ماجرای ایثار خانوادگی که در قرآن الگو شد + فیلم

مسئله زن و خانواده از چالش‌برانگیزترین موضوعات جهان امروز است. جهانی که سال‌هاست با جنبش‌های آزادی‌خواهی زنان مواجه شده و نه تنها در ایران بلکه در همه کشورهای جهان تلاش‌هایی برای اصلاح قوانین و حمایت از زنان در حال انجام است.

در خصوص نگاه اسلام به زنان و مسائل مرتبط با خانواده نیز نظرات و دیدگاه‌های متعددی در طول تاریخ اسلام مطرح و تلاش شده قوانین براساس دیدگاه حقیقی اسلام و به دور از دیدگاه‌های شخصی یا برداشت‌های سلیقه‌ای از آیات و روایت‌ها تدوین شود.

خبرگزاری ایکنا و مؤسسه شمیم ایمان و اندیشه با در نظر گرفتن همین چالش‌ها، با هدف بررسی دیدگاه‌های اسلام در خصوص زن و خانواده با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین محمد حاج ابوالقاسم دولابی، عضو مجلس خبرگان رهبری مجموعه آموزشی «خانواده و زن از دیدگاه قرآن» را تدوین کرده است.

در جلسه بیست و نهم موضوع «ایثار خانوادگی و آموختن ایثار به فرزندان» مورد بررسی قرار گرفته است که در ادامه با هم می‌خوانیم و می‌بینیم.

جزء 29 قرآن کریم، سوره مبارکه انسان در کنار مفاهیم ارزشمندی که دارد تصویری از ایثار و از خودگذشتگی یک خانواده را ارائه می‌کند. خانواده‌ای که سه روز روزه می‌گیرد در هر سه روز به هنگام افطار غذای خودشان را به مسکین، یتیم و اسیر می‌دهند و خودشان با آب افطار می‌کنند. خداوند متعال هم ماجرای این ایثار خانوادگی را به عنوان الگو در قرآن مطرح می‌کند.

«إِنَّ الْأَبْرَارَ يَشْرَبُونَ مِنْ كَأْسٍ كَانَ مِزَاجُهَا كَافُورًا ﴿۵﴾ عَيْنًا يَشْرَبُ بِهَا عِبَادُ اللَّهِ يُفَجِّرُونَهَا تَفْجِيرًا ﴿۶﴾يُوفُونَ بِالنَّذْرِ وَيَخَافُونَ يَوْمًا كَانَ شَرُّهُ مُسْتَطِيرًا ﴿۷﴾ وَيُطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلَى حُبِّهِ مِسْكِينًا وَيَتِيمًا وَأَسِيرًا ﴿۸﴾إِنَّمَا نُطْعِمُكُمْ لِوَجْهِ اللَّهِ لَا نُرِيدُ مِنْكُمْ جَزَاءً وَلَا شُكُورًا﴿۹﴾به يقين ابرار و نيكان از جامى مى‌‏نوشند كه با عطر خوشى آميخته است (5) چشمه‏‌اى كه بندگان خدا از آن مى‌نوشند و [به دلخواه خويش] جاريش مى‌كنند(6) [همان بندگانى كه] به نذر خود وفا می‌کردند و از روزى كه گزند آن فراگيرنده است مى‌ترسيدند(7) و به [پاس] دوستى [خدا] بينوا و يتيم و اسير را خوراك مى‌دادند(8) ما براى خشنودى خداست كه به شما مى‌خورانيم و پاداش و سپاسى از شما نمى‏‌خواهيم(9).(آیات شش تا 9 سوره انسان).

خداوند در این آیات می‌فرماید: آنها چون نگران روز قیامت هستند به صورت جمعی و خانوادگی ایثار می‌کنند. خدای متعال هم آنها را از شر و بدی روز قیامت در امان داشته است. با بررسی شأن نزول و روایات درمی‌یابیم که موضوع، صرفاً یک فرد ایثارگر و ایثار فردی نیست بلکه ایثار خانوادگی است. حضرت علی(ع) و حضرت فاطمه(س) و فرزندان مکرم آنها امام حسن و امام حسین(ع) که در آن زمان خردسال بودند و همچنین فضه خادمه جزو این خانواده ایثارگر هستند.

چه قدر خوب است که با الهام از این آیات فرهنگ ایثار را از راه‌هایی که اشاره می‌کنم به فرزندانمان بیاموزیم. فرهنگ ایثار را در خانواده به تصویر بکشیم، به این صورت که کودکان ما بارها و بارها ایثار را با چشم خودشان دیده باشند. با چشم خودشان ببینند که چگونه پدر و مادر از خواسته‌های خودشان دست می‌کشند. کودکانمان را به گذشت و بخشش تشویق کنیم و از توصیه‌هایی که روح ایثار در تلاقی است پرهیز کنیم.

گاهی والدین از سر دلسوزی توصیه‌هایی به بچه‌های خودشان می‌کنند که نتیجه آن پرورش روحیه بُخل در کودک است. مثلاً کودک را تشویق می‌کنند که وسایل بازی خودت را به هیچ کس نده. الگوهای ایثار و از خودگذشتگی را به بچه‌های خودمان معرفی کنیم.

بهترین الگوها شهدای دفاع مقدس و مدافعان حرم هستند. برای معرفی این اسوه‌‌ها از قالب‌های متنوعی مثل داستان، شعر، بازی، فیلم و ... استفاده کنید، هر زمان که از کوچه یا خیابانی که با نام شهیدی مزین است عبور می‌کنیم گوشه‌ای از شخصیت آن شهید را برای فرزندانمان بازگو کنیم. از یاد نبریم که ماه مبارک رمضان ماه ایثار و از خودگذشتگی است لذا در این ماه به ما آموزش داده‌اند که برای همه دعا کنیم.

 اللَّهُمَّ أَغْنِ كُلَّ فَقِيرٍ اللَّهُمَّ أَشْبِعْ كُلَّ جَائِعٍ‏؛ خدايا هر فقير را بى‏ نياز گردان خدايا هر گرسنه را سير گردان؛ اللَّهُمَّ اكْسُ كُلَّ عُرْيَانٍ اللَّهُمَّ اقْضِ دَيْنَ كُلِّ مَدِينٍ‏؛ خدايا هر برهنه را لباس پوشان خدايا دين هر مديونى را ادا فرما؛ اللَّهُمَّ فَرِّجْ عَنْ كُلِّ مَكْرُوبٍ اللَّهُمَّ رُدَّ كُلَّ غَرِيبٍ اللَّهُمَّ فُكَّ كُلَّ أَسِير؛ خدايا هر غمگينى را دلشاد ساز خدايا هر غريبى را به وطن باز رسان خدايا هر اسيرى را آزاد گردان؛ اللَّهُمَّ أَصْلِحْ كُلَّ فَاسِدٍ مِنْ أُمُورِ الْمُسْلِمِينَ‏؛ خدايا مفاسد امور مسلمانان را اصلاح فرما؛ اللَّهُمَّ اشْفِ كُلَّ مَرِيضٍ اللَّهُمَّ سُدَّ فَقْرَنَا بِغِنَاكَ اللَّهُمَّ غَيِّرْ سُوءَ حَالِنَا بِحُسْنِ حَالِكَ‏؛ خدايا هر مريض را شفا عنايت كن خدايا به غناى خود جلو فقر ما را ببند خدايا بدی‌هاى حال ما را به خوبى صفات خودت تغيير ده. (از ادعیه ماه رمضان بعد از هر نماز).الاهی آمین.