خیز مالزی برای تبدیل شدن به کشور پیشرو در صنعت جهانی حلال

به گزارش ایکنا به نقل از Salaam Gateway، در سال 1974 زمانی که مرکز تحقیقات بخش امور اسلامی در دفتر نخست‌وزیری مالزی شروع به صدور گواهینامه حلال برای محصولات منطبق با شریعت کرد، صنعت حلال در مالزی کار خود را رسماً آغاز کرد. از آن زمان این صنعت دیگر هیچ نگاهی به گذشته نداشته زیرا کشور به جایگاه بالایی در صنعت حلال در جهان رسیده است.

اعداد و ارقام نشان دهنده این ادعا هستند: بر اساس گزارش وضعیت اقتصاد اسلامی جهانی 2022، مالزی ـ برای نهمین سال ـ در رتبه اول جهان در شاخص جهانی اقتصاد اسلامی(The Global Islamic Economy Indicato) قرار گرفته است.

رتبه‌بندی شاخص جهانی اقتصاد اسلامی یا GIEI اکوسیستم‌های ملی پیشرو را نشان می‌دهد که می‌توانند به بهترین نحو از توسعه فعالیت‌های تجاری اقتصاد اسلامی خود حمایت کنند. مالزی در چندین بخش مانند تأمین مالی اسلامی، غذای حلال، سفر، رسانه و تفریح پیشتاز است.

بلندپروازی مالزی برای این بخش مشخص است و با رویکردی از بالا به پایین ساختار خود را بنیان نهاده است. چندین نهاد و طرح اختصاصی در مالزی برای تسهیل توسعه صنعت حلال از طریق ابتکارات، مشارکت و هم‌افزایی راه‌اندازی شده است.

طرح مالزی برای صنعت حلال تا 2030

شرکت توسعه حلال (Halal Development Corporation)، یک آژانس دولتی است که در سال 2006 تأسیس شد. این شرکت در حوزه توسعه اکوسیستم حلال یکپارچه کشور فعالیت دارد و به ایجاد محیط تجاری دوستانه‌ای کمک می‌کند. همچنین بخش توسعه اسلامی مالزی موسوم به جاکیم (JAKIM) وجود دارد که مسئولیت امور اسلامی در این کشور از جمله صدور گواهی حلال را بر عهده آن است.

از نظر استراتژیک، مالزی در برنامه دوازدهم توسعه این کشور موسوم به MP12 که از 2021 شروع و تا 2025 ادامه دارد، صنعت حلال را در میان صنایع و فعالیت‌های استراتژیک و پر تأثیر که باعث رشد اقتصادی می‌شود، شناسایی و هدف‌گذاری برای آن را شروع کرده است.

تکامل این صنعت همچنین توسط یک نقشه راه اختصاصی پشتیبانی می‌شود. طرح جامع صنعت حلال 2030 (HIMP 2030) که در مارس سال جاری راه‌اندازی شد قرار است بر توسعه بیشتر اکوسیستم صنعت حلال پویایی تمرکز کند که محصولات کشور را در مقیاس جهانی تولید و گسترش دهد.

مالزی قصد دارد صادرات حلال را تا سال 2025 به 63.1 میلیارد رینگیت (حدود 13.400 میلیارد دلار) و تا سال 2030 به 75.2 میلیارد رینگیت (15.9 میلیارد دلار) برساند.

انیک خیرالعارفین سحری (Encik Hairol Ariffein Sahari)، مدیر عامل شرکت توسعه حلال مالزی به Salaam Gateway گفت: با توجه به هدف کشور برای توسعه صنعت حلال، طرح جامعی وجود دارد که هدف آن ایجاد محیطی برای استعدادیابی گسترده، بهبود زیرساخت‌های یکپارچه در صنعت حلال و تسریع تولید محصولات و خدمات با ارزش افزوده است. به طور خلاصه، طرح جامع صنعت حلال 2030  با هدف استفاده از اکوسیستم موجود صنعت حلال مالزی برای کمک به حرکت این کشور از یک بازیگر پیشرو به یک رهبر جهانی در صنعت حلال است.

