تغییر آیین‌نامه مسابقات قرآن از ۱۴۰۰ / اعتراضات محلی برای شانس مجدد / بلاتکلیفی دعاخوانی
در نشست نقد و بررسی چهلوسومین دوره مسابقات سراسری قرآن مهدی قره‌شیخلو از تغییر آیین‌نامه مسابقات در سال آینده خبر داد. حیدر کسمایی، داور بخش تجوید، هم رقابت‌های رشته دعاخوانی را بلاتکلیف معرفی کرد و امین پویا، ناظر این دوره از مسابقات، نیز نداشتن نمره منفی در اعتراض به مسابقات را یکی از دلایل اصلی حجم بالای اعتراضات دانست.
نشست نقد و بررسی چهلوسومین دوره مسابقات سراسری قرآن کریم با حضور مهدی قره‌شیخلو، رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه؛ حیدر کسمایی، داور بخش تجوید و امین پویا، ناظر چهل و سومین دوره، در استودیوی ایکنا برگزار شد. در این نشست مسابقات سراسری قرآن از زوایای مختلفی مورد بحث و بررسی قرار گرفت که متن و فیلم آن طی این هفته در دو بخش منتشر می‌شود.
ایکنا ـ چهلوسومین دوره مسابقات سراسری قرآن آنگونه که برنامه‌ریزی شده بود، پیش رفت یا خیر و توانست انتظارات شما را برآورده کند؟
قره‌شیخلو: همکارانم از دو ماه قبل، شبانه‌روز تلاش کردند تا یکی از منظم‌ترین ادوار مسابقات در اجرا و زمان‌بندی را داشته باشیم و تقریباً بالای 95 درصد، توانستیم همان مدلی که برنامه‌ریزی شده بود، اجرا کنیم.
ایکنا ـ پیش‌بینی‌ای در مورد نقص‌های احتمالی صورت گرفته بود یا خیر و قبل از اجرای مسابقات بیشتر نگران چه نواقص احتمالی‌ای بودید؟
قره‌شیخلو: کار بدون نقص نمی‌شود، اما آن چیزی که طراحی کرده بودیم، همین بود. ما بیشتر نگران کیفیت ضبط در استان‌ها بودیم که خوشبختانه با هماهنگی‌ای که با استان‌ها صورت گرفت و پیگیری‌های متعددی که با کارگردان‌های استانی و ناظران داشتیم در حد قابل قبولی یکسان‌سازی شد و فضای مسابقه تقریباً در آن حدی که به کیفیت لطمه نزد یکسان بود.
مسابقه به تنهایی هدف شده است
ایکنا ـ امسال در مرحله پایانی، مسابقات به صورت استانی و نه رشته‌ای برای داوران پخش شد، یعنی در زمان پخش، اجرای تمام شرکت‌کنندگان شامل تلاوت، حفظ، دعاخوانی، اذان و ... یک استان برای داوران پخش و باعث شد تا تلاوت‌ها یا حفظ‌ها پشت سر هم از شبکه قرآن سیما پخش نشود. بسیاری از شرکت‌کنندگان اعتقاد داشتند که پخش استانی می‌تواند ذهنیت داوران را از تلاوت اول نسبت به تلاوت بعدی دور کند و همین امر بر نمره‌دهی داوران اثرگذار بود؛ پشت این چینش برای پخش چه استدلالی وجود داشت؟
قره‌شیخلو: در مسابقات قرآن، شش گروه عوامل داوران، مسئولان، متسابقان، رسانه و مردم دخیل هستند. هر کدام از اینها باید به وظایفی که دارند، آگاه باشند و هم خوب عمل کنند. برای اینکه وقت گرفته نشود، تنها به یک نمونه اشاره می‌کنم. در بخش متسابقان یکی از نکاتی که خیلی مهم است این است که بدانیم فلسفه وجودی مسابقات، مسابقه برای مسابقه نیست. برای برخی، مسابقه به تنهایی هدف شده است، بلکه یک وسیله برای یک اتفاق قرآنی در کشور است.
