قیام امام حسین(ع) علیه سیطره سبک زندگی اموی بود + صوت
رئیس مرکز تحقیقات فرهنگستان علوم اسلامی قم با اشاره به انحراف کامل در وضعیت فرهنگی و ارزشی جامعه در عصر امام حسین(ع) گفت: سخنان روشنگرانه حضرت سیدالشهدا(ع) از آغاز حرکت علیه یزید تا قیام عاشورا، اعلام هشدار نسبت به سیطره سبک زندگی اموی و معرفی یک اسلام وارونه به نام اسلام ناب و شورش علیه این زیست اجتماعی غیر توحیدی بود.
حجت‌الاسلام والمسلمین علیرضا پیروزمند، عضو هیئت علمى دانشگاه عالی دفاع ملی و مسئول مرکز تحقیقات فرهنگستان علوم اسلامی قم، در گفت‌وگو با ایکنا درباره تأثیر جریان استحاله فرهنگی و نظام‌سازی ارزشی بنی امیه در وقوع فاجعه کربلا و شهادت حضرت اباعبدالله الحسین(ع) گفت: امام علی(ع) در خطبه 198 نهج‌البلاغه در جایی که درباره پیامبر اکرم(ص) صحبت می‌کنند در توصیف دوره بعثت می‌فرمایند پیامبر(ص) در زمانی مبعوث شدند که ظلمت عالم را فراگرفته بود و گویا دنیا به مرحله آخر خود رسیده بود که این دلالت بر وضعیت اسفناک فرهنگی و اجتماعی حاکم بر دنیا داشت.
وی افزود: در ادامه امیرالمومنین از بعثت پیامبر(ص) با عنوان «ربیع» (بهار) یاد می‌کنند که یک تحول فکری و فرهنگی در جامعه ایجاد کرد و مردم را به شکل فردی و اجتماعی موحد ساخت. بروز اجتماعی توحید از سوی پیامبر(ص) زمانی بود که توانستند در مدینه حکومت برپا کرده و یک میثاق جمعی را علیه شرک و نفاق شکل دهند و هم با دشمنان خارجی مقابله و هم یک ساختار و نظام داخلی را در جامعه اسلامی پایه‌گذاری کنند.
بیشتر بخوانید:
- چرایی شهادت امام حسین(ع) را باید در انحراف فرهنگی بعد از سقیفه جست‌وجو کرد
- واقعه عاشورا؛ نتیجه راهبرد استحاله فرهنگی امویان برای تحریف اسلام ناب
حجت‌الاسلام پیروزمند یادآور شد: در حقیقت اهمیت حرکت پیامبر اکرم(ص) این بود که توانستند در قالب ایجاد زمینه پرستش اجتماعی، جامعه جاهلی، بدوی و عقب‌افتاده عرب را به یک جامعه مجاهد، صبور و اهل قیام تبدیل کنند و این جامعه جدید در محضر پیامبر اکرم(ص) تمرین تمدن‌سازی اسلامی را آغاز کردند.
نقش جریان نفوذ و نفاق در انحراف امت اسلامی
حجت‌الاسلام پیروزمند درباره چگونگی تغییر این روند صحیح پس از رحلت پیامبر اکرم(ص) گفت: در این دوره به وسیله جریان نفوذ و نفاق، جامعه اسلامی مبتلا به آفت و بیماری ارتجاع دوره جاهلیت شد و این امر یک انحراف تمدنی را در امت اسلامی شکل داد و سبک زندگی توحیدی دوره پیامبر اکرم(ص) به تدریج دچار انحراف شد و مظاهر دنیاپرستی مجددا در جامعه اسلامی رخنه و نمود پیدا کرد. این هشدار را حضرت زهرا(س) بعد از جریان غصب ولایت در خطبه فدک خطاب به حاکمان آن زمان بیان فرمودند که شما در زمان پیامبر(ص) اهل خوشگذرانی و به زمین چسبیده بودید و تغییر شرایط را به انتظار می‌کشیدید. در زمان سختی از جنگ فرار می‌کردید و تحمل سختی‌ها را نداشتید و بعد از رحلت پیامبر(ص) پوشش دین را کنار زدید و صدای گمراهی را برافراشتید.