سحری ادامه داد: طرح جامع صنعت حلال 2030، برنامه‌های اقدام در مورد چگونگی سرمایه‌گذاری استراتژیک مالزی بر روی تقاضای رو به رشد جهانی برای محصولات و خدمات حلال و همچنین تقویت نقش رهبری کشور با استفاده از اکوسیستم صنعت حلال و تخصص ما که در سطح جهانی شناخته شده است، تعیین می‌کند.

مدیر عامل شرکت توسعه حلال مالزی توضیح داد: هفت محور استراتژیک در طرح جامع صنعت حلال 2030 برای رسیدگی به چالش‌هایی که در حال حاضر با آن روبرو هستیم وجود دارد، که شامل تقویت سیاست‌ها و قوانینی است که می‌تواند سازگارتر با صنعت حلال باشد.  برنامه‌های سراسری به بهترین وجه با رویکردی یکپارچه و چندجانبه اجرا می‌شوند که با ابتکارات استراتژیک، مشارکت‌های فرامرزی، و بسترهایی برای افزایش ارتباطات و همکاری تکمیل می‌شود.

نمایشگاه تجاری بین‌المللی حلال مالزی که اخیراً برگزار شد، گواهی بر تمرکز تاریخی و دیرینه مالزی بر بخش صنعت حلال بود. نوزدهمین دوره این رویداد که با نام MIHAS نیز به میزبانی وزارت سرمایه‌گذاری، تجارت و صنعت (MITI) برگزار شد، پذیرای 1900 غرفه‌دار از 44 کشور بود در حالی که سال گذشته 1300 غرفه‌دار از 33 کشور در این نمایشگاه حضور پیدا کردند. این نمایشگاه، از نظر اقتصادی انگیزه‌ای برای صنعت حلال ایجاد کرد و با فروش 3.11 (655 میلیون دلار) میلیارد رینگیت، از فروش 2.5 میلیارد (528 میلیون دلار) رینگیتی دوره قبل جلو زد.

ریزال مریکان ناینا مریکان (Sri Reezal Merican Naina Merican)، رئیس شرکت توسعه تجارت خارجی مالزی (MATRADE)، در مورد این نمایشگاه گفت که این رویداد بر همکاری در همه زمینه‌ها تأکید داشت و بیش از 30 تفاهم‌نامه بین سازمان‌های مالزیایی و خارجی در MIHAS  امسال رد و بدل شد.

وی افزود: شرکت توسعه تجارت خارجی مالزی همچنین تلاش قابل توجهی را برای مشارکت سایر سازمان‌های دولتی انجام داد که در نتیجه آن 34 سازمان فدرال و ایالتی در MIHAS امسال شرکت کردند.

به دنبال گسترش اکوسیستم حلال

تلاش مالزی فقط بر صنعت حلال متمرکز نیست، بلکه بر روی ساخت و توسعه یک اکوسیستم گسترده‌تر است. 12 MP نشان می‌دهد که هیئت مدیره حرفه‌ای صنعت حلال تحت مدیریت بر اساس مقررات جدید و با هدف گسترش اعتبار حرفه‌ای نشان حلال مالزی برای بازارهای جهانی بازسازی می‌شود. این به ایجاد محیط بزرگتر استعدادیابی در صنعت حلال و تثبیت کشور به عنوان یک مشارکت کننده و مرکز اصلی متخصصان حلال کمک خواهد کرد. مالزی قصد دارد نیروی کار خود را در این صنعت از 390 هزار کارمند در سال گذشته به 480 هزار تا سال 2025 و 690 هزار تا پایان دهه کنونی افزایش دهد.

یکی از هفت محور استراتژیک ذکر شده در HIMP 2030، ایجاد مجموعه بزرگتری از متخصصان حلال برای پاسخگویی به تقاضاهای جهانی است. خدمات توسعه استعداد _ ارتقای مهارت نیز به عنوان یک عامل کلیدی در این طرح جامع ذکر شده است.

سحری می‌افزاید: مالزی به ارتقای خود در تربیت کارگران ماهر صنعت حلال بر اساس چارچوبی که توسط دولت حمایت می‌شود ادامه می‌دهد. این شامل آموزش دانش فنی، حرفه‌ای و حلال در برنامه‌های آموزشی است. پارک‌های صنعتی حلال نیز یک عنصر جدایی‌ناپذیر از اکوسیستم بزرگتر هستند که تمرکز اصلی آن بر توسعه و ارتقای آنها برای کارایی تجاری و عملیاتی است.