در مورد این نکته‌ای که گفتید ساعت‌ها بحث کارشناسی صورت گرفت. اگر مسابقات در شرایط عادی برگزار می‌شد و حضوری بود مانند همه سالها رشته‌ها پشت سر هم بود، اما وقتی مسابقه کاملاً رسانه‌ای است، علاوه بر مخاطب متخصص که جمع محدودی هستند، باید عامه مردم را هم در نظر بگیریم، یعنی یک فرد غیر متخصص ترغیب شود تا یک ساعت به تماشای مسابقات بپردازد. لذا با دوستان شبکه قرآن به این نتیجه رسیدیم که پخش تلاوت‌ها متنوع شود. قاعدتا اگر می‌خواستیم 60 حفظ کل را پشت سر هم پخش کنیم، قطعاً مخاطب عام را از دست می‌دادیم. درست است مقداری کار داوری سخت می‌شد، اما با اهدافی که گفته شد، ناگزیر از برگزاری مسابقات به شیوه فعلی شدیم.
نکته دیگر این است که داوری بر اساس قیاس نیست، تا نفر اول را با نفر دوم مقایسه کنیم، من خودم سالها در گروه داوری بوده‌ام، مگر تلاوت نفر بیستم در ذهن داور می‌ماند تا بخواهد با نفر اول مقایسه کند. اینگونه نیست که داوری مقایسه‌ای باشد. آیین‌نامه مسابقات با ضوابط ریز نوشته شده و هر تلاوتی بر اساس این آن سنجیده می‌شود، لذا پخش پشت سر هم یا با فاصله تلاوت‌ها، هیچ تأثیری در نمره‌دهی ندارد.
اینکه برخی دوستان به قربانی شدن عدالت اشاره می‌کنند، درست نیست. اصلاً داوری بحث سنجش نیست، به عنوان مثال در ضوابط وقف و ابتدا، کاملاً ضابطه تعریف شده است، هر شرکت‌کننده بر اساس رعایت نکات آئین‌نامه‌ای نمره دریافت می‌کند و داور کاری به وقف و ابتدای نفر قبل یا بعد از او ندارد.
بنابر این نه تنها این شیوه هیچ عیب و ایرادی نداشت، بلکه حُسن هم داشت و باعث شد تا مخاطبان عام پای مسابقات بنشینند و خوشبختانه تأثیر خود را هم داشت به طوری که هر شب حدود 20 هزار نفر از طریق شبکه قرآن در مسابقات پیامکی شرکت داشتند و این نشان می‌دهد، کار دیده شده است.
ایکنا ـ قطعاً بخشی از صحبت‌های شما به عنوان شخصی که سالها در مسابقات به عنوان داور حضور داشته، درست است، اما شرکت‌کنندگان در مسابقات اعتقاد داشتند که پخش با فاصله تلاوت‌ها در نمره‌دهی داور تأثیر می‌گذارد. البته اعتقاد داشتند که این نمره شاید در حد چند صدم باشد. از استاد پویا یا استاد کسمایی همین سؤال را می‌پرسم. آیا پخش با فاصله اجرای شرکت‌کنندگان در نمره‌دهی داوران تأثیر داشت یا خیر؟
کسمایی: قبل از پاسخ، باید به یک نکته اشاره کنم که باید جزء به جزء، یعنی آیین‌نامه، داوری‌ها، مدیریت مسابقات، رسانه و ... را مورد بررسی قرار دهیم. با وضعیتی که پیش آمده است [کرونا]، توقع نداشتم درصد موفقیت مسابقات بالا باشد. کاری که انجام شد، بسیار خوب بود، البته هر سالی ممکن است یک سری نواقص داشته باشد.