عضو هیئت علمی دانشگاه عالی دفاع ملی اظهار کرد: این ارتجاع ادامه یافت تا اینکه در دوره خلیفه سوم، تغییر در سبک زندگی، شیوه حکمرانی و سلوک حکمرانان کاملا عیان شد و حالت اشرافی و تجملی پیدا کرد و به بدنه جامعه هم سرایت کرد. خوشگذرانی‌ها، تجمل‌گرایی‌ها و بذل و بخشش‌های بی‌حساب و کتاب از بیت‌المال توسط خلیفه به حامیان و وفاداران خود، به فرهنگ ساده‌زیستی دوره پیامبر(ص) آسیب زد و سبک زندگی دوره پیامبر(ص) را منحرف کرد. علیرغم تلاش امیرالمؤمنین علی(ع) در دوره کوتاه حکمرانی برای بازگشت به ارزش‌های دوران پیامبر(ص) به دلیل مقاومت‌های جدی از ناحیه ناکثین، مارقین و قاسطین، بخش زیادی از انرژی و فرصت ایشان در مقابله با این سه جریان صرف شد و همچنان این فرهنگ ارتجاعی و جاهلی در جامعه باقی ماند.
وضعیت جامعه اسلامی در زمانه نزدیک به قیام عاشورا
وی ابراز کرد: در زمان نزدیک به قیام حضرت سیدالشهدا(ع) وضعیت جامعه به نحوی بود که امام حسین(ع) نسبت به تغییر وضعیت فرهنگی و ارزشی جامعه هشدار می‌دهند و نمود آن را می‌توان در خطبه حضرت در منا مشاهده کرد که این خطبه به نوعی اعلام جنگ علنی با یزید و مقدمه قیام عاشورا و زمینه‌سازی برای یارگیری امام حسین(ع) بود. امام حسین(ع) در این خطبه که بزرگان آن روز جامعه اسلامی حضور داشتند، چهره و ماهیت واقعی حکومت بنی امیه را افشا کردند و مهمترین مسائلی که ایشان هشدار دادند معطوف به تغییر سبک زندگی و نظام ارزشی جامعه عصر پیامبر(ص) بود که می‌فرمایند شما اگر جایی منافعتان ایجاب کند از حقتان کوتاه نمی‌آیید و با تمام توان برای استیفای آن تلاش می‌کنید اما وقتی حق ضعفا ضایع می‌شود نه تنها کاری نمی‌کنید بلکه حق آنها را هم تضییع می‌کنید تا حق خودتان محفوظ بماند.
حجت‌الاسلام پیروزمند بیان کرد: این کلام سیدالشهدا(ع) دقیقا مبین تمایز سبک زندگی علوی و اموی است و امام حسین(ع) از سیطره سبک زندگی اموی که در حال نهادینه کردن یک اسلام وارونه به نام اسلام ناب در جامعه بود، احساس خطر کرده و نسبت به آن هشدار دادند زیرا می‌توانست یک انحراف تاریخی را در دنیای اسلام ایجاد کند. بر این اساس امام حسین(ع) احساس تکلیف کردند که اسلام شجاعت، شهامت، صراحت، صداقت، عدالت، مجاهدت، ایثار و شهادت را به جامعه عرضه کنند تا نه تنها ظاهرسازی حکومت پوشالی بنی امیه به واسطه تطمیع و تهدید فروبریزد، بلکه تمایز این سبک زندگی و الگوی حکمرانی با سبک زندگی و الگوی حکمرانی نبوی و علوی در طول تاریخ مشخص شده تا مسلمانان در همه اعصار ملاکی برای هدایت داشته باشند و راه را گم نکنند. لذا قیام امام حسین(ع) در حقیقت مبین و روشنگر این دو صف و خط بنیانی در بلندای تاریخ و تقابل دو نوع تفکر، نگاه به خدا و انسان، سبک زندگی، نظام ارزشی و الگوی حکمرانی بود.
تداوم تقابل دو خط و نگرش اموی و علوی در عصر حاضر
رئیس مرکز تحقیقات فرهنگستان علوم اسلامی قم درباره تداوم این دو خط در عصر حاضر گفت: در وضعیت فعلی به برکت انقلاب اسلامی و تأسیس جمهوری اسلامی، در بستر جریان ولایت الهی در جامعه و پرستش اجتماعی، زمینه‌سازی ظهور حضرت امام زمان(عج) انجام گرفته اما همچنان شاهد مواجهه این دو نوع سبک زندگی و تمدن هستیم. تمدن غرب به منزله نماد مادی‌گرایی سعی می‌کند الگوی سبک زندگی خودش را به سایر جوامع از جمله جوامع اسلامی تحمیل کرده و از این طریق مردم را از سبک زندگی توحیدی و بهره‌برداری از آثار و برکات جریان ولایت در زندگی محروم کند.
