ارائه 5 طرح در نخستین گردهمایی ایده‌پردازان و فعالان قرآنی + عکس

به گزارش خبرنگار ایکنا، اولین گردهمایی ایده‌پردازان و فعالان قرآنی مدارس، عصر دیروز دوشنبه ۲۰ فروردین در دبیرستان پسرانه «پیام غدیر» واقع در بزرگراه شهید محلاتی تهران برگزار شد.

در این گردهمایی که با موضوع آموزش عمومی قرآن برگزار شد، کارشناسان قرآن و فعالان حوزه تدوین کتب درسی از جمله مسعود وکیل، رضا نباتی، حجت‌الاسلام و‌المسلمین سیدجواد بهشتی و حسینعلی شریف(در غیاب سیدمحسن موسوی‌بلده) حضور داشتند تا طرح های ارائه شده از سوی ایده‌پردازان را مورد قضاوت و ارزیابی قرار دهند. 

از میان طرح‌های ارسالی به این گردهمایی، در نخستین گام، 5 طرح به شرح زیر مطرح و مورد بررسی و تبادل نظر قرار گرفت:

طرح نخبه‌پروری 

ارائه‌‌دهنده این طرح حجت‌الاسلام و المسلمین محمدصادق حق‌شناس بود که با اشاره به تأکید مقام معظم رهبری نسبت به تربیت 10 میلیون حافظ قرآن، وضعیت کنونی پیشرفت به سمت این مطلوب را اسفناک خواند که تاکنون با وجود همه برنامه‌ریزی‌ها چیزی حدود 5 هزار حافظ قرآن در کشور وجود دارند.

وی دلیل این امر را ضعف آموزشی منبعث از عدم تربیت بجا و صحیح معلمان و مربیان قرآنی دانست که موجب دلزدگی و عدم رغبت دانش‌آموزان در مقاطع تحصیلی به درس قرآن و متعاقب آن غربت دانشجویان با قرآن در مقاطع آموزش عالی است تا جایی که درصد قابل توجهی از  قشر محصل، فاقد مهارت در امر روخوانی و روانخوانی قرآن حتی در مقاطع تحصیلی ارشد و دکترا هستند.

حق‌شناس راهکار برون‌رفت از این بن‌بست را طرحی دانست که خود به اتفاق چند تن از کارشناسان با استناد به داده‌های میدانی موفق به احصا و تدوین آن شده‌اند که طی آن برخلاف نظام حاکم در زمینه آموزش و حفظ قرآن که در برخی از مدارس و مراکز آموزشی بازه زمانی یک‌ساله برای آن در نظر گرفته شده است، در یک محدوده زمانی سه‌ساله اقدام به اجرای آن صورت گیرد تا علاوه بر حافظ شدن دانش‌آموزان یا حتی دانشجویان در مقاطع گوناگون تحصیلی، آنها در زمینه معارف، مفاهیم، تفسیر و موارد مشابه در زمینه علوم قرآنی نیز صاحب‌نظر شوند که براین اساس مدارج آموزشی را تا مقطع کارشناسی، کارشناسی‌ارشد در محدوده 12 ساله تحصیلی طی کرده و برای کنکور دکترا همزمان با شرایطی که دانش‌آموزان عادی دیپلمه در حال آمادگی برای کنکور دانشگاه‌ها هستند، مهیا شوند.

طرح فهم قرآن در دبستان

محمد دژبخش، ارائه‌دهنده این طرح بود که آن را ماحصل خروجی یک امر مطالعاتی بالغ بر 10 ساله دانست که براساس تحقیقات جامعه‌شناسی به آن دست پیدا کرده‌اند.

وی قرآن را زبان فطرت بشری عنوان و هدف از آموزش آن را نیز در جهت رشد انسانی معرفی کرد که هر آن باید نسبت به جایگاهی که در آن دارد با  توسل به قرآن ارتقا یابد.