در پاسخ به سوال شما، باید به سطح بالای مسابقات اشاره کنم. اساتید و داوران، باتجربه و کارکشته هستند. فرمایش استاد قره‌شیخلو درست است، ملاک ما مقایسه نیست. اگر مقایسه باشد، برای رده‌های پایین‌تر است، ما باید به حدی از داوری رسیده باشیم که دیگر از مقایسه کردن عبور کرده باشیم. اگر برخی اوقات به زعم برخی شرکت‌کنندگان احساس می‌شود، بی‌عدالتی شده است، تنها به این موضوع بازنمی‌گردد، بلکه به بسیاری از موضوعات از جمله آیین‌نامه و ... بازمی‌گردد. اگر یک رشته یک رشته بود، شاید مقداری نزدیک به عدالت بود و البته برای داور راحت‌تر بود. هر آیتم در آیین‌نامه، دارای ضوابط خاصی است و بر اساس آن ضوابط، نمره داده می‌شود، نه بر اساس مقایسه با شرکت‌کنندگان دیگر. گاهی اوقات سطح رشته‌ها متفاوت بود، یعنی اینکه داور مجبور بود از سطح عالی تلاوت به سطح پایین برخی حافظان یا دعاخوانی بپردازد که مقداری کار را برای داور سخت می‌کرد، البته این را هم نمی‌توان یک اشکال دانست.
پویا: من جزو دست‌اندرکاران اجرایی نیستم، اما جزء افرادی بودم که در هیئت داوران حضور داشتم و زحمات را نظاره کردم. دلیل قدردانی من از برگزارکنندگان علاوه بر نظم و خلاقیت برای برگزاری، این بود که اگر مسابقات برپا نمی‌شد، دلایل محکم و منطقی‌ای می‌توانستند، داشته باشند که همه را مجاب کند که کار درستی صورت گرفته است. مهمترین دلیل هم می‌توانست رعایت پروتکل‌‌های بهداشتی باشد.
برگزار کنندگان می‌توانستند، بگویند اگر مسابقات را به صورت مجازی برگزار کنیم، نتایج حاصله متقن و قوی نیست تا بشود نمایندگان ایران را برای مسابقات جهانی انتخاب کرد. همه نیز، این دلایل را می‌پذیرفتند و احتیاجی نبود، مرکز این قدر به زحمت بیفتد. شما تصور کنید اگر قرار بود این مسابقات همچون سالهای قبل در یک مکان برگزار شود، خیلی راحت‌تر بود. اما اینکه با 30 مرکز صدا و سیمای استان هماهنگ شود تا هر استانی تلاوت نمایندگان خود را ضبط کند، هماهنگی زیادی می‌خواهد. مرکز، عملاً 30 مسابقه برگزار کرد، چرا که برای هر استان ناظر، هادی حفظ و ... تدارک دیده بود و جالب اینجاست برای مردم نیز جذاب بود. از افرادی که قرآنی هم نبودند، شنیدم که مسابقات را جذاب می‌دانستند و بسیاری فکر می‌کردند شرکت‌کننده در همان لحظه اجرا می‌کند.
درباره سؤال شما هم باید بگویم، اگر مسابقات پنج بار دیگر داوری شود، هیچ تغییری در نتایج ایجاد نمی‌شود. اگر پنج بار دیگر اجرای نفرات اول تا پنجم را گوش دهید، باز همین ترتیب برقرار می‌شود، شاید در بین رتبه‌های 45 و 46 اختلاف ایجاد شود، اما آن چیزی که مهم است، این است که تأثیرگذاری عمده‌ای در نمره‌دهی ایجاد نمی‌شود.
قطعاً برای داور، پشت سر هم بودن تلاوت‌ها می‌تواند کمک کننده باشد، اما تعیین‌کننده نیست. برای داورانی که از نظر تجربه کمتر از داوران مسابقات بین‌المللی و کشوری هستند، شاید مقایسه صورت گیرد، اما داوری که کارش به مقایسه بین دو قاری بکشد، ضعیف است. آیین‌نامه به حدی ریز شده است که حتی در لحن هم نمی‌توان افراد را با هم مقایسه کرد. به عنوان مثال در آیین‌نامه آمده است تحریر دو نمره دارد، داور از روی کیفیت تحریر نمره می‌دهد و به کیفیت تحریر نفر قبلی کار ندارد.
ایکنا ـ در گفت‌وگوهایی که با بسیاری از شرکت‌کنندگان داشتم به این موضوع اشاره کردند که حتی زمان‌بندی پخش اجرای استان‌ها در نمره‌دهی داوران تأثیر دارد.
