از جایگاه آزادی در اندیشه شهید بهشتی تا تبعات جذب بی‌رویه دانشجو
«مهمترین مفهوم از منظر شهید بهشتی چیست؟» و «جذب بی‌رویه دانشجو از عوامل گسترش تقلب علمی است» از عناوین مهم سرویس معارف خبرگزاری ایکنا در هفته گذشته است.
سرویس معارف خبرگزاری ایکنا، در هفته‌ای که گذشت مطالب متعددی را منتشر کرده است که در ادامه مهمترین آنها را مرور می‌کنیم.
چگونه امام باقر(ع) را به نسل جوان معرفی کنیم؟
حجت‌الاسلام سیدمحمدمهدی رضوی‌پور، پژوهشگر و کارشناس دین:
ما در آموزه‌های دینی این سفارش را داریم که با لسان قوم با مردم صحبت کنید. انقلاب علمی که در عصر امامت باقر(ع) شکل گرفت نیز برگرفته از این مدل است. ما امروز خیلی کم پیرامون دانش‌هایی که متاثر از اهل بیت(ع) منجر به خدمت به بشریت شده است ریشه‌شناسی می‌کنیم. نسل امروز باید بداند در بسیاری از اتفاقات بزرگ علمی چه در حوزه طب و سلامت و حتی عرصه‌های تکنولوژی به شیوه‌ای از سفره اهل بیت(ع) استفاده شده است.
یکی از دوستان ما انتشاراتی داشت و کتاب‌هایش را در سطح کشورهای اروپا و آمریکا توزیع می‌کرد. یکبار طلبه‌ای روایت‌های امام باقر(ع) و امام صادق(ع) را به تعبیر ساده به انگلیسی ترجمه کرد و در کتابچه‌های کوچک تدوین کرد. عموم روایات درباره نوع تعامل یک فرد با محیط خانواده، نوع ارتباط فرد با محیط زیست و استفاده از منابع طبیعی و مسائلی از این دست بود که به صورت خیلی ساده و روان جمع شده بود. ایشان می‌گفت وقتی این کتاب را منتشر کردیم و میان فروشگاه‌ها توزیع کردیم قریب به اتفاق تمام فروشگاه‌های کتاب که با ما در ارتباط بودند از استقبال بی‌نظیر مردم نسبت به این کتاب‌های قال الباقر و قال الصادق گفتند. ما گاهی وقت‌ها شعاری صحبت می‌کنیم ولی نیاز به شعار نیست. اگر کلام امام به زبان امروزی و قابل فهم برای نسل‌های مختلف بیان شود نوری در قلب جوان بازتاب پیدا می‌کند که موجب جذبش می‌شود ولی کج سلیقگی ماست که این جنبه‌ها را محدود می‌کنیم.
ماجرای سرپیچی بدیع الزمان فروزانفر از اوامر شاهنشاهی
نجفقلی حبیبی، پژوهشگر فلسفه اسلامی و استاد بازنشسته دانشگاه تهران:
در زمان کودتا علیه مصدق تعدادی از اساتید دانشکده الهیات دانشگاه تهران، از جمله استاد فروزانفر که طرفدار مصدق بودند در قلعه فلک الافلاک زندانی می‌شوند. استاد حمیدی شیرازی در وصف فروزانفر می‌گوید شیر همان شیر است گرچه به زنجیر باشد. یکبار شاه به فروزانفر پیام می‌دهد که به مناسبت تولد ولیعهد شعری بسراید که وی پیام می‌فرستم که به اعلیحضرت بگویید شعر خوانی من خشکیده است.
بدیع‌الزمان فروزانفر؛ بزرگترین استاد علوم انسانی و اسلامی دانشگاه تهران
حسن انوری، استاد بازنشسته زبان و ادبیات فارسی:
به نظر بنده و بسیاری از شاگردان استاد فروزانفر، ایشان بزرگترین استادی است که در زمینه علوم انسانی و اسلامی در دانشگاه تهران بر کرسی تدریس نشسته است. بنده پنج سال از مهر ۱۳۴۴ تا اردیبهشت ۱۳۴۹ محضر ایشان را درک کردم و در کلاس درس ایشان در دانشکده ادبیات دانشگاه تهران حضور می‌یافتم و از بیانات پرفیض استاد بهره‌مند بودم. ایشان هفته‌ای دو روز به دانشکده می‌آمدند و از درب شمال غربی دانشکده وارد می‌شدند و رئیس دانشکده ادبیات که آن موقع دکتر ذبیح‌الله صفا بودند به استقبال ایشان می‌رفت و ایشان را به اتاق رئیس می‌برد و بعد از صرف چای، شاگردان قدیمی به استقبال استاد می‌رفتند و سپس در ضلع جنوب غربی دانشکده ادبیات، کلاس تشکیل می‌شد. البته علاوه بر دانشجویان، رجال مملکت و استادان و علاقه‌مندان هم در ردیف اول می‌نشستند و علم‌آموزی می‌کردند که از جمله آنها استاد ادبیات عرب مصری بود که یکبار مشاهده کردم در ردیف اول نشسته بود. همچنین مشاهده کردم که سید محمود فرخی‌خراسانی از اساتید بزرگ خراسان در ردیف اول نشسته بود لذا کلاس‌های درس استاد فروزانفر، کلاسی عادی نبود.