وی انس، تکرار و شنیدن را عامل اصلی در امر حفظ و درک مفاهیم قرآن دانست که اتفاقاً با استفاده از این الگو می‌توان هرم وارونه‌ای را تشکیل داد که نتیجه آن تسلط دانش‌آموز به روخوانی قرآن است به این معنی که به جای اینکه در ابتدا قرآن‌آموز را با الفاظ قرآن مواجه و درگیر کنیم، شرایطی پیش آورده شود که ابتدا قرآن‌آموز با کلام خدا ارتباط گرفته و انس و قرابت با آن پیدا کند و در ادامه به دنبال آموزش روخوانی یا روانخوانی قرآن پس از این توجه و انس او با قرآن باشیم.

دژبخش براساس طرحی که آن را ارائه کرد در چهار دوره به تشریح موازین مطالعاتی خود پرداخت که بر مبنای آن دوره اول؛ انس با قرآن، دور دوم؛ فهم قرآن و دوره سوم تفکر در قرآن و در دوره چهارم تدبر در قرآن پیامد مثبت آن خواهد بود. البته این امر مستلزم آن است که هم علاقه‌مندی در مربی نسبت به کلام الهی وجود داشته باشد و هم اینکه مربی بتواند ارتباط خوبی را در طول مدت دوره‌های آموزشی با متربی برقرار سازد. 

وی در ادامه با معرفی سایت فهم قرآن در دبستان پرداخت که مورد توجه کارشناسان ارزیاب این برنامه قرار گرفت.

طرح آموزش تربیت‌محور قرآن به شیوه پیامبر

آموزش تربیت‌محور قرآن به شیوه پیامبر عنوان طرحی بود که از سوی محمدرسول محمدزاده؛ کارشناس و مدیرعامل و مؤسسه مدارس آیات ارائه شد.

 وی در توضیح این طرح شیوه آموزش قرآن در ایران را فاقد شأن علمی دانست که تنها خروجی آن آموزش طوطی‌وار الفاظ، عباراتی قرآنی است که در نهایت منتهی به آموزش مهارت‌هایی همچون صرف و نحن و تجوید و مواردی از این دست می‌شود که تنها به کار شرکت در مسابقات و رویدادهای رقابتی قرآنی می‌خورد.

وی تأکید کرد که اگر وجود مقدس پیامبر هم در چنین فضایی و در مواجهه با رویدادها و مسابقات قرآنی که اکنون در حال برگزاری است قرار می‌گرفتند، حائز رتبه‌های برتر نمی‌شدند، چرا که اساساً پیامبر امت اسلامی را چنین با قرآن که تنها به فکر یادگیری روخوانی و کسب مهارت‌های قرائت و تلاوت قرآن باشند قرار ندادند. ما نیز باید قرآن را جاری و ساری در همه مناسبات و امور جاری جامعه کنیم و بر این اساس طرحی را که من با تلاش دوستانم آن را تدوین کرده‌ایم، ارائه کرده‌ام.

رسول‌زاده در ادامه با اشاره به اینکه به اتفاق برخی از دوستان کارشناس قرآن را سه مرتبه مورد بازخوانی قرار داده است، اعلام کرد که آیات قرآن را براساس گروه‌های هدف که ممکن است سنی باشد یا متناسب با کار، شغل و یا وضعیت فرد در اجتماع باشد تقسیم‌بندی کردیم که آنها در قالب مکتوباتی عرضه شد.

وی با انتقاد از اینکه نباید به ویژه در شروع آموزش قرآن اعم از روخوانی یا حفظ، نوآموزان را محدود به خواندن یا حفظ سوره‌های کوچک و به ویژه با انتخاب از جزء سی قرآن کرد، قرآن را با همه جزئیات مربوط به همه ابنای بشر خواند که تنها باید با بررسی و غور بیشتر، آیاتی متناسب با وضعیت، شرایط، سن افراد را از آن استخراج کرد و موردی به آن پرداخت.  

معرفی قرآن مبارک

مهدی فیض دیگر  شرکت‌کننده در  این نشست بود؛ فردی که طراح و ارائه‌دهنده قرآنی تحت عنوان «قرآن مبارک» است که برای نخستین بار در سی و یکمین نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم از آن رونمایی شد.