پویا: دلیل باید گفته شود، تمام دوستانی که قرائت می‌کنند و داورانی که نشسته‌اند در حدی با هوش و با تقوا هستند که آخرت خود را فدای دنیای بقیه نکنند. به عنوان ناظر مسابقات چیزی ندیده‌ام. در مسابقات همیشه این حرف‌ها بوده است. از سال 1371 تا 91 در مسابقات حضور داشته‌ام، همیشه این مسابقات از این حرف و حدیث‌ها داشته است. اما واقعیت این است که داوران همه تلاش خود را می‌کنند تا به بهترین شکل ممکن نمره بدهند.
مسابقات، رسانه و همه عوامل در خدمت مردم هستند
ایکنا ـ جناب قره‌شیخلو، شما در بخش اول صحبت‌هایتان به شش رکن مسابقات اشاره کردید و از رسانه به عنوان یکی از ارکان نام بردید. همه این تغییرات نشان‌دهنده این است که مسابقات در خدمت رسانه قرار گرفته است؟
بهتر است اینگونه بگوییم مسابقات و رسانه و همه عوامل در خدمت مردم هستند. اصلی‌ترین هدف برگزاری مسابقات قرآن که از سال 1360 راه‌اندازی شد این بود که وسیله‌ای برای جذب مردم به قرآن شود. متأسفانه کم‌کم حواشی مسابقات در حال پررنگ تر شدن از اصل آن است.
یکی از تفاوت‌های مسابقات قرآن با دیگر رقابت‌ها این است که ابزاری داریم که با استفاده از آن فضایی تبلیغی و قرآنی در کشور ایجاد کنیم تا مردم نسبت به انس با قرآن بیشتر ترغیب شوند. این ابزارهایی که نام بردم در خدمت مردم است، اصلی ترین چیزی که می تواند در جذب مردم به قرآن تأثیرگذار باشد نوع منش و رفتار شرکت‌کنندگان است. وقتی مردم ببینند شرکت‌کنندگان، رفتارشان با دیگران متفاوت است، بالاترین امتیاز است که می تواند باعث جذب مردم شود. اما اگر فضا برعکس شود و مردم ببینند همه نسبت به هم سوء ظن دارند، نقض غرض می‌شود. در قرآن تأکید شده که به هم سوء ظن نداشته باشید، البته داور هم ممکن است، یک لحظه غفلت کند، اما آیا داوری هم هست که عمداً این کار را انجام دهد؟ پاسخ منفی است. هیئت داوران با اینکه ترکیبی از جوانان و باتجربه‌ها بودند، اما جوان‌ها هم چندین سال تجربه دارند، لذا انتظار از شرکت‌کننده‌ها این است که به تیم داوری اعتماد کنند.
هر شب 20 نفر می‌خواندند، یک باره 18 نفر نسبت به نتایج اعتراض داشتند. سال‌هایی که در مسابقات حضور داشتم، اصلا چنین فضایی نبود، واقعا از اینکه یکی تأثیرگذار تلاوت می‌کرد، لذت می‌بردیم. برخی مواقع خود متسابقان حوصله گوش دادن به تلاوت‌های هم را ندارند. اگر خودمان نسبت به خودمان، چنین رفتاری داشته باشیم از عموم چه انتظاری داریم؟ پس داور با تقوا است، اما امکان اشتباه هم هست و سیستم تجدید نظر هم برای همین در نظر گرفته شده است. نکته مهم‌تر این است که ما باید نسبت به هم اعتماد داشته باشیم. برخی مواقع نگاه‌هایی را باید داشته باشیم که شاید با قالب‌های روز هم‌خوانی نداشته باشد که حالا توضیح خواهم داد.
