کارکردهای خانواده + فیلم
خلقت انسان از آغاز با نظام خانواده همراه بوده و خداوند متعال، بشر را در بستر خانواده آفریده است. حتی مسیر صعود و سقوط بشر هم در بستر خانواده و در کنار آن رقم می‌خورد.
مسئله زن و خانواده از چالش‌برانگیزترین موضوعات جهان امروز است. جهانی که سال‌هاست با جنبش‌های آزادی خواهی زنان مواجه شده و نه تنها در ایران بلکه در همه کشورهای جهان تلاش‌هایی برای اصلاح قوانین و حمایت از زنان در حال انجام است.
در خصوص نگاه اسلام به زنان و مسائل مرتبط با خانواده نیز نظرات و دیدگاه‌های متعددی در طول تاریخ اسلام مطرح و تلاش شده قوانین براساس دیدگاه حقیقی اسلام و به دور از دیدگاه‌های شخصی یا برداشت‌های سلیقه‌ای از آیات و روایت‌ها تدوین شود.
ایکنا و مؤسسه شمیم ایمان و اندیشه با در نظر گرفتن همین چالش‌ها، با هدف بررسی دیدگاه‌های اسلام در خصوص زن و خانواده با حضور حجت‌الاسلام‌والمسلمین محمد حاج ابوالقاسم دولابی، عضو مجلس خبرگان رهبری مجموعه آموزشی «خانواده و زن از دیدگاه قرآن» را تدوین کرده است.
در جلسه نخست موضوع «کارکردهای خانواده» مورد بررسی قرار گرفته است که در ادامه با هم می‌خوانیم و می‌بینیم.
بسم الله الرحمن الرحیم
سال نو بر شما هموطنان عزیز مبارک باد. با توجه به تقارن بهار قرآن با بهار طبیعت و با عنایت به جمع شدن اعضای خانواده در این روزهای نخست سال در کنار یکدیگر، تصمیم گرفتیم امسال مباحث را در رابطه با خانواده و زن از نگاه قرآن تقدیم نگاه شما کنیم.
«وَقُلْنَا يَا آدَمُ اسْكُنْ أَنْتَ وَزَوْجُكَ الْجَنَّةَ وَكُلَا مِنْهَا رَغَدًا حَيْثُ شِئْتُمَا وَلَا تَقْرَبَا هَذِهِ الشَّجَرَةَ فَتَكُونَا مِنَ الظَّالِمِينَ» براساس آیه 35 سوره بقره که در جزع اول قرار گرفته است معلوم می‌شود که خلقت انسان از آغاز با نظام خانواده همراه بوده و خداوند متعال بشر را در بستر خانواده آفریده است. حتی مسیر صعود و سقوط بشر هم در بستر خانواده و در کنار خانواده رقم می‌خورد. چه آن زمانی که در بهشت است و خدا ندا می‌دهد که «اسْكُنْ أَنْتَ وَزَوْجُكَ الْجَنَّةَ؛ تو و همسرت با هم در بهشت ساکن شوید» چه زمانی که قرار است از بهشت به زمین رانده شود؛ ندا داده می‌شود که «قُلْنَا اهْبِطُوا مِنْهَا جَمِيعًا؛ همگی با هم از بهشت به زمین هبوت کنید» این موضوع بیانگر اهمیت و جایگاه رفیع خانواده است. در این برنامه به برخی از مهم‌ترین کارکردهای خانواده اشاره می‌کنیم.
از جمله مهم‌ترین کارکردهای خانواده در زندگی اجتماعی عبارتند از حراست از پاکدامنی؛ انسان‌ها در بستر خانواده و بعد از تشکیل خانواده نیاز فطری خود را تأمین می‌کنند و در نتیجه ولنگاری جنسی و آسیب‌های آن از جامعه رخت بر می‌بندد. پیامبر اکرم(ص) فرمودند «مَنْ تَزَوَّجَ فَقَدْ أَحْرَزَ نِصْفَ دِينِهِ فَلْيَتَّقِ اَللَّهَ فِي اَلنِّصْفِ اَلْبَاقِي؛ کسی که ازدواج کرد نیمی از دین خود را تضمین کرده است و باید برای حفظ نیم دیگر دینش تقوا پیشه کند.»
دومین کارکرد خانواده مراقبت از فرزند و تربیت فرزند است. خانواده کانون امنی برای مراقبت از فرزندان به شمار می‌رود البته این مراقبت منحصر به مراقبت جسمی نیست بلکه مراقبت روحی و اخلاقی هم از مهم‌ترین ابعاد مراقبت به شمار می‌رود. از پیامبر گرامی اسلام(ص) اینگونه نقل شده که فرمودند «ای وای بر فرزندان آخرالزمان که پدران مؤمنشان از تربیت آنها غافل هستند؛ فرائض را به آنها نمی‌آموزند، اگر هم خودشان برای یادگیری فرائض اقدام کنند مانع آنها می‌شوند.»
سومین کارکرد خانواده مراقبت از سالمندان است؛ یکی از فواید خانواده سالم، نگهداری از سالمندان به شمار می‌آید. اگر سالمندان در بستر خانواده مورد مراقبت قرار گیرند از آسیب‌های آنها کاسته خواهد شد. اسلام عزیز دعوت کرده است که سالمندان در کانون خانواده مورد توجه و مراقبت قرار بگیرند. «إِمَّا يَبْلُغَنَّ عِنْدَكَ الْكِبَرَ أَحَدُهُمَا أَوْ كِلَاهُمَا فَلَا تَقُلْ لَهُمَا أُفٍّ وَلَا تَنْهَرْهُمَا وَقُلْ لَهُمَا قَوْلًا كَرِيمًا؛ اگر پدر یا مادر در نزد تو به سن پیری رسیدند به آنها توهین نکن و آنها را از خودت مران و با آنها احترام سخن بگو»
نظارت اجتماعی کارکرد دیگر خانواده است؛ عمده بزهکاری‌ها و انحرافات درافرادی مشاهده می‌شود که از بستر خانوادگی منسجمی برخوردار نیستند. کارکرد دیگر کارکرد اقتصادی است؛ با تقسیم وظایفی که در افراد خانواده وجود دارد و خدمات متقابلی که اعضا در قبال یکدیگر دارند برای اعضای خانواده هم‌افزایی اقتصادی حاصل می‌شود.
امروزه دشمنان تلاش می‌کنند تا از طریق رسانه‌ها فرهنگ، آداب، سنن و هویت خانواده را متزلزل کنند و عنصر زن را که محور خانواده است را به ابتذال بکشانند. کاهش تشکیل خانواده و فروپاشی خانواده‌ها در غرب، زندگی‌های انفرادی را افزایش داده و این سبک زندگی مشکلات متعددی را برای افراد و جوامع غربی به وجود آورده است. مشکلات مربوط به تنهایی آنقدر زیاد بوده است که در انگلستان و اخیراً در ژاپن وزارتی برای حل مشکلات مربوط به تنهایی شکل داده‌اند. مراقب خانواده‌هایمان باشیم.
انتهای پیام