در تلاش برای تبدیل شدن مالزی به یک رقیب قدرتمند در بازار جهانی حلال، کلیه شرکت‌هایی که در بازار حلال فعالیت می‌کنند، به مدت 10 سال یا 100 درصد از مالیات بر درآمد معاف خواهند شد.

مدیریت موانع پیش رو  صنعت حلال در مالزی

با این حال، چالش‌های کلیدی برای شرکت‌ها از نظر ظرفیت‌سازی، دسترسی جهانی و یکسان‌سازی استانداردهای حلال وجود دارد.

نورحریت جلیل (Norhariti Jalil)، از همکاران شرکت دینار استاندارد (DinarStandard) چالش‌های متعددی را برای شرکت‌های کوچک و متوسط مالزیایی که به دنبال حضور در بازار جهانی حلال هستند، تشریح کرد: این مشکلات شامل توانایی و ظرفیت تولید در مقیاس کم و همچنین دسترسی محدود به بازار، فقدان راهنمایی و کمک به کاوش در بازارهای صادراتی جدید و نیز اخذ گواهی حلال است.

جلیل گفت: این که کدام استاندارد را باید گرفت در واقع دسترسی به بازار را فراهم می‌کند و کمبود استعدادهای مسلمان برای انجام ممیزی و مشاوره در مورد مسائل مربوط به انطباق در استانداردهای تولید و غیره.

برای مقابله با این چالش‌ها، HIMP2020 نحوه آماده شدن را برای شرکت‌هایی که به دنبال تصرف بازار جهانی هستند، شرح داده است. یکی از هفت محور استراتژیک در طرح جامع، بر تولید بیشتر تولیدکنندگان محصولات حلال خانگی متمرکز است که شامل سه ابتکار کلیدی است - افزایش رقابت‌پذیری شرکت‌های کوچک و متوسط مالزی  (MSMEs) برای تولید محصولات حلال با ارزش افزوده بالا و خدمات؛ تشویق شرکت‌های سرمایه‌گذاری مرتبط با دولت و شرکت‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر برای سرمایه‌گذاری در شرکت‌های کوچک و متوسط حلال کشور، و تقویت برند تولید کننده موفق خانگی حلال برای تشویق مشارکت شرکت‌های کوچک و متوسط محلی.

صنعت حلال مالزی، فراتر از مرزها

مالزی در ایجاد اتحادهای کلیدی با کشورها برای استفاده از صنعت داخلی خود و کمک به دستیابی به ردپای جهانی موفق بوده است.

در ماه مِی(اواسط اردیبهشت تا اوایل خرداد)، مالزی و امارات متحده عربی توافق کردند که مذاکراتی را درباره یک توافق تجاری دوجانبه برای تقویت روابط آغاز کنند. تجارت غیرنفتی بین دو کشور در سال 2022 بالغ بر 4.6 میلیارد دلار بود. در ماه ژوئن(نیمه خرداد تا اوایل تیرماه)، مالزی توافقنامه همکاری با اندونزی را برای به رسمیت شناختن متقابل گواهی حلال برای محصولات داخلی صادر شده بین دو کشور امضا کرد.

برند مالزی در سطح بین‌المللی و کمک به آن برای تصاحب بخش عظیمی از صنعت حلال جهانی نیازمند تلاشی چند بعدی است.

جلیل می‌افزاید: تأسیس آژانس‌های فعال‌کننده صنعت حلال در اکوسیستم وزارت سرمایه‌گذاری، تجارت و صنعت، همراه با همکاری مستمر نزدیک با جاکیم، می‌تواند با ایجاد اعتماد در مصرف‌کننده محصولات و خدمات مالزی در سطح بین‌المللی، رهبری مالزی را در جبهه جهانی توسعه دهد. از سوی دیگر جذب سرمایه‌گذاران به همراه فناوری پیشرفته و با ارزش بیشتر به مالزی این کار را سرعت خواهد بخشید علاوه بر این ایجاد فرصت‌ها، سرمایه‌گذاری، رونق تجارت، ایجاد شغل، اشتراک اطلاعات و انتقال فناوری در زنجیره ارزش حلال باعث رشد این صنعت خواهد شد.

ترجمه: محمدحسن گودرزی