ایکنا ـ جناب کسمایی، آقای قره‌شیخلو اشاره کردند به اینکه اعتراض به مسابقات زیاد شده است. علت این اعتراضات چیست؟
اعتراضات امسال سازماندهی شده نبود، اعتراضات باید متد داشته باشد. مقداری تبلیغ برای اینکه می‌توانید، اعتراض کنید، زیاد بود. طرف پیش خود فکر می‌کرد، اگر در همه آیتم‌ها از تجوید تا وقف و ابتدا و ... ثبت اعتراض کند، اگر در یک آیتم نیم‌نمره هم اضافه شود، شاید در رده‌بندی تأثیرگذار شود و واقعاً برخی مواقع هم همینطور بود. قطعا باید این موضوع سازماندهی شود وگرنه شرکت‌کنندگان به هیچ وجه قصد زیر سوال بردن داوران را ندارند.
در مورد مسابقات باید در ابتدا هدف مشخص شود، اینکه سؤال شد مسابقات در خدمت رسانه قرار گرفته است یا خیر؟ سؤال درستی نیست. هدف ما از مسابقات، تعریف شده است. تبلیغ قرآن و قهرمان‌پروری از جمله اهداف مسابقات است. این اهداف برای عملیاتی شدن نیاز به همکاری رسانه دارد. لذا تعامل مسابقات و رسانه یک تعامل متقابل است.
اعتراض نابجا نمره منفی بگیرد
ایکنا ـ جناب پویا، نظر شما در مورد این موضوع چیست؟ چرا اعتراض در مسابقات زیاد است؟ این موضوع نگران‌کننده نیست؟
جای هیچ نگرانی نیست. دلیل آن هم این است که طبیعت مسابقه اعتراض هم دارد، چرا که قرار است یک نفر برنده شود و یک نفر بازنده، هر چند اعتقاد داشته باشیم در مسابقه قرآن همه برنده هستند. بسیاری هستند احساس می‌کنند، نمره آنها کم است و می‌شود تعدیل شود. بحث اعتراضات، یک بحث جداگانه است به این دلیل که متسابقان، اعتراض را یک شانس مجدد می‌دانند، زمانی که برای وارد نبودن اعتراض نمره‌ای کسر نمی‌شود و جنبه تنبیهی در نظر گرفته نمی‌شود، معلوم است که همه از شانس بررسی دوباره اجرا استفاده می‌کنند. در مسابقات ورزشی وقتی یک نفر اعتراض می‌کند، اگر بیجا باشد، نمره از او کم می‌شود، لذا متسابق باید از وارد بودن آن اعتراض اطمینان داشته باشد. در مسابقاتی که اختلاف نفرات به صدم نمره می‌رسد، اگر اعتراض نمره منفی داشته باشد با کم شدن یک نمره، ۱۰ رتبه نزول پیدا می‌کند.
من هم آیین‌نامه مسابقات چندین کشور را مطالعه کرده‌ام و هم در مسابقات چندین کشور حضور پیدا کرده‌ام، هیچ رقابتی در سطح بین‌المللی، چیزی به اسم اعتراض یا تجدید نظر ندارد. در مسابقات مالزی یا تونس، شرکت‌کننده هنگام اهدای جوایز از رتبه خود مطلع می‌شود.
ایکنا ـ یعنی شما می‌گویید شرکت‌کننده حق اعتراض نداشته باشد؟
پویا: خیر؛ می‌‌خواهم بگویم تفاوت مسابقات ما با دیگر کشورها به این صورت است. در آیین‌نامه راه اعتراض از سنوات گذشته باز بوده و حق طبیعی شرکت‌کننده است، اگر بخواهیم این روال را ادامه دهیم، باید آن را از حالت شانس مجدد و بدون هیچ نمره منفی، خارج کنیم. در این دوره یک قاری در اعتراض خود نوشته بود من به تمام داوری اعتراض دارم. یا یک نفر نوشته بود به صوت و لحن، وقف و ابتدا و تجوید اعتراض دارم! چرا؟ چون احساس می‌کند، شانس مجدد دارد. چیزی که مهم بود، تعهد داوران و مسئولان نسبت به رسیدگی به تمام اعتراضات بود. در برخی شب‌ها داوران ساعت‌ها بعد از پایان مسابقات آن شب، به اعتراضات رسیدگی می‌کردند. هر روز یک ساعت قبل از شروع، حضور داشتند تا به اعتراضات رسیدگی کنند. تقریباً هفت تا هشت درصد اعتراضات وارده تغییر نمره پیدا کردند و سایر اعتراضات بدون اضافه شدن نمره‌ای همراه بود.
