مؤسسات قرآنی وظیفه ترویج ایدئولوژی نظام بر پایه قرآن را بر عهده دارند، اما مؤسسات با وجود اهمیتی که دارند، تاکنون آنچنانکه باید و شاید موردتوجه قرار نگرفتهاند و آییننامهها و قوانین حمایتی نیز در مقام عمل بسیار متفاوت اجرا شده است. ازاینرو به سراغ مدیران مؤسسات رفتهایم تا مهمترین خواستههایشان را از دولت بشنویم. مجید ناصری، مدیر مؤسسه فرهنگی ـ مردمی الهادی اصفهان در این رابطه به سؤالات خبرنگار ایکنا پاسخ گفت.
ایکنا: آقای ناصری به عنوان مدیر مجموعه قرآنی چه مطالبهای از دولت دارید؟
پیرو فرمایشات رهبر انقلاب، بزرگان و دوستانی که جامعه و به ویژه نسل جوان را به گسترش فرهنگ و معارف قرآنی دعوت میکنند و همینطور سفارش رهبر معظم انقلاب که در بحث حفظ قرآن تأکید و سفارش داشتند و یک گام خیلی بلند و هدف والایی را مبنی بر تربیت 10 میلیون حافظ قرآن مطرح کردند، برای اینکه اینها در حد شعار باقی نماند و تبدیل به یک برنامه عملیاتی شود، باید ارزشگذاریها، پشتیبانیهای کلان و سیاستگذاری در حد کشوری و ملی انجام بگیرد تا برای تمام مؤسسات کشور زمینهساز برکاتی باشد.
سیاستهای کلان و ارزشگذاریها بسیار مهم است، یکی از این ارزشگذاریها به طور مثال در رشته حفظ این بود که قانون اعطای مدرک تخصصی حفظ قرآن را برای حافظان وضع کردند و مزایاییهای هم برای آن گذاشتند، درجهبندی شده و برای هر درجهای مزایایی تعیین شده که یک حرکت روبهجلو بوده است.
سازمان تبلیغات اسلامی به عنوان مجری آزمونهای اعطای مدرک تخصصی تعیین شده، ولی علیرغم تأکید و سفارش بزرگان، الان برای عملیاتی و اجرایی شدن، یک آئیننامه سخت و غیرمنطقی برایش گذاشتند، مثل اینکه سوراخ باریکی شده و عده کمی از آن میتوانند عبور کنند، واقعاً آییننامهشان کارشناسانه نیست، اینها را باید اصلاح کنند و یک ارزشگذاریهای خوبی را قرار دهند، طوری که خانوادهها و جوانها بین این همه گرایشهای مختلفی که هست جذب قرآن شوند.
یکی از کارها برای ایجاد انگیزه میتواند اعطای مدارک تخصصی از طرف شورای عالی انقلاب فرهنگی یا وزارت آموزش عالی کشور باشد، ارزشگذاریهای دیگری را نیز میتوان تعیین کرد، مثلاً در بحث سربازی تخفیف دهند، یا برای استخدامها مثل بنیاد نخبگان امتیازهایی داشته باشند، اعطای وام، بیمه فعالان قرآنی، پشتیبانی از مؤسسات و مراکز فرهنگی ـ قرآنی که مثلاً قبوضشان مثل مساجد رایگان باشد، البته قوانین آن وجود دارد اما گاهی اوقات در اجرا سختگیریهایی میشود.
الان برای دریافت مجوز مؤسسه قرآنی یا باید به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی یا سازمان تبلیغات اسلامی برویم، خیلی از سادهترین چیزها برای این کار به تهران کشیده شده، رفتوبرگشت یک نامه سه ماه طول میکشد، برای دریافت یک مجوز باید هفت، هشت ماه برویم و بیاییم و سختیهای رفتوآمد را تحمل کنیم، اینترنتی هم به یک نحو دیگر مشکل ایجاد میشود، مدارک ثبت نمیشود و ... .
خود صدور مجوز الان یک مانع است، اگر آن را ساده میکردند که نهایت در عرض یک ماه، مصاحبهای در شهرستان خودشان انجام و تأیید شود، بعد هم ثبت و صدور پروانه راحت انجام شود، مجوز را راحت بدهند، بهتر است. اینها بودجهای هم نیاز ندارد و فقط یک اصلاح ساختار و روند است، معتقدیم که بحثهای بودجهای و حمایتهای مالی خوب است، منتهی به نظر من قوانین مهمتر است، کاری کنند که مردم علاقهمند شوند و به سمت مؤسسات قرآنی بیایند، مؤسسات قرآنی هم که مردمنهاد هستند با مشارکتهای شهریهای، کمکهای مردمی، بانیان و خیران که از مردم میگیرند، خود را اداره میکنند. به مؤسسات بیشتر اعتباری و حقوقی کمک کنند، مثلاً در بحث بیمه مربیان و فعالان قرآنی کمتر سختگیری کنند، در بحث معافیت مالیاتی قوانین دست و پاگیر را بردارند.