قرآن مبارک قرآنی است که برخلاف ترتیب صفحه‌ای قرآن «عثمان طه» براساس موضوعاتی که ممکن است هر یک از آیات به آن پرداخته باشد ترتیب و تنظیم شده و براساس هر یک از موضوعات صفحه‌ای مجزا به آنها اختصاص یافته است که البته ممکن است، برخی از آیات موضوعاتی گذرا و کوتاه داشته باشند که براین اساس در هر صفحه دو موضوع البته به شکلی کاملاً منفک از هم طرح شده است.    

آشنایی با آموزش‌های ویژه قرآنی در مدارس اباصالح

حجت‌الاسلام و‌المسلمین احمد امینی؛ مؤسس مجموعه مدارس اباصالح که شامل 8 مدرسه در قم و برخی دیگر شهرهای کشور است و جمعیتی بالغ بر دوهزار دانش‌آموز را تحت آموزش خود قرار داده است در مورد برنامه‌های جاری در این مدرسه برخلاف نظام جاری آموزشی با تأکید بر جهاد تربیت 10 میلیون حافظ قرآنی توضیح داد که از سال 92 آغاز شده است.

 وی هدف از برنامه‌های آموزشی در این مدارس را تربیت دانش‌آموزانی معرفی کرد که علاوه بر اشراف بر آیات قرآنی، قدرت تحلیل، سخنوری، خطابه و مجلس‌گردانی قرآنی را نیز داشته باشند و لذا برخی مهارت‌های اجتماعی نظیر روابط عمومی بالا و ارتباط گرفتن با مخاطب نیز آموزش داده می‌شود.     

طرح سنگ روی سنگ

حجت‌الاسلام و‌المسلمین محسن مؤذنی ارائه دهند  این طرح با رویکرد اجتماعی و با تکیه بر فقه تربیتی دانش‌آموزان بود تا با استفاده از برخی مظاهر اجتماعی، ابزار و وسایل فناورانه و مقولاتی که افراد جامعه به آن علاقه‌مند هستند و رغبت دارند تا به واسطه آن ساعاتی از زندگی خود را وقت بگذرانند، مجموعه‌ای از اندیشه، تفکر و مفاهیم قرآنی طرح شود تا به این واسطه برخی از چالش‌ها جامعه مورد مدیریت قرار گیرد. 

در پایان این نشست حجت‌الاسلام کوهستانی به نمایندگی از سازمان تبلیغات اسلامی به تذکر پیرامون این نکته پرداخت که طرح‌های ارارئه شده بیشتر ناظر بر دانش‌آموزان و ارائه راهکارهایی به منظور ترغیب و علاقه‌مندی آنها به قرآن است در حالی که نیاز است که برای مربیان و معلمان قرآنی نیز برای تجهیز بیشتر  آنها اقدام کنند. 

پیش از جمع‌بندی کارشناسان حمید شرافتمند؛ مبتهل قرآنی به نغمه‌خوانی اذانگاهی پرداخت و سپس هر یک از کارشناس دیدگاه‌های خود را در مورد این نشست بیان کردند که در ابتدا حسینعلی شریف برگزاری چنین جلساتی را که در آن طرح هایی  طرح می‌شود، مفید ارزیابی کرد که فعالان قرآنی را از فضای خالی از ذهنیت در خصوص امور قرآنی خارج می‌کند.

مسعود وکیل با مثبت ارزیابی کردن طرح‌های ارائه‌شده از ارائه‌دهندگان خواست تا علاوه بر تلاش برای تحقق و عملیاتی‌شدن طرح‌های خود، برخی مشترکات را نیز از  طرح‌های دیگر ارائه شدن به خدمت گیرند تا طرح آنها از قوام و پختگی بیشتری برخوردار شود.

رضا نباتی نیز با تشکر از ارائه‌دهندگان طرح‌ها گفت که البته این امر نباید به منزله این باشد که ما در زمینه روخوانی و روانخوانی قرآن کوتاهی کنیم به هر حال گام نخست قرابت با قرآن خوانش صحیح و تأثیرگذار آن است.

امیرسجاد دبیریان