ایکنا ـ آماری از تعداد اعتراضات دارید که به مخاطبان ارائه دهید؟
پویا: در این لحظه به صورت عددی ندارم، اما حدود ۵۰ درصد به آیتم‌ها اعتراض داشتند و حدود ۴۰ نفر از کل شرکت‌کنندگان نیز فرم اعتراض را تکمیل کردند.
هنوز چارچوب داوری دعاخوانی مشخص نیست
ایکنا ـ جناب قره‌شیخلو، سؤال بعدی من ناظر به جایگاه شما در مرکز نیست، بلکه به عنوان یک کارشناس داوری و کسی که سالها در مسابقات چه به عنوان شرکت‌کننده و چه به عنوان داور حضور داشته‌اید از شما می‌پرسم. آیا در این دوره جای یک داور دعاخوان خالی نبود؟
قره‌شیخلو: بر روی اصل موضوع دعاخوانی باید یک سری بررسی‌ها انجام دهیم. من آبان‌ماه در مرکز مستقر شدم، ثبت نام مسابقات از اردیبهشت شروع شد، بنابر این فرصت زیادی برای بررسی و ایجاد تغییرات در آئین‌نامه سال قبل نبود و تقریبا آئین‌نامه سال قبل را ابلاغ کردیم، اما برای ۱۴۰۰ تغییرات زیادی اعمال کرده‌ایم که حتی ممکن است برخی رشته‌ها را کم یا زیاد کنیم.
هر رشته‌ای که قرار باشد در مسابقات باشد، باید لوازم مورد نیاز آن تأمین شود. اینکه در این دوره داور دعاخوان بوده یا خیر؟ تصمیم کمیته فنی بوده است، ضمن اینکه در تیم داوری، حداقل چهار نفر دعاخوان قهار بودند، ممکن است در رسانه به دعاخوان شناخته نشوند. با این وجود شاید بهتر بود یک دعاخوان هم در تیم داوری استفاده می‌کردیم. در بحث داوری، طرح ساماندهی داوران را داریم که طی روزهای آینده فراخوان آن اعلام می‌شود. در شش گروهی که با مسابقات سر و کار دارند و به آن اشاره کردم، یکی عوامل برگزارکننده است. تکالیف برگزارکنندگان این است که کار را قانونمند، جذاب و با کیفیت انجام دهند، لذا در حال بازبینی هستیم و اگر قرار باشد مسابقات دعاخوانی نیز باشد باید آئین‌نامه آن به‌روزرسانی شود.
کسمایی: دعاخوانی مقداری مسئله‌دار است. هنوز چارچوب داوری این رشته مشخص نشده است. امسال در اثنای مسابقات به این اشاره کردم که دعاخوانی امسال، شبیه مداحی شده بود و حتی رنگ و لعاب مداحی بیشتر از دعاخوانی بود. مداحی برای ما محترم است، اما مداحی با دعاخوانی فرق دارد. دعاخوانی، عربی است و اصولی دارد، لذا باید یک حداقل و حداکثرهایی در آن رعایت شود. برخی دعاخوانان صدای خوبی دارند و شعرهای زیبایی می‌خوانند، اما اگر در همین دعاخوانی یک اشتباه داشته باشند و معنا تغییر یابد، تمام آن دعاخوانی ارزش پخش ندارد. باید ابتدا تکلیف دعاخوانی مشخص شود که جزء مسابقات قرآن هست یا خیر، اگر هست باید مشخص شود چقدر از آن مداحی و چقدر دعاخوانی باشد.
همین اساتیدی که در تیم داوری بودند هر کدام دعاخوانی کرده‌اند اما اگر منظور از دعاخوانی مداحی نیز باشد حضور داور متخصص حسن اجرا و ... لازم است.
