واقعه 11 سپتامبر علاقه به شناخت جهان اسلام را افزایش داد

به تصویر کشیدن چهره‌ای منفی از مسلمانان در رسانه‌های غربی را می‌توان به عنوان یکی از بزرگترین تأثیرات حملات تروریستی 11 سپتامبر دانست که باعث شد که تا سال‌ها مسلمانان در کشورهای غربی با انگ‌هایی مانند حمایت از تروریسم و عدم سازگاری با جوامع میزبان خود رو به رو شوند. با وجود اینکه در سال‌های اخیر وضعیت تا حدودی به نفع مسلمانان تغییر کرده و شناخت از اسلام بیشتر شده اما همچنان مسلمانان با عواقب حملات تروریستی 11 سپتامبر روبه‌رو هستند.

مایکل آرون راکلند(Michael Aaron Rockland)، استاد دانشگاه راتگرز(Rutgers) نیوجرسی در ایالات متحده در رشته مطالعات آمریکا، نویسنده و روزنامه‌نگار است. وی تاکنون چهار کتاب در مورد جامعه آمریکا در نیوجرسی نوشته و موفق شده است که جایزه ملی تدریس مِری سی.تروپی(Mary C. Turpie) را در زمینه مطالعات آمریکا در ۱۹۹۷ و جایزه Scholar-Teacher را از دانشگاه راتگرز در ۲۰۰۳ به دست آورد. وی در گفت‌وگو با ایکنا در مورد تأثیرات سیاسی و اجتماعی حملات تروریستی 11 سپتامبر بر روابط بین‌الملل و مسلمانان صحبت کرد.

راکلند در این گفت‌وگو و در پاسخ به سؤالی در مورد بزرگترین تغییرات جهانی پس از حملات 11 سپتامبر با اشاره به نقش محوری جهان اسلام در این تغییرات گفت: می‌توانم بگویم بزرگترین تغییرات جهانی (و تغییرات در ایالات متحده) به افزایش علاقه به جهان اسلام مربوط می‌شود که در گذشته بسیار نادیده گرفته شده بود. غرب قبل از 11 سپتامبر اسلام را نادیده گرفته بود، اما پس از این واقعه علاقه‌مند به مطالعه آن بود، برخی تازه متوجه شدند که تعداد مسیحیان (بزرگترین گروه مذهبی جهان) تنها به مقدار محدودی بیشتر از مسلمانان است.

استاد دانشگاه راتگرز افزود: همچنین، قبل از 11 سپتامبر، آمریکا از چنین حقایقی مطلع شد که بزرگترین کشور مسلمان (آمریکا) در جهان غرب است. از نظر جمعیت، اندونزی در اقیانوس آرام، و دومین کشور هند (که مسلمانان در آن اقلیت هستند) کشورهایی با بیشترین جمعیت مسلمان هستند. به عبارت دیگر، می‌توانم بگویم که 11 سپتامبر باعث شد که غرب متوجه شود که همه مسلمانان، عرب نیستند (که یک تصور غلط رایج است).

این کارشناس مسائل آمریکا تصریح کرد:  البته، پس از 11 سپتامبر، ناگهان ترس و تضاد بزرگی متوجه جهان اسلام شد به این دلیل که تکان‌دهنده‌ترین اتفاقی بود که در ایالات متحده در تمام دوران‌ها رخ داد. بسیاری از این ترس‌ها ناعادلانه بود، زیرا کاری را که چند افراطی انجام می‌دهند نمی‌توان به پای همه نوشت. اما دو دهه طول کشید تا غربی‌ها و به‌ویژه آمریکایی‌ها، از نفرت و ترس از مسلمانان دست بردارند و جهان اسلام را به‌طور فزاینده‌ای به عنوان متحدان و دوستان بالقوه ببینند.

وی در پاسخ به این سؤال که هدف از شرور دانستن مسلمانان و یکسان دانستن اسلام با تروریسم پس از حملات تروریستی 11 سپتامبر از سوی ملی‌گرایان افراطی در آمریکا چه بود؟ گفت: معتقدم بالاخره به نقطه‌ای رسیده‌ایم که به‌طور فزاینده‌ای مسلمانان آمریکایی را مانند بقیه در این کشور به عنوان متنوع‌ترین کشور جهان می‌بینیم. غم‌انگیز است که 11 سپتامبر رخ داد تا به آرامی کشور ما را که بر اساس اصل جدایی کلیسا و دولت بنا شده بود، بیدار و متوجه این مسئله کند که مسلمانان آمریکایی بخشی از تنوع جمعیت ما هستند، نه بهتر و نه بدتر. اما اگر وحشت 11 سپتامبر نبود، این اتفاق خیلی وقت پیش می‌افتاد.

راکلند تأثیر حملات تروریستی 11 سپتامبر بر سیاست داخلی و مسائل اجتماعی آمریکا و نیز نوع نگاه به مسلمانان مؤثر دانست و گفت: در ابتدا آمریکایی‌ها تمایل داشتند که همه مسلمانان را «دشمن» ببینند. کم‌کم آمریکایی‌ها و به‌طور کلی غربی‌ها متوجه شدند که مسلمانان مانند سایر مردم هستند. خوب بودند، معمولی و بد، و این مسلمان‌نماها، یک گروه کوچک بودند.

راکلند در پایان و در پاسخ به این پرسش که فکر می‌کنید بزرگترین درسی که می‌توان از حملات تروریستی 11 سپتامبر گرفت چیست؟ گفت: چیزی که توسط کمیسیون 11 سپتامبر آموخته و بیان شد، این بود که همکاری بین F. B. I و C.I.A و پلیس چیزی بود که ما فاقد آن بودیم و اینکه بزرگترین تراژدی 11 سپتامبر این است که این عناصر دولت به جای همکاری با یکدیگر در رقابت بودند. همچنین، اگر آنها با هم کار می‌کردند، ممکن بود از وقوع 11 سپتامبر جلوگیری شود. بنابراین در سطح کابینه یک پست جدید به نام مدیر امنیت داخلی ایجاد شد، که از این پس اطمینان حاصل کند که آن دسته از عناصر دولتی که به امنیت اهمیت می‌دهند، در صورت لزوم، از نزدیک با یکدیگر همکاری خواهند کرد.

گفت‌وگو از محمدحسن گودرزی