یکسری طرحهای نوآورانه داریم که پشتوانه آن پژوهش، تولید محتواها، قالبها و روشهای جدید است، اگر بتوانند در بحث پژوهش و نوآوری سرمایهگذاری کنند، وقتی طرح و محصول جدیدی تولید شود، کل کشور از آن سود میبرند، بودجههای کلانی به اسم قرآن در مجموعههایی مثل ارشاد، سازمان اوقاف و دهها نهاد و اداره دیگر داریم، برای تولیدات و طرحهای نوآورانه تلاش نمیکنند. مثلاً در حوزه نوجوان، کودک، گرافیکی و چندرسانهای کارهای بسیاری میتوان انجام داد.
هماکنون در طرح مدارس قرآن با آموزشوپرورش چالش داریم، در زمان آقای احمدینژاد، گفتند هزار مدرسه قرآنی تأسیس میکنیم ولی فقط در حد شعار بود، تعدادی قاری و حافظ جذب آموزشوپرورش شدند که برای آنها هیچ برنامهای نداشتند، درودیوار را نگاه کردند و بعد خلاصه به نحوی آنها را جا دادند، الان بعضی از رفقای ما با مدرک درجه یک حفظ به عنوان کتابدار مشغول هستند، ما همه چیز داریم ولی مدیریت نداریم.
مدارس قرآن در اصفهان و کمکم در شهرهای دیگر نیز به عنوان مدارس تحولخواه توسعه پیدا میکند، آموزشوپرورش حالت تکفلی که دارد که همه چیز باید زیر نظر آنها باشد را کنار بگذارد، با مؤسسات مردمی مدارس قرآنی را تعریف کنند، در هر شهری یکی دو مدرسه تأسیس کنند و اگر استقبال هم شد که کمکم توسعه پیدا میکنند و برای مجوزها هم اینقدر سختگیری نکنند، ایده آلی را تعیین کردهاند که اصلاً محال است، ساختمانهایی میخواهند که اصلاً دیگر وجود ندارند، اگر این تسهیلات را ایجاد کنند قطعاً همه چیز آماده است و ظرفیت یک جهش و شکوفایی سمت قرآنی را داریم، مردم نیز به کار تمیز و بیعیب و نقص علاقه دارند، بعد از یکی، دو سال که نتایج آن را ببینند، استقبال بیشتر نیز میشود، مشکلی که داریم همین مدیریت و نگاههای غلط و سیاستهای کلان است.
بیشتر مشکلات از ناحیه خود مسئولان است، یک تکانی به خود بدهند، مشکلات آنها به پایین سرازیر میشود، متأسفانه بالا نشستهاند و خیلی خبر ندارند، کشور ما این مشکل را دارد که خیلی دولتی هست و نظام بروکراسی در آن خیلی شدید است.
ایکنا: ارزیابیتان از وضعیت فعلی مؤسسات قرآنی چیست؟
نمیتوان کلیگویی کرد ولی زیاد خوب نیست، با شیوع بیماری کرونا در این دو، سه سال اخیر، همه جا آسیب دید، مراکز فرهنگی و قرآنی نیز بیشتر، آنهایی که واقعاً خوشفکر هستند و پشتوانههای خوبی از لحاظ مالی، فکری و تجربی دارند، فعالیت میکنند ولی بسیاری از مراکز خُرد تعطیل شدند و یا در حد تعطیل و نیمه تعطیل فعالیت میکنند.
ایکنا: نظرتان راجع به پرداختن مؤسسات قرآنی به کسبوکار در راستای حفظ استقلالشان چیست؟
بحثی در مؤسسات در مورد نیازهای مالی داریم، بعضیها میگویند کار اقتصادی غیر مرتبط انجام دهیم، مثلاً مغازه، کارگاه و تالار تأسیس کنیم، با اینها زیاد موافق نیستم، اگر هم بخواهند باید یک فرد را به طور مستقل برای این کار تعیین کنند، متأسفانه یاد نگرفتهایم از کار فرهنگی پول دربیاوریم، همین امروز میخواستم یک فیلم آموزشی زبان اصلی را خریداری کنم، قیمت آن 64 یورو بود و مجبور شدم حدود یک میلیون و نهصد هزار تومان واریز کنم تا بتوانم 20 track را دانلود کنم، اگر قانون کپیرایت در کشورمان درست بود میتوانستیم از فروش محصولات فرهنگی کسب درآمد کنیم.
