیات» بسیار در ترتیل‌خوانی قرآن استفاده می‌شود.
 
مقام بیات از دو جنس بیات در پایین و نهاوند در بالا تشکیل شده است و همانطور که پیشتر هم گفته شد هر مقام از دو جنس تشکیل شده که جنس اصلی هر مقام، جنس اول آن مقام است.
 
درجه «رُکوز» مقام بیات «رِ» است و فواصل آن سه‌چهارم، سه‌چهارم، یک است؛ فواصل جنس بیات یک، نیم، یک و جنس نهاوند در آن، یک است و براساس شکل قرارگیری آن در قسمت بالا قرار می‌گیرد و فاصله جنس اول و دوم در مقام بیات به جهت اتصال میان این دو جنس، طنینی است.
 
لازمه استفاده درست از این مقام و سایر مقام‌های اصلی در امر تلاوت آن است که علاقه‌مندان به خوبی آنها را حفظ کرده و به فواصل آوایی آن نیز مسلط باشند. لذا توصیه می‌شود که اگر همچنان در این زمینه مشکل و ایرادی وجود دارد، به قسمت‌های پیشین این درس‌گفتارها که طرح مباحث مقدماتی پیرامون مقامات تلاوت است، مراجعه کنید.
 
مخاطبان این قسمت از درس‌گفتار «آموزش تنغیم» که بخش نخست آشنایی با مقام بیات است؛ تلاوت‌هایی به شرح زیر را می‌شنوند:

آیه 53 از سوره مبارکه «آل عمران» با صدای احمد ابوالقاسمی

ترتیل‌خوانی آیه 35 سوره مبارکه «آل عمران» با صدای شهریار پرهیزکار

 
انتهای پیام
captcha