وی تصریح کرد: مرور و بازخوانی قیام عاشورا این پیام را برای ما هر ساله به ارمغان می‌آورد که قیام امام حسین(ع) در حقیقت قیام علیه این نوع زیست اجتماعی غیر توحیدی بود تا از این راه اقامه حق و معروف شود و آنچه پیامبر اکرم(ص) به منزله معروف و منکر معرفی کردند همچنان معروف و منکر باقی بماند و این دو با هم جابجا نشود.
توجه به قدرت پیش‌روندگی فرهنگی انقلاب اسلامی
حجت‌الاسلام پیروزمند درباره ضرورت جدی گرفتن امر استحاله فرهنگی و هویت‌زدایی از جامعه دینی از سوی مسئولان و اتخاذ شیوه‌ها و روش‌های جدید در این مبارزه گفت: ابتدا باید به این نکته اشاره کرد تحول فرهنگی که با هدایت امامین انقلاب در جامعه پس از انقلاب اسلامی رخ داد، تنها در سطح ملی نبود بلکه در سطح فراملی هم بروز و ظهور پیدا کرد. لذا اگر اکنون شاهد رخنه‌های فرهنگی و حتی ارتجاع فرهنگی در جامعه ایرانی هستیم باید به این هم توجه کرد که انقلاب اسلامی حتی از نظر فرهنگی در مقیاس فراملی پیشروی و نفوذ داشته و از بعد ایجابی پیام ایثار، شهادت، عدالت و آزادی و از بعد سلبی پیام استکبار‌ستیزی را در منطقه و حتی در کشورهای دوردست بعضا غیر مسلمان منتقل کرده است.
عضو هیئت علمی دانشگاه عالی دفاع ملی با تأکید بر اینکه این پدیده فقط یک رخداد سیاسی نیست بلکه قبل از آن یک رخداد فرهنگی است، گفت: پس ضمن توجه به آسیب‌های فرهنگی جامعه، نباید جنبه پیش‌رونده انقلاب اسلامی در حوزه‌های مختلف از جمله حوزه فرهنگی را از نظر دور داشت. اتفاقا آسیب‌های فرهنگی امروز جامعه به این دلیل است که ایران با پیروزی انقلاب اسلامی وارد یک تقابل و رقابت تمدنی و فرهنگی با دنیای غرب شده و آرمان، ایده و شیوه متفاوتی را در این تقابل به میدان آورده و بر آن پافشاری می‌کند و به همین خاطر الگوی سرمایه‌داری با فشار افزون‌تری پس از فروپاشی شوروی سعی کرده کل دنیا از جمله ایران اسلامی را تحت تأثیر نظام ارزشی و سبک زندگی و تمدنی خود قرار دهد.
تبیین دلیل تلاش دشمن برای ترویج سبک زندگی مادی
وی یادآور شد: با این وجود امروز تمدن غربی با محوریت آمریکا رو به افول است زیرا آنقدر به نحو رکیک و سخیفی در عرصه‌های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی عمل کرده که دیگر ملت‌های مستقل و آزاده نمی‌خواهند زیر بار چنین الگو و سبکی بروند و یک جریان مقاومت جهانی در مقابل این الگوی رو به افول شگل گرفته است. آمریکایی‌ها نیز به خوبی متوجه این اضمحلال و افول شده‌اند اما چون می‌دانند سرچشمه و ام‌القرای مقابله با نظام استکباری، جمهوری اسلامی است، به این نتیجه رسیده‌اند که اگر به یک فتح فرهنگی در این جامعه دست پیدا کرده و عقبه فرهنگی انقلاب اسلامی را تضعیف کنند، فقط ایران اسلامی را شکست نداده بلکه جبهه مقاومت را هم شکست داده‌اند و لذا تلاش بی‌دریغی دارند تا جوانان ما را به سبک زندگی غربی و مادی و غیر توحیدی مبتلا و آلوده کنند.
حجت‌الاسلام پیروزمند اظهار کرد: از این منظر جوانانی که در کف خیابان مبتلا به یک سری اعوجاجات فرهنگی هستند در حقیقت مستضعفین فکری و فرهنگی هستند که خودشان هم بعضا نمی‌دانند گرفتار چه گردابی شده و بازی‌خورده چه جریان‌های فرهنگی در داخل و خارج هستند. بر این مبنا باید نسل جدید را بیشتر دریابیم و در تربیت صحیح آنها بکوشیم و بیشتر با اشاعه‌دهندگان و مروجان این ناهنجاری‌های رفتاری و فرهنگی برخورد کنیم.
گفت‌وگو از مهدی مخبری
انتهای پیام