اگر قبل از مسابقات، جلسه‌ای با شرکت‌کنندگان دعاخوانی گذاشته می‌شد، شاید به بسیاری از سؤالات شرکت‌کنندگان پاسخ داده می‌شد. برخی از شرکت‌کننده‌ها نمی‌دانستند، عربی بخوانند یا فارسی؟ این به خاطر شفاف نبودن آیین‌نامه است. فرض کنید یک شرکت‌کننده شعر یا حدیث را اشتباه بخواند، کدام یک از داوران باید نمره کم کنند؟ چه کسی باید مراقب مصدر احادیث و مواردی از این دست باشد؟ آیا می‌شود وسط دعاخوانی حرف زد؟ باید کارشناسان بنشینند و در مورد این بحث کنند.
احتمال حذف رشته دعاخوانی از مسابقات قرآن
ایکنا ـ با توجه به صحبت‌های جناب کسمایی، برنامه‌ای برای بررسی مجدد دعاخوانی دارید؟
قره‌شیخلو: بله
ایکنا ـ احتمال حذف این رشته از مسابقات هست؟
قره‌شیخلو: ممکن است.
ایکنا ـ این احتمال چقدر قوی است؟
قره‌شیخلو: ما مرکز تخصصی امور قرآنی هستیم، سالهای قبل مسابقات معارفی در رشته‌های نهج‌البلاغه، صحیفه سجادیه و ... برگزار می‌شد، امسال تمام این رشته‌ها را به یک رشته با عنوان رشته تفسیر تبدیل کردیم. وقتی معاونت قرآن و عترت وزارت ارشاد در آزمون‌های خود نهج‌البلاغه و صحیفه سجادیه دارد، بهتر است ما دیگر به این حوزه ورود پیدا نکنیم، مضاف بر اینکه به هر حال ما در کشور متولی برگزاری مسابقاتی هستیم که قرار است نماینده ایران در کشورهای دیگر را معرفی کند. وزارت نیرو مسابقه قرآن دارد می‌تواند ۱۰۰ رشته داشته باشد، ولی هیچ جای دنیا مسابقات بین‌المللی نهج‌البلاغه یا مفاتیح را نداریم که بخواهیم رقابت کشوری آن را برگزار کنیم. تعدد رشته باعث می‌شود، هزینه‌های بیشتر و زمان بیشتری صرف شود و همین باعث سنگینی مسابقات می‌شود. همین می‌شود که در یک استان یک سال زمان می‌برد تا جوایز نفرات برتر را اهدا کنیم. باید به گونه‌ای برنامه‌ریزی کنیم که اصل کار آسیب نبیند. اصل برای ما به عنوان مرکز امور قرآنی چیست؟ باید بنشینیم و این را روشن کنیم. من حتی اعتقاد دارم شاید حفظ ۱۰ جزء نباید به این شکل باشد.
نگاهی که سالهای قبل وجود داشت و این را تغییر دادیم، بحث آمارسازی بود، این موضوع در زمان ثبت نام نیز حاشیه‌ساز شد، همه گمان می‌بردند که به دنبال آمار هستیم و استان‌ها فشار می‌آوردند تا زمان را تمدید کنند تا شاید افراد بیشتری ثبت نام کنند در صورتی که مسابقات اوقاف یک رقابت حرفه‌ای است و باید افرادی هم ثبت نام کنند که در سطح این رقابت باشند. لذا با این نگاه یک بازبینی را انجام می‌دهیم و مشخص خواهیم کرد، رشته‌های تخصصی مسابقات چیست؟ و بر روی همان هم سرمایه‌گذاری می‌کنیم.