مهمترین مفهوم از منظر شهید بهشتی چیست؟
شریف لکزایی؛ عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی:
آزادی مهمترین مفهومی است که از منظر شهید بهشتی مطرح می‌شود و در آثار ایشان آن را دنبال می‌کنیم و تقریبا در همه مباحثی که راجع به موضوعات مختلف صحبت می‌کنند حتما بحثی از آزادی دارند. خود ایشان در جایی به این مسئله تصریح می‌کنند و می‌گویند: «بزرگترین شعار اسلام آزادی است. شاید من خودم کمتر بحثی داشتم که روی آزادی و درج آن در اسلام تکیه نکرده باشم. اسلام دین آزاد و احرار است. از دید اسلام انسان تا آزاد نباشد انسان نیست». بنابراین وجه اهمیت مباحث شهید بهشتی از همین منظر برای ما روشن می‌شود، خصوصا تاکیدی که بر انسان آزاد دارد، تاکیدی که بر تعیین سرنوشت بر اساس آزادی دارد. همه اینها اهمیت دارد و می‌شود راجع به آن گفت‌وگو کنیم.
بیان و دفاع از احادیث ضعیف؛ چرا؟
سعید طاووسی مسرور؛ استاد تاریخ اسلام دانشگاه علامه طباطبایی:
وقتی ما باب احادیث و روایات ضعیف را باز کنیم و فرض را بر این بگذاریم که رد نکنیم، خب رد نمی‌کنیم ولی چرا آنها را در محافل و مجالس و منابر می‌گویید؟ اگر رد اینها دلیل می‌خواهد قبول آنها هم دلیل می‌خواهد و چرا دست روی این مطالب می‌گذارید، مگر مطالب محکم‌تری نداریم که آنها را در منابع بیان کنیم. جالب اینکه ایشان در نقل مطالب بنده به روایت ضعیف دیگری استناد کردند و آن روایت دستور مامون برای قطعه‌قطعه کردن پیکر امام جواد(ع) است و این روایت همان است که گفته شده انجام می‌شود ولی حضرت آسیب نمی‌بینند و همان ماجرایی است که در مورد حرز امام جواد(ع) و در کتاب سیدبن طاووس ذکر شده است و چه این داستان و اصل حرز امام جواد(ع) اعتبار سندی و منبعی ندارد؛ البته بنده مطلعم برخی از علما به حرز امام جواد(ع) سفارش می‌کنند و ممکن است کسی از باب رجا بخواهد به اصل این حرز عمل کند ولی این موجب پذیرش آن داستان عجیب و غریب نمی‌شود.
جذب بی‌رویه دانشجو از عوامل گسترش تقلب علمی است
محمدباقر تاج الدین، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی:
ما دانشگاه را از اعتبار انداخته‌ایم چراکه تعداد دانشگاه‌های کشور بسیار زیاد شده‌اند و همین امر در رواج تقلبات علمی نقش دارد. چه معنایی دارد استانی همانند سمنان که هشتصد هزار نفر جمعیت دارد این همه دانشگاه و دانشجو داشته و هر شهر دارای دانشگاه باشد؟ مگر کشور چقدر کشش دارد؟ نکته دیگر اینکه در کشورهای پیشرفته همه مردم، دانشگاه نمی‌روند بلکه فقط تعدادی وارد دانشگاه می‌شوند چراکه اگر کسی همزمان هم شاغل و هم دانشجو باشد ممکن است از هر دوی آنها بزند و کارهای علمی و اداری را به خوبی انجام ندهد در حالی‌که اگر امتیازدهی به کارمندان بر اساس مدرک آنها نباشد اینهمه مدرک‌گرایی زیاد نمی‌شود. در بسیاری از کشورها به فرد مجوز فعالیت در حوزه برق داده می‌شود و دیگر شخص نیازی به حضور در دانشگاه احساس نمی‌کند و همین مدرک برای وی باعث کسب درآمد می‌شود. اگر ما هم چنین کاری انجام دهیم میزان حضور در دانشگاه‌ها نیز منطقی خواهد شد.
حب و دوستی واقعی اهل بیت(ع) باید موجب رعایت تقوا شود
محسن خوشفر، عضو هیئت علمی جامعه‌المصطفی(ص):
اگر می‌خواهیم ایمان ما افزایش یابد و فایده‌ای به ما برسد، باید تقوای خدا پیشه کنیم؛ یعنی حب و دوستی اهل بیت(ع) باید مایه مراعات تقوا باشد نه اینکه در همین مرحله بمانیم و به مرحله اطاعت و تبعیت از دستورات خدا نرسیم. بین هیچ انسانی با خداوند آشنایی و قرابت و فامیلی نیست. کسی نزد خدا محبوب‌تر است که مطیع‌تر و باتقواتر باشد و قرآن بر این مورد تأکید کرده است؛ «ان اکرمکم عندالله اتقاکم.» این افراد در نزد خدا اکرم و بزرگتر و دوست‌داشتنی‌ترند.
انتهای پیام
