فرزندان را با مأموریت خانوادگی تربیت کنیم + فیلم

مسئله زن و خانواده از چالش‌برانگیزترین موضوعات جهان امروز است. جهانی که سال‌هاست با جنبش‌های آزادی خواهی زنان مواجه شده و نه تنها در ایران بلکه در همه کشورهای جهان تلاش‌هایی برای اصلاح قوانین و حمایت از زنان در حال انجام است.

در خصوص نگاه اسلام به زنان و مسائل مرتبط با خانواده نیز نظرات و دیدگاه‌های متعددی در طول تاریخ اسلام مطرح و تلاش شده قوانین براساس دیدگاه حقیقی اسلام و به دور از دیدگاه‌های شخصی یا برداشت‌های سلیقه‌ای از آیات و روایت‌ها تدوین شود.

خبرگزاری ایکنا و مؤسسه شمیم ایمان و اندیشه با در نظر گرفتن همین چالش‌ها، با هدف بررسی دیدگاه‌های اسلام در خصوص زن و خانواده با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین محمد حاج ابوالقاسم دولابی، عضو مجلس خبرگان رهبری مجموعه آموزشی «خانواده و زن از دیدگاه قرآن» را تدوین کرده است.

در جلسه سیزدهم موضوع «ضرورت اهتمام به تربیت فرزند» مورد بررسی قرار گرفته است که در ادامه با هم می‌خوانیم و می‌بینیم.

«وَإِذْ قَالَ إِبْرَاهِيمُ رَبِّ اجْعَلْ هَذَا الْبَلَدَ آمِنًا وَاجْنُبْنِي وَبَنِيَّ أَنْ نَعْبُدَ الْأَصْنَامَ؛ و [ياد كن] هنگامى را كه ابراهيم گفت پروردگارا اين شهر را ايمن گردان و مرا و فرزندانم را از پرستيدن بتان دور دار»(آیه 35 سوره ابراهیم).

در سیره حضرت ابراهیم(ع) در قرآن کریم نکات تربیتی و اخلاقی فراوانی مشاهده می‌شود. در این آیه و آیات مشابه به مواردی از نکات تربیتی در سیره ایشان اشاره شده که ذکر می‌کنیم که اولین مورد ضرورت اهتمام به تربیت فرزند است. حتی پیامبران معصوم هم به تربیت فرزندان خود همت می‌گماشتند. صرف انتصاب به خانواده بزرگ ضامن سعادت فرزند نیست و تضمینی برای صالح بودن فرزند به شمار نمی‌رود و نیازمند تلاش توأم فرد و خانواده است تا فرزند تربیت شود.

حضرت ابراهیم(ع) در حین دعا برای فرزندان خودشان که در آیه فوق مطرح شده، به تربیت عملی اسماعیل هم اقدام و او را در ساخت خانه خدا با خود همراه کردند: «وَإِذْ يَرْفَعُ إِبْرَاهِيمُ الْقَوَاعِدَ مِنَ الْبَيْتِ وَإِسْمَاعِيلُ رَبَّنَا تَقَبَّلْ مِنَّا إِنَّكَ أَنْتَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ؛ و هنگامى كه ابراهيم و اسماعيل پايه‌‏هاى خانه [كعبه] را بالا مى ‌بردند [مى‌گفتند] اى پروردگار ما از ما بپذير كه در حقيقت تو شنواى دانايى»(آیه 127 سوره بقره). تربیت همزمان نفس خود و تلاش برای تربیت فرزند.

برای تربیت فرزند صالح ابتدا باید از خودمان شروع کنیم و همزمان به ایجاد و رشد سجایای اخلاقی در فرزندمان اقدام کنیم. «وَإِذْ قَالَ إِبْرَاهِيمُ رَبِّ اجْعَلْ هَذَا الْبَلَدَ آمِنًا وَاجْنُبْنِي وَبَنِيَّ أَنْ نَعْبُدَ الْأَصْنَامَ؛ و [ياد كن] هنگامى را كه ابراهيم گفت پروردگارا اين شهر را ايمن گردان و مرا و فرزندانم را از پرستيدن بتان دور دار»(آیه 35 سوره ابراهیم). حضرت ابراهیم ابتدا برای خودشان دعا می‌کنند و سپس برای فرزندان و می‌فرمایند خداوندا من و فرزندانم را از شرک نجات بده.

نکته بعدی همراهی خانواده در امور فرهنگی و تأثیرات تربیتی آن است. در بسیاری از مأموریت‌ها و امتحاناتی که در قرآن برای حضرت ابراهیم(ع) ذکر شده نقش و مشارکت خانواده بسیار پررنگ است. مانند مأموریت امتحان اخلاص در ذبح فرزند، آزمون توکل در ترک خانواده در وادی لم یزرع و مأموریت تاریخی و فرهنگی تجدید بنای کعبه که در تمامی این موارد نقش و مشارکت فرزند و سایر اعضای خانواده مشهود و روشن است.

از این نکته می‌توان فهمید که یکی که راه‌های تربیت فرزند و هدایت خانواده به مسیر درست این است که اعضای خانواده هم در انجام مأموریت‌های الهی، جهادی و فرهنگی مشارکت داشته باشند؛ در این صورت در حین انجام مأموریت، تربیت عملی وغیر مستقیم صورت می‌گیرد که قطعاً تأثیرپذیری و تأثیرگذاری و عمق بیشتری از راهنمایی و تربیت مستقیم دارد.

نکته دیگر محوریت نماز در تربیت است. از مهم‌ترین مصادیق تربیت صحیح مشارکت دادن فرزندان در موضوع اقامه نماز است. شاید بتوان گفت اهتمام به تربیت فرزند در راستای اقامه نماز از کلیدی‌ترین و محوری‌ترین مصادیق تربیت است زیرا اولین خواسته حضرت ابراهیم(ع) این دوست خاص خداوند متعال، درخواست کمک برای توفیق خود و فرزندانش در مسیر اقامه نماز است و اینطور به نظر می‌رسد که اگر این مهم حاصل شود سایر مصادیق تربیت نیز به دست خواهند آمد.

نماز یکی از فرایضی است که می‌تواند ناهنجاری‌ها را در جامعه کاهش دهد. معاونت فرهنگی قوه قضائیه در همایش نماز اعلام کرد که طبق آمار ارائه شده 90 درصد زندانیان تهران قبل از اینکه به زندان بیایند اهل نماز نبودند.