ایکنا ـ با برخی از داوران که صحبت می‌کردم، اکثراً از زمان طولانی داوری اعتراض داشتند. زمانی که داوری‌ها طولانی شود بر روی تمرکز نیز تأثیر می‌گذارد. مرکز امور قرآنی برای این موضوع چاره‌اندیشی کرده است؟
قره‌شیخلو: یکی از کارهای مهمی که باید انجام دهیم، تعریف همین استانداردها و چارچوب‌ها هست. البته امسال چون شرایط خاص بود و بستر همه کارهای ما رسانه بود، باید بخش‌های مختلف را با رسانه تنظیم می‌کردیم. ابتدا قرار بود بعد از اذان مغرب، آنتن به مسابقات داده شود، اما در ادامه به ساعت ۱۹ تغییر پیدا کرد و تا ساعت ۲۳:۳۰ ادامه یافت، به استثنای دو روز پایانی که مسابقات از صبح شروع شد، هر شب چهار ساعت داوری خالص داشتیم. همان روز اول هم از داوران خواهش کردیم، حتماً روز را به استراحت بپردازند.
برخی مسابقات هم صبح و هم بعدازظهر داوری می‌کنند، اما مسابقات ما چون شب بود، مقداری سخت بود، ما نیز چاره‌ای جز این نداشتیم، اگر زمان بر اساس اذان پیش می‌رفت، نیازی به صبح دو روز پایانی نداشتیم.
تجربه‌ای از مسابقات کشوری برای بین‌المللی
ایکنا ـ یعنی امکان اینکه داوران ساعت کمتری به داوری بپردازند وجود ندارد؟
قره‌شیخلو: در این دوره تجربیات خوبی را کسب کردیم، اگر سال بعد شرایط فعلی [کرونا] وجود داشته باشد، حتما یک مرحله به مسابقات اضافه خواهیم کرد. یعنی بعد از مرحله استانی و قبل از مرحله کشوری یک مرحله ویدئوکنفرانسی برگزار می‌کنیم تا تعداد ۲۰۰ نفر به حدود ۸۰ نفر برسد. این طرح تأمین نظر شرکت‌کنندگان در زمینه اضافه شدن مرحله فینال به مسابقات نیز خواهد بود. البته اگر شرایط [کرونا] مرتفع شود، کل داستان تغییر خواهد کرد. اگر این طرح پیاده شود هم کیفیت کار ارتقا پیدا می‌کند هم زمان کمتری برای داوری نیاز خواهد بود. الان از همین روش برای مسابقات بین‌المللی استفاده خواهیم کرد. تا قبل از مسابقات کشوری چنین ایده‌ای نداشتیم، اما بعد از مسابقات کشوری به این نتیجه رسیدیم یک مرحله مجازی دیگر برای مسابقات بین‌المللی در نظر بگیریم و تعداد شرکت‌کنندگان از ۱۴۰ نفر به حدود ۵۰ نفر برسد و این تعداد، داوری نهایی شود.
اینجا باید تشکر ویژه‌ای از شبکه قرآن و رادیو قرآن داشته باشم، چرا که یک هفته کامل، تمام آنتن را به ما دادند، البته از دیگر شبکه‌ها گلایه دارم.
پویا: امسال از نظر زمان داوری، تقریباً کوتاه‌ترین زمان را در تاریخ مسابقات داشتند. در سالهای گذشته داوران از صبح تا بعدازظهر به داوری می‌پرداختند.
ایکنا ـ در سالهای قبل تیم داوری چهار ساعت تمام روی آنتن تلویزیون نبود. داوران در یک سالن بودند و گاهی بر حسب لزوم یک نفر روی آنتن می‌رفت. برای ارائه برخی توضیحات، قرار گرفتن در معرض دید مخاطب آن هم به طور زنده امکان هر حرکت اضافه‌ای از داوران را سلب و همین فشار داوری را بیشتر کرده بود.
پویا: بله؛ اگر برخی داوران اعلام می‌کنند زمان طولانی است، درست است، الان ما در این نشست می‌توانیم چندین ساعت بنشینیم و صحبت کنیم و خسته نشویم، اما در پخش زنده اگر نشستن تنها هم باشد و هیچ کاری هم انجام ندهیم، باز خسته‌کننده می‌شود. به هر حال شرایط مسابقه به گونه‌ای بود که ایجاب می‌کرد، مسابقات از یک ساعتی شروع و تا یک ساعتی ادامه داشته باشد، لذا خستگی برای همین پخش مستقیم بود.
ادامه دارد
انتهای پیام