مدارس قرآن، پیشدبستانیها و کلاسها کار آموزشی است و کار آموزشی سختیهای خود را دارد منتهی چون یک مقدار سنتی کار میکنیم و نمیتوانیم افراد را جذب کنیم، جاهای دیگر جذب میکنند، مؤسسات قرآنی معمولاً در جذب مخاطب ضعیف هستند، اعتقادم این است که حتماً مؤسسات باید روی پای خودشان بایستند، خداوند نیز در قرآن فرموده است: «فَاسْتَوَى عَلَى سُوقِهِ»، (فتح/29)، یعنی روی پای خود بایستند، منتهی از طریق کارهای اقتصادی مرتبط فرهنگی از جنس قرآنی، از آنها هم میتوان کسب درآمد کرد، فرض کنید پاور پوینتی در زمینه روشهای حفظ قرآن یا یک فیلم اینچنینی درست کنید و بعد آن را به عنوان یک محصول با قیمت مناسب به فروش برسانید، با این صنف کارها موافق هستم.
ایکنا: چرا اکثر مؤسسات در این زمینه فعال نیستند؟
مثل این است که از یک انسان فقیر که محتاج نان شب است و با بدبختی هزینه خوردوخوراک و پوشاک فرزندش را فراهم میکند، انتظار داشته باشیم که فرزندش را به آکادمی زبان بفرستد، مؤسسات ما واقعاً هیچ حمایتی نمیشوند، نهادهای حاکمیتی نهتنها یار نیستند بلکه بار هستند و مانع درست میکنند، حقوق یک سال فقط چند کارمند یک معاونت را به مؤسسات قرآنی بدهند آنوقت ببینید چقدر تواناییهای مؤسسات بروز میکند، اپلیکیشن، کلیپ، محصولات چندرسانهای، بازی و ... درست میکنند، متأسفانه کشورمان به اسم قرآن اما به کام دیگران است، اگر یک مقداری حمایت بشوند، ایدهها و افراد فعال شناسایی شوند، لزوماً مدیران و آنهایی که همه جا هستند، فعال نیستند که اگر بودند وضعیت الان اینگونه نبود، اما اگر حمایت و درست شناسایی شوند ما هیچ کمبودی نداریم، همان جوانهای که در جاهای دیگر طرحهای اقتصادی بزرگ را اجرا میکنند، همانها هم میتواند در زمینه قرآنی و فرهنگی کارهای بینالمللی و ملی خوبی انجام دهند فقط نیاز به حمایت دارند.
ایکنا: طی دورههای مختلف ثابت شده موضوع قرآن برای دولتها اولویت نبوده، در این دوره با توجه به اینکه حدود چند ماه نیز از آغاز به کار دولت جدید میگذرد چقدر امیدوار به رفع چالشهای مؤسسات قرآنی هستید؟
امیدوار نیستم به دلیل نشانههایی که هست، شعار را همه میدهند، اینها چهار سال رئیس جمهور هستند و بعد معلوم نیست که چه میشود. نگاهها کلان نیست، در نهادهای متولی قوانینی وضع میکنند ولی به اثراتش توجه نمیکنند، بدنه هسته اصلی هنوز مقاومت میکند چون آدمهای اهل کار نیستند و مشخص است که نهایت و سقف کارشان کجاست، وضعیت موجود سقف عملکرد اینهاست که در شورای عالی قرآن، ارشاد و ... هستند.
رهبر در مورد گام دوم انقلاب به جوانگرایی اشاره کردند، جوانگرایی یعنی فکرهای جدید نه اینکه لزوماً سن کم باشد، میخواهم بگویم کلیشههای قبلی باید بشکند، این را در دولت جدید ندیدم، اتفاق خاصی نیفتاده است. در نهایت چه اتفاقی افتاده است؟ ممکن است بعدها اتفاق دیگری بیفتد، ما زیاد به حاکمیت خوشبین نیستیم و بیشتر به مردم و توان و وسع خودمان نگاه میکنیم، حاکمیت زحمت درست نکند، خیرش را نخواستیم.
انتهای پیام